Gümrük Yönetmeliği ve Yönetmelik Eki

d) Eşyanın kayıt yoluyla rejime geçişi: Eşyanın rejime geçişine ilişkin gümrük işlemlerinin gümrük idaresi yerine yükümlünün kendi tesislerinde yerinde gümrükleme yoluyla gerçekleştirilmesi ve gümrük idaresince uygun bulunması halinde, beyanın beyanname verilmesi yerine ticari kayıtlara giriş yoluyla yapılmasını, (Değişik:RG-10.01.2013-28524)

ı) Gümrüklü saha: Gümrük idaresinin denetim, kontrol, yetki ve sorumluluğunda bulunan; kara, demiryolu, hava gümrük kapıları, iç gümrükler ile diğer yer ve sahalarda fiziki olarak etrafından ayrılmış veya böyle addedilen yerleri; deniz gümrük kapılarında ise bu yerlerle birlikte ilgili liman yönetmelikleri ile belirlenen liman sahası ve demirleme sahalarını kapsayan deniz ve kıyı alanlarını, (Değişik:RG-12.06.2012-28321) 

BİRİNCİ BÖLÜM

(Mülga :RG-10.01.2013-28524) (1-21)

Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü

Genel hükümler
MADDE 4- (1) Gümrük mevzuatının diğer şekillerde tanıdığı basitleştirilmiş uygulamalardan yararlanmasına engel olmamak kaydıyla, Müsteşarlıkça yetkilendirilecek gümrük ve muhafaza başmüdürlüklerince, yükümlünün başvurusu üzerine ve Kanunun 5/A maddesine uygun olarak;

a) Gümrük mevzuatının öngördüğü basitleştirilmiş uygulamalardan yararlanmak isteyen ve 9, 10 ve 11 inci maddelerde belirtilen koşulları sağlayan yükümlülere yönelik olarak yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası/basitleştirilmiş uygulamalar,

b) Türkiye Gümrük Bölgesine eşya giriş ve çıkışı sırasında yapılan emniyet ve güvenlik kontrollerine ilişkin kolaylaştırmalardan yararlanmak isteyen ve 9 ila 12 nci maddelerde sayılan koşulları sağlayan yükümlülere yönelik yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası/emniyet ve güvenlik,

c) (a) bendinde belirtilen basitleştirilmiş uygulamalardan ve (b) bendinde belirtilen kolaylaştırmalardan yararlanmak isteyen ve 9 ila 12 nci maddelerde yer alan koşulları sağlayan yükümlülere yönelik olarak yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası/basitleştirilmiş uygulamalar-emniyet ve güvenlik,

düzenlenebilir.

Sertifika verilmesi

MADDE 5- (1) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ya da (c) bendinde belirtilen bir yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi tarafından bu Yönetmeliğin basitleştirilmiş usul ve uygulamalarına ilişkin maddelerinde belirtilen yetkilerden biri ya da daha fazlası için başvurulması halinde, yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce, yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası verilmesi sırasında incelenmiş olan koşullar tekrar incelenmez.

(2) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) ya da (c) bendinde belirtilen bir yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibince giriş özet beyanı verildiğinde, gümrük idaresi, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine varışından önce, emniyet ve güvenlik açısından yapılan risk analizi sonucunda, sevkiyatın ayrıntılı fiziki kontrol için seçilmesi durumunda durumu yetkilendirilmiş yükümlüye bildirir. Bu bildirim, kontrolün gerçekleştirilmesini tehlikeye düşürecek olması halinde yapılmaz. Bununla birlikte, gümrük idarelerince eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine gelişinden önce sevkiyatın fiziki kontrol için seçildiğine dair yetkilendirilmiş yükümlü bilgilendirilmemiş olsa bile gerek görüldüğü durumlarda fiziki kontrol yapılabilir. Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkış yapacak eşya söz konusu olduğunda da bu fıkranın birinci ve ikinci cümlelerindeki hükümler duruma göre uyarlanarak uygulanır.

(3) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) ya da (c) bendinde belirtilen yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi ithalatçı ve ihracatçılar tarafından azaltılmış zorunlu bilgilerden oluşan giriş veya çıkış özet beyanı verilebilir. 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) veya (c) bendinde belirtilen yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi olan ve aynı bentlerde belirtilen yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahipleri hesabına ithalat veya ihracatla ilgili işlemleri yürüten gümrük müşavirleri ile nakliyeci kuruluşlar veya kara, deniz ve hava yolu işletmeleri de azaltılmış zorunlu bilgilerden oluşan giriş veya çıkış özet beyanı verebilirler.

(4) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahipleri diğer yükümlülere göre daha az muayene ve belge kontrolüne tabi tutulur. Gümrük idarelerinin belirli riskleri ya da ilgili mevzuatta yer alan kontrol yükümlülüklerini dikkate alarak aksi yönde işlem yapmaları mümkündür. Yetkilendirilmiş yükümlü tarafından verilen giriş veya çıkış özet beyanı ya da gümrük beyannamesi kapsamındaki sevkiyat risk analizi sonucunda ayrıntılı gümrük kontrolü için seçildiğinde, gümrük idaresi söz konusu kontrolü öncelikli olarak yapar. Yetkilendirilmiş yükümlünün talebi halinde, ilgili gümrük idaresinin onayı ile bu kontroller söz konusu gümrük idaresinin bulunduğu yerden başka bir yerde de yapılabilir.

(5) Bir ila dördüncü fıkralar kapsamı uygulamalardan yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası numarasına istinaden yararlanılır.

Başvuru

MADDE 6- (1) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası başvurusu içeriği Müsteşarlıkça belirlenecek başvuru formu kullanılarak elektronik ortamda yapılır.

(2) Yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce, başvurunun, zorunlu bütün bilgileri içermediğinin tespit edilmesi halinde, teslim alındığı tarihten itibaren otuz gün içinde, gerekçesi de belirtilerek yükümlüden eksikliklerin giderilmesi istenir. 14 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen süreler yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünün başvuruyu kabul etmek için gerekli bütün bilgileri teslim aldığı tarihten itibaren işlemeye başlar. Başmüdürlükçe, başvurunun kabul edildiği ve sürenin işlemeye başladığı tarih yükümlüye bildirilir.

Başvuru yeri

MADDE 7- (1) Başvuru, ticaret siciline kayıtlı olunan il esas alınarak Müsteşarlıkça yetkili kılınacak gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne yapılır.

(2) Birinci fıkraya göre başvurunun yapıldığı gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünün yetki alanı dışında bir ilde gümrük antrepo veya depolama tesisi ya da başka tesisleri bulunmakta ise, başvuru sahibince, söz konusu antrepo ve tesislerde de aranan koşulların varlığının başvurunun yapıldığı gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce incelenmesine yardımcı olmak üzere bu bilgiye içeriği Müsteşarlıkça oluşturulacak başvuru formunun ilgili kutusunda yer verilir.

(3) İkinci fıkrada belirtilen durumlarda 21 inci maddede belirtilen şekilde bilgi paylaşımında bulunulur.

(4) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası verilmesi için gerekli koşulların karşılandığını kanıtlayan bilgilerin, başvurunun yapıldığı yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce gerek duyulduğunda kullanımına açılmasını sağlamak üzere başvuru sahibince, işletmesinde kolayca ulaşılabilen ve temas kurulabilen merkezi bir birim belirlenir ya da yetkili bir personel görevlendirilir.

(5) Başvuru sahiplerince, gerekli olan bilgiler, başvurunun yapıldığı yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne elektronik yollarla sunulur.

Başvurunun kabul edilmeyeceği haller

MADDE 8- (1) Başvuru,

a) 6 ve 7 nci maddelere uygun değilse,

b) Başvuru sahibinin gerçek kişi olması halinde bu kişi; tüzel kişi olması halinde ise yönetim kurulu üyeleri ekonomik faaliyeti ile bağlantılı olarak 23 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen suçlardan dolayı hüküm giymiş ya da başvuru sırasında hakkında iflas işlemleri başlatılmış ise,

c) Başvuru sahibinin gümrük işlemlerindeki yasal temsilcisi gümrük mevzuatının ihlaline ilişkin ve yasal temsilcilik faaliyetiyle bağlantılı olarak kapsamı ve niteliği Müsteşarlıkça belirlenecek suçlardan dolayı hüküm giymiş ise,

ç) Başvuru sahibine, başvurunun yapıldığı tarihten geriye dönük beş yıl içinde Kanunda öngörülen geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası verilerek kesinleşmiş ise,

d) 20 nci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasının iptalinden sonra üç yıl geçmeden yapılmışsa,

kabul edilmez.

Güvenilirlik koşulu

MADDE 9- (1) Başvurunun yapıldığı tarihten önceki son üç yıl içinde,

a) Başvuru sahibi,

b) Başvuru sahibi kişinin idaresi ya da sermayesi üzerinde kontrolü bulunan kişiler,

c) Varsa, başvuru sahibi kişinin gümrük işlerini yürüten doğrudan ya da dolaylı temsilcisi,

tarafından kapsamı ve niteliği Müsteşarlıkça belirlenecek ciddi ya da mükerrer olarak gümrük mevzuatı ihlali yapılmamış olması gerekir.

(2) Birinci fıkrada belirtilen koşulun değerlendirilmesinde, aynı fıkrada yer alan kişilerin gümrük işlemleri sayısı ve büyüklüğü esas alınarak Müsteşarlıkça belirlenecek oranlar dikkate alınır.

(3) Başvuru sahibi kişi faaliyete geçeli henüz üç yıl olmamışsa, gümrük mevzuatına uyma koşulunun sağlanıp sağlanmadığı yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüklerince mevcut bilgi ve kayıtlara göre değerlendirilir.

Ticari kayıtların güvenilirliği ve izlenebilir olması koşulu

MADDE 10- (1) Başvuru sahibi kişilerce, gümrük kontrollerinin doğru biçimde yapılabilmesine imkan veren ticari kayıtları ile varsa taşımaya ilişkin kayıtlarının aşağıdaki koşulları taşıyacak şekilde düzgün ve yeterli bir sistem çerçevesinde tutulması gerekir.

a) Genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun ve sonradan kontrolü kolaylaştıracak bir muhasebe sistemi,

b) Gümrük ve varsa taşımaya ilişkin kayıtlarına gümrük idaresinin fiziki veya elektronik olarak erişebilmesi,

c) Türk menşeli olan ve olmayan eşya ayrımını gözeten bir lojistik sistemi,

ç) İşletmenin türü ve büyüklüğü ile orantılı, eşya akışının idaresi için uygun, yasadışı ve usulsüz işlemlerin tespitine imkan veren iç kontrolü içeren bir idari organizasyon yapısı,

d) Tarım ürünleri ticareti ya da ticaret politikası önlemlerine ilişkin lisans ve izinlerle yeterli derecede ilgilenilmesini sağlayacak uygun bir iş planlaması,

e) İşletmenin bilgi ve kayıtlarının arşivlenmesi ve bilgi kaybının önlenmesine yönelik yeterli ve uygun bir iş planlaması,

f) Kayıt tutma sistemine uyma konusunda zorluklar ortaya çıktığında gümrük idaresinin bilgilendirilmesi gerektiği konusunda çalışanların bilinçlendirilmesi ve bu bildirimleri yapacak uygun kişilerin belirlenmesi,

g) Başvuru sahibinin bilgisayar sistemini yetkisiz girişlerden korumaya ve verilerini güvenceye almaya yönelik uygun bilişim teknolojisi güvenlik önlemleri.

(2) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası talep eden başvuru sahipleri için birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen koşul aranmaz.

Mali yeterlilik koşulu

MADDE 11- (1) Kanunun 5/A maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen koşulun karşılanması için, başvuru sahibinin son üç yıl için mali açıdan yeterliliğine ilişkin olumlu rapor aranır. Bu maddenin uygulamasında, mali yeterlilik, başvuru sahibinin iştigal ettiği iş alanının özellikleri de göz önüne alındığında, taahhütlerini karşılamaya yeterli iyi bir mali durumda bulunmasını ifade eder.

(2) Başvuru sahibi kişi faaliyete geçeli henüz üç yıl olmamışsa, mali yeterliliği mevcut bilgi ve kayıtlara göre değerlendirilir.

Emniyet ve güvenlik standardı koşulu

MADDE 12- (1) Başvuru sahibinin uygun emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunduğunun kabul edilmesi için,

a) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası kapsamındaki faaliyetlerle ilgili olarak kullanılacak binaların izinsiz giriş ve sızmaları önleyecek nitelikte inşa edilmiş olması,

b) Yükleme yerlerine, sevkiyat sahalarına ve kargo bölümlerine yetkisiz girişleri önlemek üzere uygun erişim kontrol tedbirlerinin alınmış olması,

c) Eşyayla ilgili önlemler kapsamında, herhangi bir eşyanın değiştirilmesini, kaybını veya yabancı eşya eklenmesini ve kargo birimlerine yabancı kişilerin giriş ve müdahalesini önleyecek tedbirlerin alınmış olması,

ç) Yasaklama ve kısıtlamalara tabi eşya söz konusu ise, bunlara ilişkin ithalat ve/veya ihracat lisanslarıyla ilgili işlemleri takip edecek ve bu kapsamdaki eşyayı diğer eşyadan ayıracak bir iş akışının oluşturulmuş olması,

d) Uluslararası arz zincirinin güvenilirliğinden emin olunmasını sağlamak amacıyla, başvuru sahibinin iş yaptığı kişi ve firmaların kimliklerinin açıkça tespitine yönelik tedbirlerin alınmış olması,

e) Başvuru sahibi kişinin, mevzuatın izin verdiği ölçüde, güvenlik açısından hassas pozisyonlarda görev yapacak çalışanları hakkında işe başlama öncesi ve sonrasında periyodik olarak güvenlik araştırması yapıyor olması,

f) Başvuru sahibi tarafından ilgili personelinin güvenlik bilinçlendirme eğitim programlarına aktif olarak katılımının temin edilmesi,

koşullarının sağlanması gerekir.

Başvurunun değerlendirilmesi

MADDE 13- (1) Başvuru yapılan yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğü, yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası verilebilmesi için 9 ila 12 nci maddelerde aranan koşulların karşılanıp karşılanmadığını inceler. 12 nci maddede sayılan koşulların incelenmesi başvuru sahibinin gümrükle ilgili faaliyetlerinin yürütüldüğü tüm tesis ve birimlere ilişkin olarak yapılır. Söz konusu inceleme ve sonuçları yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce belgelendirilir. İncelemeye konu çok fazla sayıda yerin bulunması yüzünden yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası düzenleme süresi içinde tüm ilişkili yerlerin incelenmesi mümkün değil ise, yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğü başvuru sahibinin tüm tesis ve birimlerinde ortak güvenlik standartları uyguladığı konusunda herhangi bir kuşku duymamak şartıyla bütünü temsil eden bir kısmını incelemekle yetinebilir.

(2) Başvuru yapılan yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğü 10, 11 ve 12 nci maddelerde belirtilen koşullar için bu hususlarda bilgi ve tespitler içeren bilirkişi raporlarını kabul edebilir. Bilirkişinin başvuru sahibi ile bağlantısının bulunmaması şarttır. Düzenlenecek raporların şekli ve içeriği ile bilirkişi olabilecek kişi ve kuruluşları belirlemeye Müsteşarlık yetkilidir.

Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasının düzenlenmesi

MADDE 14- (1) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasını verecek olan yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce başvurunun değerlendirilmesi sonucunda şekli ve içeriği Müsteşarlıkça belirlenecek örneğe uygun sertifika düzenlenir.

(2) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası, başvurunun 6 ncı maddeye uygun olarak teslim alındığı günden başlayarak doksan gün içinde düzenlenir. İlgili gümrük idaresinin bu süre içerisinde belgeyi düzenleyememesi halinde bu süre otuz gün uzatılabilir. Bu durumda, yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğü doksan günlük sürenin dolmasından önce başvuru sahibini gerekçeli olarak bilgilendirir.

(3) Koşulların değerlendirilmesi sırasında, başvuru sahibinin, koşulları karşılamak amacıyla gerekli düzenlemeleri yapması ve yetkili başmüdürlüğü bilgilendirmesi halinde ikinci fıkrada belirtilen doksan günlük süre uzatılabilir.

(4) Başvurunun değerlendirilmesi sonucunda başvurunun reddini gerektiren tespitlere ulaşılması durumunda, sertifikayı düzenleyecek yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce red işleminden önce bu tespitler başvuru sahibine bildirilerek otuz günlük bir süre içinde cevap verme imkanı tanınır. Bu durumda, ikinci fıkrada belirtilen doksan günlük süre buna uygun olarak kesilir.

(5) Başvurunun reddi gümrük mevzuatı uyarınca verilmiş olan mevcut diğer yetkilerin iptali sonucunu doğurmaz. Ancak, başvurunun reddine neden olan tespit aynı zamanda başvuru sahibinin gümrük mevzuatı uyarınca verilmiş mevcut diğer yetkilerinin yararlanma koşullarını ortadan kaldırıyorsa, ilgili mevzuat uyarınca işlem yapılır.

(6) Başvuru reddedilirse, yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce başvuru sahibine bu maddede belirtilen süreler içerisinde gerekçeli olarak red kararı bildirilir.

Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasının kullanılması

MADDE 15- (1) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası düzenlendiği tarihten sonraki ilk iş gününde geçerli hale gelir.

(2) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasının geçerlilik süresi sınırsızdır.

(3) Sertifikayı düzenleyen yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce yetkilendirilmiş yükümlünün koşulları taşıyıp taşımadığı sürekli olarak izlenir.

(4) a) İlgili mevzuatta sertifikanın geçerliliğini etkileyecek değişiklikler olması,

b) Yetkilendirilmiş yükümlünün söz konusu koşulları artık karşılamadığına dair geçerli bilgi ve göstergeler olması,

Durumlarında sertifikayı düzenleyen yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce yetkilendirilmiş yükümlü olma koşulları yeniden değerlendirilir.

(5) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasının faaliyete geçeli üç yıl olmamış bir kişiye verilmiş olması halinde ilk bir yıl içinde faaliyetleri ve koşulları taşıyıp taşımadığı sertifikayı veren yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce yakından takip edilir. 13 üncü maddenin ikinci fıkrası hükümleri bu maddenin uygulanmasında da dikkate alınır.

Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün askıya alınması

MADDE 16-  (1) Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü, bu statüyü tanıyan yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğü tarafından,

a) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası için aranan koşulların artık karşılanmadığının tespit edilmesi,

b) Yetkilendirilmiş yükümlü hakkında 23 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen suçlardan dolayı adli kovuşturmayı gerektiren bir fiil nedeniyle soruşturmaya başlanılmış olması,

durumlarında askıya alınır.

(2) Bir karar alınmadan önce, yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce ilgili yetkilendirilmiş yükümlüye elindeki bulgular bildirilir. İlgili yetkilendirilmiş yükümlü bildirim tarihinden itibaren otuz gün içinde durumu düzeltmek ve/veya görüşlerini açıklamak hakkına sahiptir. Ancak, kamunun emniyet ve güvenliğine, kamu sağlığına veya çevreye karşı tehdidin niteliği ya da seviyesi itibarıyla gerek görüldüğünde askıya alma derhal uygulanır.

(3) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasının sahibi birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen durumu ikinci fıkrada belirtilen otuz günlük süre içinde düzeltmezse yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğü yükümlünün durumu düzeltmek üzere gerekli önlemleri almasına imkan vermek üzere ilgili yükümlüye Yetkilendirilmiş Yükümlü statüsünün otuz gün için askıya alındığını bildirir.

(4) İlgili yükümlü otuz günlük süre içinde durumu düzeltemez fakat askıya alma süresinin uzatılması halinde koşulların karşılanabileceğine dair inandırıcı delil gösterebilirse, sertifikayı veren gümrük ve muhafaza başmüdürlüğü yetkilendirilmiş yükümlü statüsünü otuz gün daha askıya alabilir.

(5) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi hakkında birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen bir fiil işlendiğine ilişkin soruşturma açılmış olması halinde soruşturma lehine sonuçlanıncaya kadar; soruşturma sonucunda suç duyurusunda bulunulması durumunda ise adli süreç lehine sonuçlanıncaya kadar yetkilendirilmiş yükümlü statüsü askıya alınır. Bu husus sertifika sahibine bildirilir.

Askıya almanın sonuçları

MADDE 17- (1) Askıya alma, askıya alma işleminden önce başlamış ve henüz tamamlanmamış gümrük işlemlerini etkilemez.

(2) Askıya alma, yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası ile bağlantılı olmaksızın tanınmış olan yetkileri, askıya alma gerekçeleri bu yetkiler için de geçerli olmadıkça, etkilemez.

(3) Askıya alma, yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına istinaden tanınan ve koşulları halen karşılanmaya devam eden basitleştirilmiş usul ve uygulamalara ilişkin yetkileri etkilemez.

(4) Adına 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası düzenlenen kişinin 12 nci maddede sayılan koşulları artık karşılayamaması durumunda, yetkilendirilmiş yükümlü statüsü kısmi olarak askıya alınır ve talep edilmesi halinde 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen yeni bir yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası düzenlenir.

Askıya almanın sonlandırılması

MADDE 18- (1) Statüsü askıya alınan yetkilendirilmiş yükümlü tarafından karşılanması zorunlu olan koşulların uygun tedbirler alınmak suretiyle yerine getirilmesi durumunda, sertifikayı veren gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce askıya alma işlemi sonlandırılır ve yükümlüye bilgi verilir. Askıya alma 16 ncı maddenin üçüncü veya dördüncü fıkrasında konulmuş olan zamanın dolmasından önce sonlandırılabilir. Askıya alma işleminin sonlandırılmasını müteakip, 17 nci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce askıya alınmış olan sertifikaya yeniden geçerlilik tanınır ve 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre düzenlenmiş yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası iptal edilir.

(2) Birinci fıkrada belirtilen yükümlü 16 ncı maddenin üçüncü veya dördüncü fıkrasında belirtilen askıya alma süresi içinde gerekli önlemleri alamazsa, ilgili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası iptal edilir. 17 nci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen durumda, orijinal sertifika iptal edilerek yalnızca 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen yeni yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası geçerli olur.

Askıya almanın yetkilendirilmiş yükümlü tarafından talep edilmesi

MADDE 19- (1) Bir yetkilendirilmiş yükümlünün 4 üncü maddedeki koşullardan herhangi birini geçici olarak karşılayamaması durumunda, yetkilendirilmiş yükümlü tarafından statüsünün askıya alınması talep edilebilir. Bu durumda, yetkilendirilmiş yükümlü tarafından söz konusu koşulların tekrar karşılanabileceği tarih de belirtilerek, sertifikayı düzenleyen yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne bildirimde bulunulur. Alınacak önlemler de süresiyle birlikte bildirilir.

(2) Yetkilendirilmiş yükümlü tarafından bildiriminde belirtilen süre içinde durumunun düzeltilememesi halinde, geçerli nedenler sunulması kaydıyla sertifikayı veren gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce makul bir süre uzatımı yapılabilir. Diğer bütün durumlarda, yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası iptal edilir.

(3) Askıya alma süresi içinde zorunlu tedbirler alınmazsa 20 nci madde hükümleri uygulanır.

Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasının iptali

MADDE 20- (1) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası, düzenleyen gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce aşağıdaki durumlarda iptal edilir.

a) Yetkilendirilmiş yükümlü, 18 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen önlemleri almazsa,

b) Yetkilendirilmiş yükümlünün 23 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen suçlardan hüküm giydiğine ilişkin kesinleşmiş yargı kararı verilmiş ise,

c) 19 uncu maddede belirtilen askıya alma süresi içinde yetkilendirilmiş yükümlü gerekli önlemleri almazsa,

ç) Yetkilendirilmiş yükümlünün talebi üzerine.

(2) İptal, bildirildiği günü takip eden günden itibaren yürürlüğe girer.

(3) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen bir yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası söz konusu olduğu hallerde ilgili yükümlü sadece 12 nci maddedeki koşulları karşılayamaz ise, sertifika, düzenleyen gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce iptal edilir ve 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen yeni bir yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası düzenlenir.

(4) Birinci fıkranın (c) ve (ç) bentlerinde belirtilenler dışındaki iptal durumlarında, yükümlü, iptal tarihinden itibaren üç yıl süre ile yeni bir yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası başvurusu yapamaz.

Bilgi değişimi, elektronik bilgi ve haberleşme sistemi

MADDE 21- (1) Yetkilendirilmiş yükümlü tarafından, sertifika düzenlendikten sonra ortaya çıkan ve sertifikanın içeriği ya da geçerliliğini etkileyebilecek durumlar, düzenleyen gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne bildirilir.

(2) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına istinaden bir yetkilendirilmiş yükümlüye tanınmış olan basitleştirilmiş usul ve uygulamalarından yararlanma yetkilerinden birisinin bir gümrük idaresince iptal edilmesi durumunda, durum derhal yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasını düzenleyen gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne bildirilir.

(3) Gümrük idareleri arasındaki haberleşme ve bilgi alışverişinde ve yükümlüleri bilgilendirmede, Müsteşarlıkça oluşturulacak bir elektronik bilgi ve haberleşme sistemi kullanılabilir. Böyle bir bilgi ve haberleşme sistemi oluşturulduğunda yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasının verilmesi, değiştirilmesi, askıya alınması ve iptali işlemlerinin diğer gümrük idarelerine bildirilmesi bu sistem üzerinden yapılır.

(4) Gümrük idareleri, birinci fıkrada belirtilen sistemi kullanarak, aşağıdaki bilgilerin muhafazası ve erişimini sağlar.

a) Elektronik ortamda sunulan başvurular,

b) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikaları ve varsa değişiklikleri, yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün iptal ve askıya alınmaları,

c) İlgili diğer bütün bilgiler.

(5) Düzenleyen gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce sertifikanın verilmesi, değiştirilmesi, iptali veya yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün askıya alınması işlemleri risk analizi ile ilgili birime bildirilir.

(6) Yetkilendirilmiş yükümlülerin listesi, ilgili yetkilendirilmiş yükümlünün önceden muvafakati alınarak internet yoluyla kamuya açılabilir ve sürekli güncellenir.

MADDE 22- (1) Gümrük mevzuatı kapsamında gümrük işlem ve uygulamalarının kolaylaştırılması amacıyla belirlenen basitleştirilmiş usul, uygulama ve yetkilerden yararlanmak üzere 23 ve 24 üncü maddelerde belirlenmiş koşulları sağlayan, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik ve en az iki yıldır fiilen faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişilere talep etmeleri halinde onaylanmış kişi statüsü verilir. (Mülga İfade: RG-07.10.2016-29850) 

(2) 24 üncü maddede belirtilen devir, birleşme veya kısmi bölünme hallerinde onaylanmış kişi statü belgesi başvurusunda bulunacak kişilerden birinci fıkrada belirtilen en az iki yıldır fiilen faaliyette bulunma koşulu aranmaz. (Değişiklik: RG-07.10.2016-29850) 

(3) Gümrük Kanununun 5/A maddesi kapsamında yetkilendirilmiş yükümlü statüsü tanınan şirketin, malvarlığının bir veya birden fazla bölümünü yeni kurulacak bir şirkete kısmi veya tam bölünme suretiyle devretmesi halinde, idaresi ve murakabesi ve/veya sermayesi bakımından bölünen şirketle yeni kurulan şirket arasında vasıtalı veya vasıtasız şirket ilişkisi bulunması koşuluyla, devralan tüzel kişiliğin yapacağı onaylanmış kişi statü belgesi başvurusunda birinci fıkrada belirtilen en az iki yıldır fiilen faaliyette bulunma koşulu aranmaz. (Ek: RG-09.01.2024-32424) 

b) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviriyle onaylanmış kişi statüsü başvurusunun ön incelemesi için sözleşme yapıldığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Kanunun 234 ila 238 inci maddeleri uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının üç katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, beşten fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının yüzde birini aşmaması, (Değişik: RG-07.10.2016-29850) 

c) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviriyle onaylanmış kişi statüsü başvurusunun ön incelemesi için sözleşme yapıldığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında Kanunun 234 ila 238 inci maddeleri uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının yetmiş beş katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı sayısı ve yine aynı tutardaki usulsüzlük cezasının ikiyüzelli katını aşan 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 51 inci maddesi ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 16 ncı maddesi uyarınca düzenlenmiş ceza kararı sayısı toplamlarının, ikiden fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının binde üçünü aşmaması (Değişik: RG-07.10.2016-29850) 

ç) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviriyle onaylanmış kişi statüsü başvurusunun ön incelemesi için sözleşme yapıldığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle haklarında Kanunun 239 uncu maddesi uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının üç katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı ile Kanunun 241 inci maddesi uyarınca aynı maddenin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, ondan fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının yüzde ikisini aşmaması, (Değişik: RG-07.10.2016-29850) 

ğ) Dış ticaret sermaye şirketleri, grup ihracatçıları, grup ithalatçıları, Ar-Ge merkezi belgesine sahip kişiler ile bakım onarım faaliyeti yürüten ticari hava taşımacılığı şirketleri hariç imalatçı olması, (Mülga: RG-07.10.2016-29850) 

h) Firmanın mali yapısı incelenerek, Yetkilendirilmiş gümrük müşaviriyle onaylanmış kişi statüsü başvurusunun ön incelemesi için sözleşme yapıldığı yıldan önceki iki yıl, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 72 nci maddesi uyarınca mali tabloların tamamlanamamış olması halinde başvuru yılından önceki ikinci ve üçüncü yıl esas alınmak suretiyle, Bakanlıkça belirlenecek formata uygun olarak yeminli mali müşavir tarafından düzenlenecek raporla olumlu görüşle sonuca bağlanmış olması koşullarının tamamının sağlanması gerekir. (Değişik: RG-07.10.2016-29850) 

(4) Grup imalatçısı tarafından yapılan başvurularda 24 üncü maddenin dördüncü fıkrasının uygulandığı durumlarda aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen özel koşulun sağlanmasında ihracat tutarları göz önünde bulundurulan grup ihracatçısı ya da ihracatçıları tarafından birinci fıkranın (d), (e) ve (f) bentlerinde sayılan koşulların tamamının sağlanması gerekir. (Değişik: RG-07.10.2016-29850) 

(5) C Sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü başvurularında birinci fıkranın (ğ) bendinde sayılan koşul aranmaz.(Mülga: RG-07.10.2016-29850)

(6) 24 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendinin üçüncü alt bendinde belirtilen koşulu sağlayan kişilerce yapılan C sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi başvurularında birinci fıkranın (g) ve (h) bentlerinde sayılan koşullar aranmaz. (Mülga: RG-21.11.2013-28828)

(7) Birinci fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinin uygulanmasında ceza kararına sebep teşkil eden ihlalin tarihi esas alınır. Başvurunun değerlendirilmesinde, Yetkilendirilmiş gümrük müşaviriyle onaylanmış kişi statüsü başvurusunun ön incelemesi için sözleşme yapıldığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıldan daha önce işlenen fiiller nedeniyle düzenlenen ceza kararları dikkate alınmaz. (Değişik: RG-07.10.2016-29850) 

(8) Birinci fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinin uygulanmasında aynı gümrük idaresinde aynı tespite istinaden geriye dönük olarak yapılan tarama sonucunda aynı ihlale ilişkin olarak düzenlenen birden fazla ceza kararı tek bir ceza kararı sayılır. (Ek: RG-26.03.2011-27886) 

(9) Birinci fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinin uygulanmasında kesinleşmemiş ceza kararları dikkate alınmaz. (Ek: RG-26.03.2011-27886) 

(10) Birinci fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinin uygulanmasında Gümrük Kanununun 234 üncü maddesinin üçüncü fıkrasına göre düzenlenen ceza kararları dikkate alınmaz. (Ek: RG-26.03.2011-27886) 

(11) Birinci fıkranın (d), (e) ve (f) bentlerinin uygulanmasında ilgili mevzuat uyarınca teminata bağlanan, yapılandırılan, tecil edilen, taksitlendirilen veya mahsup talebi kabul edilen borçlar hariç tutulur. (Ek: RG-26.03.2011-27886) 

(3) Onaylanmış kişi statüsü sahipleri tarafından, adlarına düzenlenen onaylanmış kişi statü belgesi kapsamında yararlanılacak hak ve yetkiler ile söz konusu hak ve yetkilere ilişkin usul ve esasları belirlemeye Müsteşarlık yetkilidir. (Mülga İfade: RG-07.10.2016-29850)

(4) Kendilerine A sınıfı onaylanmış kişi statüsü verilen kişiler, B ve C sınıfı onaylanmış kişi statüsü sahiplerine tanınan hak ve yetkilerden; B sınıfı onaylanmış kişi statüsü verilen kişiler ise, C sınıfı onaylanmış kişi statü sahiplerine tanınan hak ve yetkilerden yararlanabilirler.  (Mülga: RG-07.10.2016-29850)

(2) Onaylanmış kişi statü belgesinin düzenlenme tarihini takip eden on iki aylık dönem içinde 23 üncü maddenin birinci fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentlerinde veya belgenin geçerlilik süresi içinde aynı fıkranın diğer bentlerinde belirtilen genel koşullardan herhangi birinin veya 24 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen özel koşulun ortadan kalktığının öğrenilmesi ya da belge sahibince talep edilmesi halinde, onaylanmış kişi statü belgesi geri alınır. (Değişik: RG-01.04.2020-31086) 

(3) Adlarına onaylanmış kişi statü belgesi düzenlenen kamu kuruluşlarından 22 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen koşulu kaybettiği öğrenilenlerin onaylanmış kişi statü belgesi geri alınır. (Mülga: RG-07.10.2016-29850) 

c) Eşyanın sınıflandırılacağı tarife pozisyonu konusunda başvuranın öngörüsü,(Mülga: RG-02.12.2014-29193) 

(4) Sonuçlarından ülke ve/veya Bakanlık politikalarını geliştirmeye yönelik çalışmalarda yararlanılmak üzere, yüksek öğretim kurumları veya kuruluş amacı araştırma ve geliştirme olan kurumlar ve bunlara bağlı araştırmacılarla bilimsel amaçlı araştırmalarda işbirliği yapılabilir. Bu kapsamda konu, amaç, tarafların yükümlülükleri ve süresi gibi hususların yer alacağı bir protokol kapsamında veri kullanımı gerçekleştirilir. Veri kullanımında uluslararası istatistiksel yöntemlere uygun veri gizleme işlemi yapılır. Bakanlıkça derlenen ve saklanan bireysel verilerin tanınmasına yol açacak bölümleri gizlendikten sonra kullandırılır. İhtiyaç olması halinde mikro verilerde yeni gizleme teknikleri de uygulanabilir. Verilerin yetkisi olmayan kişi, kurum veya kuruluşların eline geçmemesi için taraflarca gerekli olan tedbirler alınır. Bu kapsamda yapılan araştırma sonuçları, Bakanlık tarafından kontrol edilmeden üçüncü kişilerle paylaşılmasına izin verilmez. (Ek: RG-15.05.2013-28648) 

(5) Bu maddede belirtilen yükümlülüğe uymayanlar hakkında 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 239 ve 258 inci maddeleri gereğince gerekli işlemler yapılır. (Ek: RG-15.05.2013-28648)

MADDE 38 – (1) 205 inci maddenin dördüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla menşe esaslı ticaret politikası önlemlerine, ilave gümrük vergisine veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklere tabi eşyanın serbest dolaşıma girişinde önlemin, ilave gümrük vergisinin veya mali yükümlülüklerin uygulanmaması için eşyanın söz konusu uygulamalara tabi ülke menşeli olmadığını veya başka bir ülkede gördüğü değişiklik ve işlemler dolayısıyla o ülke menşeli sayılmaması gerektiğini tevsik etmek üzere menşe ülkenin veya ihracatçı ülkenin yetkili makamlarınca düzenlenmiş olan menşe şahadetnamesi ibraz edilir. (Değişik: RG-24.05.2019-30783) 

(2) Menşe şahadetnamesinin sonradan ibraz edileceğinin serbest dolaşıma giriş beyannamesinde belirtilmesi veya ibraz edilen menşe şahadetnamesinin şekil veya muhteva itibarıyla yanlış veya eksik bilgi taşıması nedeniyle gümrük idaresince kabul edilmemesi halinde; menşe esaslı ticaret politikası önlemleri, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülükler nakit teminata bağlanmak suretiyle usulüne uygun bir menşe şahadetnamesi ibrazı için beyannamenin tescil tarihinden itibaren altı aylık süre verilir. Mücbir sebep halleri saklı kalmak ve bitiminden önce başvurmak kaydıyla bu süre gümrük idare amirince en fazla otuz gün uzatılabilir. Süresi içinde usulüne uygun olarak düzenlenmiş menşe şahadetnamesinin ibrazı halinde alınan teminat iade edilir. Menşe şahadetnamesinin kabul edilmemesi halinde ise alınan teminat irat kaydedilir. (Değişik: RG-01.04.2020-31086) 

(3) İkinci fıkrada belirtilen haller dışında, menşe esaslı ticaret politikası önlemleri, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklerin beyan edilerek ödenmesi halinde, beyannamenin tescil tarihinden itibaren altı aylık süreyi aşmamak üzere menşe şahadetnamesi ile gümrük idaresine başvurulması halinde, tahsil edilen tutar geri verilir. Mücbir sebep halleri saklı kalmak ve bitiminden önce başvurmak kaydıyla bu süre gümrük idare amirince en fazla otuz gün uzatılabilir (Değişik: RG-01.04.2020-31086) 

Menşe şahadetnamesi aranılmayacak eşya

MADDE 39- (1) Ticari mahiyette olmayan ve CIF kıymeti 430 Avro’ yu geçmeyen eşya için menşe şahadetnamesi aranmaz. Aynı gönderici tarafından Türkiye’deki bir alıcı adına gönderilen kap ve kolilerin hepsi bir bütün teşkil eder ve tamamın kıymeti birlikte dikkate alınır.

Menşe şahadetnamesinde bulunacak bilgiler

MADDE 40- (1) Menşe şahadetnamesi, ürünün teşhis edilmesini sağlamak üzere gerekli tüm ayrıntıları taşır. Buna göre, menşe şahadetnamelerinde aşağıda yazılı bilgilerin bulunması zorunludur:

a) Eşyayı gönderenin adı, soyadı, (Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

b) Türkiye’deki alıcısının adı, soyadı, (Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

ç) Eşyanın cinsi, nev’i, daralı ve net ağırlıkları veya diğer ölçüleri (litre, metreküp vb.), (Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

(3) Ticaret politikası önlemlerine, ilave gümrük vergisine veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklere tabi olan eşya için yükümlülerce yazılı olarak talepte bulunulması halinde, tahsil edilmesi gereken vergi veya diğer mali yükümlülükler teminata bağlanmak suretiyle eşya araştırma sonucu beklenmeden teslim edilebilir. (Değişik: RG-01.04.2020-31086) 

Türkiye’den ihracatta düzenlenecek menşe şahadetnameleri

MADDE 42- (1) 40 ıncı maddede sayılan unsurları taşıyan menşe şahadetnamesi ve başvuru formu ek-7’deki örneğe uygun olarak hazırlanır.

(2) Menşe şahadetnamesi ihracatçının veya ihracatçının sorumluluğundaki yetkili temsilcisinin yazılı başvurusuna binaen düzenlenir. Bu amaçla ihracatçı veya yetkili temsilcisi örneği ek-7.3’te yer alan başvuru formunu doldurur. Ancak ihracatın düzenli aralıklarla yapılması ve eşyanın öngörülen menşe şartlarını karşıladığına ilişkin gerekli teminatların verilmesi kaydıyla yetkili makamlar her bir ihracat işlemi için ayrı bir başvuru formu istemeyebilir. (Değişik: RG-02.12.2010-27773) 

(3) Ek-7’ye uygun olarak hazırlanan menşe şahadetnameleri; uzunlukta -5 mm veya +8 mm. lik tolerans kabul edilebilir olmakla birlikte 210 x 297 mm. ebatlarında ve en az 64 gr/m2 ağırlığında, seri numarasını havi, mekanik ve kimyasal araçlarla yapılmış herhangi bir tahrifatı ortaya koyan meneviş desenli baskılı zemine sahip olmalıdır. Başvuru formu Türkçe dilinde, menşe şahadetnamesi ise Türkçe, İngilizce ve Fransızca dillerinde basılır. Menşe şahadetnamelerinde basıldığı matbaanın adı, adresi ve basım yeri veya matbaanın teşhis edilmesini mümkün kılan işareti bulunur. Menşe şahadetnamesi biri meneviş desenli baskılı zeminli, ikisi beyaz olan üç nüshalık takım halindedir.

(4) Başvuru formu Türkçe dilinde, menşe şahadetnamesi ise Türkçe ya da ticaretin gereklerine göre herhangi bir dilde doldurulur. Daktilo veya bilgisayar kullanılarak ya da elle büyük harflerle doldurulan başvuru formu ile menşe şahadetnamesi birbirleriyle aynı olmalıdır, nüshaları ile birlikte aynı seri numarasını taşımalıdır.

(5) Yetkili makamlar, menşe şahadetnamesi düzenlenmesi için yapılan başvuru esnasında ihracatçıdan, eşyanın Türkiye menşeli olduğunu tevsik edici gerekli görülen her tür bilgiyi talep edebilir.

(6) Başvuru formu ve menşe şahadetnamesi nüshalarının saklama süreleri için Kanunda öngörülen süre esas alınır.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Eşyanın Gümrük Kıymeti

Tanımlar

MADDE 43- (1) Bu kısım hükümlerinin uygulanmasında;

a) Aynı ailenin üyeleri: Karı, koca, anne, baba, çocuk, erkek ve kız kardeş (öz ya da anne veya babadan biri öz), büyükbaba, büyükanne, torun, amca, dayı, hala, teyze, yeğen, eşlerin anne ve babası, çocukların eşleri (gelin ve damat), eşlerin kardeşleri ve kardeşlerin eşleri,

b) Aynı eşya: Fiziksel özellik, kalite ve tanındığı özellikleri dahil olmak üzere her hususta aynı olan ve aynı ülkede üretilmiş eşyayı (görünüşteki küçük farklılıklar diğer hususlarda tanıma uyan eşyanın aynı eşya sayılmasını önlemez),

c) Aynı sınıf veya cins eşya: Belli bir sanayi sektöründe üretilen bir grup veya bir dizi eşya kapsamına giren eşyayı (bu ifade aynı veya benzer eşyayı da kapsar),

ç) Aynı veya yakın bir tarih: İthal edilen eşya ya da aynı veya benzer eşyaya ait birim fiyatın belirlenmesine imkan verecek ileri ve geriye doğru tespiti mümkün olan ilk tarihi,

d) Benzer eşya: Her hususta aynı olmamakla birlikte aynı işlevi görmelerini ve ticari olarak birbirlerini ikame edebilmelerini mümkün kılan, benzer özellik ve benzer unsurları bulunan ve aynı ülkede üretilmiş olan eşyayı (eşyanın kalitesi, tanındığı özellikleri, bir ticari markasının bulunması, eşyanın benzerliğinin belirlenmesinde göz önüne alınacak faktörler arasında yer alır),

e) Giriş limanı veya yeri: Deniz yolu ile gelen eşyada Türkiye’deki boşaltma veya ilgili limandaki gümrük idaresince düzenlenen belgeyle tevsik edilmek kaydıyla aktarma limanını, karayolu ve demiryolu ile gelen eşyada kara taşıtlarının ilk vardıkları hudut gümrüğünü, diğer bir yolla gelen eşyada gümrük bölgesinin kara sınırının geçildiği noktayı,

f) İthal eşyasının gümrük kıymeti : İthal eşyası üzerinden advalorem sisteme göre gümrük vergisinin hesaplanmasına esas teşkil edecek eşya kıymetini,

g) Pazarlama: Eşyanın satışı için yapılan reklam ve promosyon faaliyetleri ile bunlarla ilgili garantileri; alıcı tarafından üstlenilen böyle faaliyetlerin, satıcı ile yapılan bir anlaşma nedeniyle bir yükümlülüğün yerine getirilmesi esnasında ifa edilmiş olsa bile, kendi hesabına üstlenilmiş sayılması gerektiğini,

ğ) Royalti ve lisans ücreti: İthal eşyasının imalatı, ihraç edilmek üzere satışı veya kullanımı ya da yeniden satışı ile ilgili hakların kullanımı nedeniyle patent, dizayn, know-how, model, marka, tescilli tasarım, telif hakkı ve imalat prosesleri gibi adlar adı altında yapılan ödemeleri,

h) Türkiye’ye ihraç amaçlı satış: Türkiye’ye ithal edilmek üzere doğrudan doğruya yapılan satışı,

ı) Üretilmiş: Yetiştirilmiş, imal edilmiş veya topraktan çıkarılmış olma halini,

ifade eder.

(2) Aynı eşya ve benzer eşya ifadeleri, Türkiye’de gerçekleştirilmesi nedeniyle düzeltme konusu olmayan, ithal eşyasının üretimi için gereken ve Türkiye dışında gerçekleştirilen mühendislik, geliştirme, sanat ve çizim çalışmaları, plan ve taslak hazırlama hizmetlerini içeren veya yansıtan eşyayı kapsamaz.

(3) Yalnızca kıymeti belirlenecek eşya ile aynı ülkede üretilen eşya, ‘aynı eşya’ veya ‘benzer eşya’ olarak nitelenebilir.

(4) Kıymeti belirlenecek eşya ile aynı kişi tarafından üretilmiş aynı veya benzer eşya bulunmadığı takdirde, farklı kişi tarafından üretilmiş eşya dikkate alınır.

Gümrük kıymetinin tespiti

MADDE 44- (1) Eşyanın gümrük kıymeti, gümrük tarifesinin ve eşya ticaretine ilişkin belirli konularda getirilen tarife dışı düzenlemelerin uygulanması amacıyla 45 ila 50 nci maddelerde yer alan yöntemlerin sırasıyla uygulanması yoluyla tayin ve tespit olunan kıymettir. Bir yönteme göre belirlenemeyen kıymet için sıra dahilinde olmak üzere izleyen yönteme geçilir. Eşyanın gümrük kıymeti bir üst maddede yer alan yöntem hükümlerine göre belirlenebildiği sürece bir alt madde hükümleri uygulanamaz. Ancak, beyan sahibinin yazılı talebinin gümrük idaresince uygun bulunması şartıyla, aşağıda yer alan yöntemlerden indirgeme yöntemi ile hesaplanmış kıymet yönteminin uygulama sırası değiştirilebilir.

(2) Kanunun 23 ila 31 inci maddelerinin ve bu kısım hükümlerinin uygulanmasında ek-8’de yer alan hükümler uygulanır.

(3) Ek-8’in birinci sütununda yer alan hükümler, ikinci sütunda yer alan Yorum Notları ışığında uygulanır.

(4) Gümrük kıymetinin belirlenmesinde genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine başvurulması gerektiği takdirde, ek-9 hükümleri uygulanır.

(5) Beyan edilen gümrük kıymetinin gerçekliği veya doğruluğu konusunda şüpheye düşülmesi halinde, gümrük idarelerince yükümlülerden ilave bilgi ve belge talep edilmesi de dahil olmak üzere, konunun incelenmesi ve araştırılması neticesinde şüpheye sebebiyet veren hususlarda gümrük idaresinin makul şüpheleri giderilmediği takdirde eşyanın gümrük kıymeti satış bedeli yöntemine göre tespit edilemez. Bu durumda gümrük kıymeti birinci fıkrada belirtilen usul çerçevesinde diğer yöntemlere göre belirlenir.

Satış bedeli yöntemi

MADDE 45- (1) Kanunun 24 üncü maddesinde yer alan esaslar çerçevesinde satış bedeli yönteminin uygulanmasında, aşağıdaki hükümlere göre işlem yapılır:

a) Mal bedelinin peşin ödenmemesi nedeniyle satıcıya ya da satıcı yararına her ne ad altında olursa olsun yapılan ödemelerden Kanunun 28 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendindeki ve ikinci fıkrasındaki hükümlere uymayanlar fiilen ödenen ya da ödenecek fiyatın içindedir.

b) Satış bedeli yöntemine göre gümrük kıymetinin belirlenmesinde, kıymetin belirlendiği sırada eşya bedelinin fiilen ödenmemiş olması halinde, ödemenin gerçekleşeceği tarihte ödenecek olan bedel kıymet tespitine esas alınır.

c) Serbest dolaşıma giriş rejimi için beyan edilen eşyanın, tek bir ticari işlemde satın alınan daha büyük miktardaki aynı eşyanın bir kısmı olması durumunda, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat; toplam fiyatın, ithal eşyasının toplam satın alınan eşya miktarına oranı nispetindeki miktarına tekabül eden fiyattır. Bu işlem, sevkıyatın kısmi kaybı veya kıymeti belirlenecek eşyanın serbest dolaşıma girişten önce hasara uğraması halinde de uygulanır.

ç) Eşyanın serbest dolaşıma girmesinden sonra fiilen ödenen veya ödenecek fiyatta satıcı tarafından alıcı lehine bir düzeltme yapılması durumunda; eşyanın serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili tarihinde kusurlu olduğunun, satıcı tarafından fiyatta yapılan düzeltmenin beyannamenin tescilinden önce yapılmış satış sözleşmesinde yer alan garantiye ilişkin bir yükümlülükten kaynaklandığının, eşyada mevcut kusurun satış sırasında satış fiyatının belirlenmesinde dikkate alınmamış olduğunun, gümrük idaresine tevsiki ve İdarece uygun bulunması şartıyla, fiyatta yapılan düzeltme satış bedeli yöntemine göre gümrük kıymetinin tespitinde dikkate alınır ve Kanunun 211 inci maddesi çerçevesinde işlem yapılır. Söz konusu düzeltmenin dikkate alınabilmesi için, beyannamenin tescilinden itibaren bir yıl içinde yapılmış olması gerekir.

d) Satış bedeli yönteminin uygulanmasında, satış konusu eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimi için beyan edilmesi, bunların Türkiye’ye ihraç amacıyla satıldığının kabul edilmesi için yeterli sayılır. Kıymet tespitinden önce ardıl satışların olması halinde; eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girmesine yol açan son satış veya eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmasından önce Türkiye Gümrük Bölgesinde gerçekleşen satış eşyanın Türkiye’ye ihraç amacıyla satıldığını gösterir.

e) Eşyanın satılmasından sonra, serbest dolaşıma sokulmak üzere beyanname tesciline kadar geçen süre içerisinde başka bir ülkede kullanılmış olması durumunda, gümrük kıymetinin eşyanın satış bedeli olması aranmaz.

f) Kanunun 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin uygulanmasında, satış veya fiyatın, kıymeti belirlenmekte olan eşya bakımından kıymeti belirlenebilir mahiyette bir koşul veya edim konusu olması durumunda, Kanunun 24 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi kapsamındaki bir faaliyet ya da Kanunun 27 nci maddesi kapsamında fiilen ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilecek bir unsur ile ilgili olmaması koşuluyla, bu kıymet alıcı tarafından satıcıya yapılan dolaylı bir ödeme sayılır ve fiilen ödenen veya ödenecek fiyatın bir parçası kabul edilir.

g) Eşyaya ilişkin fiilen ödenen veya ödenecek fiyat içerisinde, menşe ülkesi veya ihraç ülkesinde ödenen bir dahili verginin mevcut olması ve bu meblağın fiyatta alıcı lehine düzeltme yapılarak düşüldüğünün veya düşüleceğinin gümrük idaresine tevsiki ve idarece uygun bulunması halinde, gümrük kıymetine dahil edilmez.

Aynı eşyanın satış bedeli yöntemi

MADDE 46- (1) Satış bedeli yöntemine göre belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymeti Türkiye’ye ihraç amacıyla satılarak kıymeti belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihraç edilen aynı eşyanın satış bedelidir.

(2) Bu yönteme göre gümrük kıymeti belirlenirken, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı ticari düzey ve yaklaşık aynı miktarda satılan aynı eşyanın satış bedeli kullanılır. Böyle bir satışın bulunmaması durumunda, farklı ticari düzey ve/veya farklı miktarlardaki aynı eşyanın satış bedeli, bu ticari düzey ve/veya miktar farkları göz önüne alınarak yapılacak düzeltmeden sonra kullanılır. Kıymet artış veya azalışına da yol açsa, düzeltmenin yapılabilmesi için makul olduğunun ve doğruluğunun kesin delillerle ispatı gerekir.

(3) İthal eşyası ile söz konusu aynı eşya arasında, ithal eşyasının giriş liman ve mahalline kadar nakliyesi ile ilgili olarak yapılan nakliye ve sigorta giderlerinin satış bedeline dahil edildiği durumlarda, mesafe ve nakliyatın türünden doğan ciddi farklılıklar göz önüne alınarak satış bedelinde düzeltme yapılır.

(4) Bu yöntemin uygulanması sırasında aynı eşyaya ilişkin birden fazla satış bedeli tespit edilirse, ithal eşyasının gümrük kıymetini belirlemek üzere bunlardan en düşük olanı kullanılır.

(5) Bu maddenin uygulanmasında, aynı eşyanın satış bedeli, önceden kıymeti satış bedeli yöntemine göre belirlenmiş ve bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına göre düzeltilmiş gümrük kıymetidir.

Benzer eşyanın satış bedeli yöntemi

MADDE 47- (1) Yukarıda belirtilen yöntemlere göre belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymeti Türkiye’ye ihraç amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihraç edilen benzer eşyanın satış bedelidir.

(2) Bu yönteme göre gümrük kıymeti belirlenirken, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı ticari düzey ve yaklaşık aynı miktarda satılan benzer eşyanın satış bedeli kullanılır. Böyle bir satışın bulunmaması durumunda, farklı ticari düzey ve/veya farklı miktarlardaki benzer eşyanın satış bedeli, bu ticari düzey ve/veya miktar farkları göz önüne alınarak yapılacak düzeltmeden sonra kullanılır. Kıymet artış veya azalışına da yol açsa, düzeltmenin yapılabilmesi için makul olduğunun ve doğruluğunun kesin delillerle ispatı gerekir.

(3) İthal eşyası ile söz konusu benzer eşya arasında, ithal eşyasının giriş liman ve mahalline kadar nakliyesi ile ilgili olarak yapılan nakliye ve sigorta giderlerinin satış bedeline dahil edildiği durumlarda, mesafe ve nakliyatın türünden doğan ciddi farklılıklar göz önüne alınarak satış bedelinde düzeltme yapılır.

(4) Bu yöntemin uygulanması sırasında benzer eşyaya ilişkin birden fazla satış bedeli tespit edilirse, ithal eşyasının gümrük kıymetini belirlemek üzere bunlardan en düşük olanı kullanılır.

(5) Bu maddenin uygulanmasında, benzer eşyanın satış bedeli, önceden kıymeti satış bedeli yöntemine göre belirlenmiş ve bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarına göre düzeltilmiş gümrük kıymetidir.

İndirgeme yöntemi

MADDE 48- (1) Bu yöntemde, kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer eşya, Türkiye’de ithal edildiği hal ve durumda satılmışsa, bu yönteme göre ithal eşyasının gümrük kıymetinin belirlenmesinde, bu eşyanın ya da aynı veya benzer ithal eşyasının yurt içindeki satıcıdan müstakil alıcılara kıymeti belirlenecek eşyanın ithal tarihi ile aynı veya yakın bir tarihte yapılan en büyük miktardaki satışına ait birim fiyat esas alınır.

(2) Yukarıda belirtilen birim fiyattan aşağıdaki indirimler yapılır:

a) Türkiye’ye ithal edilen, ithal eşyası ile aynı sınıf veya cins eşyanın satışında mutat olarak ödenen veya ödenmesi kararlaştırılan komisyon veya kar ve söz konusu eşyanın pazarlanmasına ilişkin doğrudan ya da dolaylı giderler dahil olmak üzere genel giderler için yapılması mutat olan ilaveler.

b) Türkiye sınırları içinde gerçekleşen mutat nakliye ve sigorta giderleri ile bunlarla ilgili diğer giderler.

c) Eşyanın ithali veya satışı nedeniyle Türkiye’de ödenecek gümrük vergileri ile diğer dahili vergiler.

(3) Kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer ithal eşyasının, kıymeti belirlenecek eşyanın ithal tarihi ile aynı veya yakın bir tarihte satışı yoksa, bu eşyanın ya da aynı veya benzer ithal eşyasının ithal tarihinden itibaren doksan gün içinde ithal edildiği hal ve durumda Türkiye’de yapılan ilk satışına ait birim fiyat esas alınır.

(4) İthal edildiği hal ve durumda satılan kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer eşya yoksa; ithalatçının talebi üzerine ithal edildikten sonra işlenen veya değişikliğe tabi tutulan kıymeti belirlenecek eşyanın, yurtiçindeki satıcıdan müstakil alıcılara en büyük miktardaki satışına ait birim fiyat gümrük kıymetine esas alınır. Bu birim fiyatından eşyanın işlenmesi veya değişikliğe tabi tutulmasından doğan ilave kıymetin düşülmesi ve ikinci fıkrada belirtilen indirimlerin yapılması gerekir.

(5) Bu maddenin uygulanmasında, eşyanın en büyük miktardaki satışına ait birim fiyat, ithal edildikten sonraki ilk ticari düzeyde satıcıdan müstakil alıcılara, farklı fiyatlarda yapılan satışlardan en yüksek sayıda birimin satıldığı fiyat anlamına gelir.

(6) İthal eşyasının üretimi ve ihraç amaçlı satışı ile ilgili kullanılmak üzere, Kanunun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen unsurları doğrudan veya dolaylı olarak bedelsiz veya düşük bedelle sağlayan bir kişiye Türkiye’de yapılan herhangi bir satış, bu madde kapsamında birim kıymetin tespitinde kullanılmaz.

(7) Üçüncü fıkranın uygulamasında ilk satış, birim fiyatın belirlenmesini sağlamaya yetecek miktardaki kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer ithal eşya satışıdır.

Hesaplanmış kıymet yöntemi

MADDE 49- (1) Bu yönteme göre ithal eşyasının gümrük kıymeti, hesaplanmış kıymet esas alınarak belirlenir. Bu yöntemin uygulanması için ithalatçının gerekli bilgi ve belgeleri gümrük idaresine ibraz etmesi ve bu bilgi ve belgelerin doğruluğunu ispata hazır olduğunu üretici ülke makamlarından alacağı belge ile tevsik etmesi gerekir.

(2) Hesaplanmış kıymet aşağıdaki unsurların toplamından oluşur;

a) İthal eşyasının üretiminde kullanılan malzeme ve yapılan imalat veya diğer imal işlemlerinin bedel veya kıymetleri,

b) Türkiye’ye ihraç edilmek üzere ihraç ülkesindeki üreticiler tarafından üretilen, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı sınıf veya cins eşyanın satışında mutat olan kar ve genel giderlere eşit bir tutar,

c) İthal eşyasının giriş liman veya yerine kadar nakliyesi ile ilgili olarak yapılan yükleme, boşaltma, elleçleme giderleri ile nakliye ve sigorta giderleri.

(3) Hesaplanmış kıymetin belirlenmesinde, gümrük idaresince ithalatçı tarafından ibraz edilen bilgilerin dışında bilgilerin de kullanılması halinde, talep üzerine gümrük idaresi, Kanunun 12 nci maddesi hükümlerine uyulmak kaydıyla, beyan sahibini kullanılan bilginin kaynağı ve bu bilgiye dayanılarak yapılan hesaplama konusunda bilgilendirir.

(4) İkinci fıkranın (b) bendinde sayılan genel giderler, ikinci fıkranın (a) bendinde sayılan giderlerin dışında kalan ve eşyanın üretimi ve ihraç amaçlı satışı ile ilgili doğrudan veya dolaylı giderleri ifade eder.

Son yöntem

MADDE 50- (1) 45 ila 49 inci maddelerde yer alan yöntemlere göre belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymeti Kanunun 26 ncı maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde belirlenir.

Fiilen ödenen veya ödenecek olan fiyata ilave edilecek unsurlar

MADDE 51- (1) Fiilen ödenen veya ödenecek olan fiyata Kanunun 27 nci maddesine göre ilaveler yapılır.

(2) Kanunun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (iv) numaralı alt bendinin uygulanmasında, araştırma ve ilk dizayn taslak giderleri gümrük kıymetine dahil edilmez.

(3) Kanunun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ile 28 inci maddesinin (a) bendi ile ilgili olarak; nakliyenin ücretsiz olması veya alıcı tarafından sağlanması durumunda, gümrük kıymetine dahil edilecek giriş liman veya yerine kadarki nakliye gideri, aynı taşıma türünde normal olarak uygulanan fiyat tarifesine göre tespit edilir. 

(4) İthal ülkesinde alınan ilave posta ve kargo ücretleri hariç olmak üzere, eşyanın teslim yerine kadar alınan tüm posta ve kargo ücretleri gümrük kıymetine dahildir. Bununla birlikte, ticari mahiyette olmayan sevkıyatların kıymetinin tespitinde, bu tür ücretlerle ilgili olarak, beyan edilen kıymette herhangi bir değişiklik yapılmaz. (Değişik: RG-09.01.2024-32424)  “posta” ibarelerinden sonra gelmek üzere “ve kargo” ibareleri eklenmiştir. Eski hali;  (4) İthal ülkesinde alınan ilave posta ücretleri hariç olmak üzere, eşyanın teslim yerine kadar alınan tüm posta ücretleri gümrük kıymetine dahildir. Bununla birlikte, ticari mahiyette olmayan sevkıyatların kıymetinin tespitinde, bu tür ücretlerle ilgili olarak, beyan edilen kıymette herhangi bir değişiklik yapılmaz.

(5) Gümrük işlemleri sırasında söz konusu eşya ile tek eşya muamelesi gören kapların tekrarlanan ithalatlarda kullanılacak olması halinde, beyan sahibinin talebi üzerine ve gerekli belgelerin sunulması kaydıyla, mezkur maliyetler genel kabul görmüş muhasebe prensipleri çerçevesinde uygun şekilde paylaştırılır.

(6) Kanunun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ile 28 inci maddesinin (a) bendinin uygulanmasında; eşyanın giriş liman veya yerinden sonraki bir noktaya aynı taşıma şekliyle taşındığı durumlarda, nakliye giderleri giriş liman veya yerinden önce ve sonra katedilen mesafenin oranlarına göre belirlenir. Ancak, uyulması zorunlu genel fiyat tarifelerine göre giriş liman veya yerine kadarki nakliye giderlerinin miktarını gösteren bir belgenin gümrük idaresine sunulması durumunda bu durum dikkate alınır.

(7) Kanunun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ile 28 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin uygulanmasında; eşyanın giriş liman veya mahallindeki fiyatına tekabül eden maktu bir yurt içine teslim fiyatı üzerinden faturalandırıldığı durumlarda, Türkiye içindeki nakliye giderleri fiyattan indirilmez. Ancak sınırda teslim fiyatının maktu yurt içine teslim fiyatından düşük olduğunun gümrük idaresine tevsik edilmesi halinde söz konusu indirime izin verilir.

(8) Gümrük idareleri ilgili kişinin talebi üzerine; gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte miktarı belirlenebilir olmasa da, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata ilave edilecek unsurların; gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte miktarları ayırt edilebilir olmayan, gümrük kıymetine girmeyen, unsurlarla ilgili giderlerin, uygun ve özel kriterlere göre belirlenmesine izin verebilir. İzin; uygulamanın idari açıdan külfet getirmemesi, mevcut durumda Kanunun 25 ve 26 ncı maddelerinin uygulanmasının mümkün görülmemesi, iznin verilmesi durumunda tahsil edilecek gümrük vergilerinin iznin verilmemiş olması durumunda tahsil edilecek vergilerden düşük olmayacağının anlaşılması, uygulama ile rekabet koşullarının bozulmaması, şartlarıyla verilir.

(9) Navlun makbuzu ve/veya sigorta poliçesinin ibrazının imkansız olduğu veya kabul edilebilir nitelikte bulunmadığı hallerde, yükümlü tarafından nedenleri de belirtilerek verilecek bir dilekçe ile bu durumun bildirilmesi suretiyle; emsal navlun ve/veya sigorta gideri fiilen ödenen veya ödenecek fiyata eklenir. Vergi kaybı söz konusu olmaması ve yükümlünün talep etmesi halinde, ithal eşyasının FOB kıymetinin %10 unun navlun ve %3 ünün sigorta bedeli olarak ithal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına eklenebilir. Ancak, 71.08 tarife pozisyonunda yer alan eşyanın sigorta poliçesi veya navlun faturasının ibraz edilememesi halinde, vergi kaybı olmaması kaydıyla, işlemler eşyanın faturasında belirtilen teslim şekli esas alınarak tekemmül ettirilir. (Değişik: RG-22.03.2018-30368) 

(10) Nakliyat abonman sözleşmesi kapsamında yapılan taşımalarda; beyannameye eklenen sigorta poliçesinde, nakliyat abonman sözleşmesine istinaden düzenlendiğinin belirtilmiş olması, bu poliçenin nakliyat abonman sözleşmesi esaslarına uygun bulunması ve sigorta poliçesi ile birlikte nakliyat abonman sözleşmesinin Bakanlıkça belirlenen veri alanlarının sistemde kayıtlı bulunması ve gümrük idareleri tarafından sorgulanabilmesi koşullarıyla, eşya Türkiye’ye geldikten sonra düzenlenmiş sigorta poliçeleri, gümrük idaresince yapılacak inceleme sonucunda gerekli koşulları taşıdığının anlaşılması halinde kabul edilir. (Değişik: RG-22.01.2016-29601) 

Gümrük kıymetine dahil edilmeyecek giderler

MADDE 52- (1) Gümrük kıymetine Kanunun 28 inci maddesinde sayılan giderler dahil edilmez.

(2) Kanunun 28 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi, gerekli uyarlamalar yapılarak, gümrük kıymetinin satış bedeli yöntemi dışındaki yöntemlere göre belirlendiği durumlarda da uygulanır.

İstisnai kıymetle beyan

MADDE 53 – (1) Kanunun 24 üncü maddesine göre kıymet tespitinin yapıldığı hallerde beyan sahibinin talebi üzerine;

a) Konsinye şekilde teslim edilen çabuk bozulabilir eşyanın,

b) Gümrük kıymetine ilave edilmesi gereken, ancak ihracatçı ve ithalatçı arasındaki sözleşme gereği söz konusu kıymet unsurları gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten sonra belli olacak eşyanın,

c) Satış sözleşmesinde, fiyatın sonradan gözden geçirilmesini öngören hükümler içeren eşyanın,

ç) Boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve depolama imkanı olmayan sürekli akış halinde olan eşyanın,

d) Deniz yolu ile sıvı halde Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve gümrük gözetimi altında gaz haline dönüştürülerek limanda boru hattına verilen sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG), (Ek: RG-02.05.2019-30762) 

(5) İthal eşyasının gümrük kıymetine veya katma değer vergisi matrahına girmesi gereken, ancak gümrük beyannamesinin tescili anında beyan sahibi tarafından mevcudiyetinin bilinmesi mümkün olmayan kıymet veya matrah unsurları için, en geç söz konusu kıymet veya matrah unsurunun muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir. (Değişik: RG-25.05.2022-31846) 

“(6) Gümrük beyannamesinin tescil tarihi itibarıyla mevcut bilgi ve belgelere istinaden beyanda bulunulan ancak tutarı kesin olarak belirlenemeyen depolama, tahmil-tahliye, liman giderleri gibi ithalatta katma değer vergisi matrah unsurları için, en geç söz konusu matrah unsurunun muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar beyanda bulunulur ve vergileri de aynı süre içinde ödenir.” (Ek: RG-03.01.2022-32062)

(7) İstisnai kıymetle beyana ilişkin tamamlayıcı beyanların süresi içerisinde verilmemesi nedeniyle zamanında ödenmeyen gümrük vergileri için eşyanın serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamenin tescil tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme faizi tahsil edilir ve Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır. (Değişik: RG-31.03.2012-28250)

Veri ya da komut yüklü bilgi taşıyıcılarının gümrük kıymetinin belirlenmesi

MADDE 54- (1) Bilgisayarlarda kullanılmak üzere ithal edilen veri ya da komutlar yüklü bilgi taşıyıcılarının gümrük kıymetinin belirlenmesinde, sadece taşıyıcı ortamın kendisinin maliyeti veya kıymeti esas alınır. Bu nedenle, taşıyıcı ortamın maliyet veya kıymetinden ayırt edilebilmesi koşuluyla, gümrük kıymeti, veri veya komutların maliyet veya kıymetini içermez.

(2) Bu maddede geçen;

a) Taşıyıcı ortam deyimi, entegre devreler, yarı iletkenler ve bu tür devre veya cihazlarla bütünlük oluşturan benzeri araç ve aletleri,

b) Veri veya komutlar deyimi, ses, sinematografik veya video kayıtlarını,

kapsamaz.

Alıcı ile satıcı arasındaki ilişkinin belirlenmesi

MADDE 55- (1) Gümrük kıymetinin belirlenmesinde alıcı ile satıcı arasındaki ilişkinin varlığı yalnızca aşağıdaki durumlarda kabul edilir.

a) Birbirlerinin memuru veya idarecileri olmaları,

b) Birbirlerinin yasal ortakları olmaları,

c) İşçi ve işveren ilişkisi içinde bulunmaları,

ç) Her iki firmanın oy hakkı veren hisse senedi veya sermaye paylarının en az %5’i doğrudan veya dolaylı olarak aynı kişilere ait olması veya bu kişilerin kontrolü altında veya elinde bulunması,

d) Birinin diğerini dolaylı veya dolaysız olarak kontrol etmesi,

e) Her ikisinin de doğrudan veya dolaylı olarak bir üçüncü kişi tarafından kontrol edilmesi,

f) Her ikisinin birlikte, bir üçüncü kişiyi doğrudan veya dolaylı olarak kontrol etmesi,

g) Aynı ailenin üyeleri olmaları.

(2) Tek acente, tek distribütör veya tek bayii olarak birbiri ile iş ilişkisi içinde bulunan kişilerin yukarıdaki kıstaslara uymamaları durumunda, ilişki içinde olmadıkları kabul edilir.

Royalti ve lisans ücretleri

MADDE 56- (1) Kanunun 27 nci maddesinin beşinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, ithal eşyasının gümrük kıymeti satış bedeli yöntemine göre belirlenirken, royalti veya lisans ücreti ödemeleri fiilen ödenen veya ödenecek fiyata aşağıdaki koşullarla ilave edilir.

a) Ödeme kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olmalıdır.

b) Ödeme bu eşyanın satış koşulu olarak yapılmalıdır.

(2) İthal eşyasının sadece Türkiye’de imal edilen eşyanın karışımındaki maddelerden biri veya bir parçası olması durumunda, ithal edilen eşya için fiilen ödenen veya ödenecek fiyatta düzeltme sadece royalti veya lisans ücreti bu eşya ile ilgili ise yapılabilir. Eşyanın monte edilmemiş bir şekilde ithal edilmesi ya da yeniden satılmadan önce sulandırma ya da paketleme gibi önemsiz işlemlerden geçmesi durumunda, bu, bir royalti veya lisans ücretinin ithal edilen eşya ile ilgili kabul edilmesini engellemez. Eğer royalti veya lisans ücretleri kısmen ithal edilen eşya ile kısmen de ithal edilmelerinden sonra eşyaya eklenen unsur ya da parçalarla veya ithalat sonrası faaliyetler veya hizmetler ile ilgiliyse, uygun bir paylaştırma sadece nesnel ve ölçülebilir verilere dayalı olarak ve ek-8’de yer alan açıklayıcı notlar çerçevesinde yapılır.

(3) Bir markanın kullanılmasına ilişkin bir royalti veya lisans hakkı, ithal edilen eşya için fiilen ödenen veya ödenecek fiyata sadece aşağıdaki durumlarda ilave edilir.

a) Royalti veya lisans ücreti, aynı durumda yeniden satılan veya ithal edildikten sonra sadece önemsiz işlemden geçen eşyaya ilişkin ise,

b) Eşya, ithalattan önce veya sonra yapıştırılan ve royalti veya lisans ücretinin ödendiği marka altında pazarlanıyorsa,

c) Alıcı, bu tür eşyayı satıcı ile ilişkisi olmayan diğer satıcılardan temin etme özgürlüğüne sahip değilse.

(4) Alıcının bir üçüncü kişiye royalti veya lisans ücreti ödemesi durumunda, birinci fıkrada öngörülen koşullar, satıcı veya satıcı ile ilişkili olan bir kişinin alıcıdan bu ödemeyi yapmasını istememesi durumunda yerine getirilmiş sayılmaz.

(5) Bir royalti veya lisans ücretinin miktarı ithal edilen eşyanın fiyatına bağlı olarak belirleniyor ise, aksi yönde bir kanıt bulunmadığı sürece, bu royalti veya lisans ücretinin ödenmesinin kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olduğu varsayılır. Ancak, bir royalti veya lisans ücretinin miktarı ithal edilen eşyanın fiyatına bakılmaksızın belirleniyor ise, bu royalti veya lisans ücreti ödenmesinin de kıymeti belirlenecek eşya ile ilgili olduğu kabul edilebilir.

(6) Kanunun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin uygulanmasında, royalti ve lisans ücretini alacak olan kişinin yerleşik olduğu ülke dikkate alınmaz.

Kıymet tespitinde kullanılacak döviz kuru

MADDE 57- (1) Eşyanın gümrük vergisine esas alınacak kıymetinin Türk Lirası olarak beyanı zorunludur. Fatura veya diğer belgelerde yazılı yabancı paralar, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte yürürlükte olan Merkez Bankası döviz satış kurları üzerinden Türk Lirasına çevrilir.

(2) Fatura ve diğer belgelerde yazılı yabancı paraların konvertibl olmaması durumunda, Merkez Bankasının Alım Satıma Konu Olmayan Dövizlere İlişkin Bilgi Amaçlı Kurlar Listesi esas alınarak işlem yapılır.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Eşyanın Ağırlığı ve Kapları

İç ambalajlarından ayrılabilen veya ayrılmayan eşyanın ağırlığının tespiti

MADDE 58- (1) Türk Gümrük Tarife Cetvelinde ağırlıklarına göre tasnif edilerek ayrı ayrı vergi oranlarına tabi tutulmuş eşyanın, tarife pozisyonunu tayin için yapılacak tartılarda ilk iç ambalajlarından ayrılabilenler net olarak, iç ambalajlarından ayrılamayanlar ise ambalaj ile birlikte tartılır ve elde edilecek ağırlıklar tarifedeki yerinin tayinine esas tutulur.

Hacim tespiti

MADDE 59- (1) Deniz taşıtlarının tonajlarını tayin için, belgelerinde yazılı miktarlar nazara alınır. Vergiye esas olan istiap hacmi tonilatosu belgelerinde açıkça gösterilmemiş olan veya tereddüt edilen hallerde bu durum yetkili liman makamlarından sorulur.

(2) Gerekli görülen hallerde sıkıştırılmış gazların hacimleri gümrük laboratuvarlarında tespit olunur. Tehlikeli veya özel tedbirler alınması gerektiren bu tür eşya, yetkili resmi kuruluşlarda veya bunların bulunmadığı yerlerde özel kuruluşlarda ölçülür. Bu kuruluşlara ait olanların belgelerinde hacimleri gösterilmiş ise vergi tahakkukuna bu ölçüler esas alınır.

ÜÇÜNCÜ KİTAP

Gümrük Bölgesine Getirilen Eşyanın Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanıma Tabi Tutulmasına Kadar Uygulanacak Hükümler

BİRİNCİ KISIM

Özet Beyan

Özet beyan

MADDE 60- (1) Bu yönetmelikte aksi belirtilmediği sürece, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya için Kanunun 35/A maddesine göre özet beyan verilir.

(2) Bu kısımda ve ek-10’da geçen taşıyıcı, Kanunun 35/B maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren veya gümrük bölgesine taşıma sorumluluğunu üstlenen kişidir. Ancak, (Ek: RG-02.11.2011-28103)

a) 65 inci maddede yer alan eşyanın yüklendiği aracın aktif taşıma aracı olarak bağımsız şekilde hareket edecek nitelikte olduğu ve bu aracın başka bir araçla Türkiye Gümrük Bölgesine taşındığı kombine taşımacılıkta taşıyıcı, taşınan taşıma aracının işleticisidir.

b) 66 ncı maddede yer alan deniz veya hava taşımacılığında taşıma aracının paylaşımı veya taşıma işleminin sözleşme kapsamında yapılması durumunda taşıyıcı, taşıma işlemini taahhüt ederek eşyanın araçta taşınması için taşıma belgesini düzenleyen kişidir.

Özet beyan aranmayacak haller

MADDE 61- (1) Aşağıda belirtilen eşya için özet beyan aranmaz:

a) Elektrik enerjisi,

b) Boru hattı ile gelen eşya,

c) Elektronik medya içerenler dahil, mektup, posta kartı ve basılı yayınlar,

ç) Uluslararası Posta Sözleşmesi kapsamında taşınan eşya,

d) Paletler, konteynerler ve bir taşıma sözleşmesi çerçevesinde denizyolu, havayolu, demiryolu ve karayolu vasıtasıyla taşınan eşya hariç, 175, 176 ve 177 nci maddeler uyarınca başka bir yolla gümrük beyanı yapılan eşya,

e) Yolcu eşyası,

f) Paletler, konteynerler ve bir taşıma sözleşmesi çerçevesinde denizyolu, havayolu, demiryolu ve karayolu vasıtasıyla taşınan eşya hariç, 169, 170 ve 171 inci maddeler uyarınca sözlü beyanı uygun bulunan eşya,

g) ATA Karnesi ve Gümrüklerden Geçiş Karnesi (CPD) kapsamı eşya,

ğ) TIR karnesi kapsamı eşya, (Ek: RG-02.11.2011-28103)

h) Bakanlığın kaçakçılıkla mücadele görevi ve Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğünün münhasıran asli görevleri ile ilgili olarak ve hizmet ifasında kullanılmak üzere kendilerine ait taşıtla veya yalnızca kendi yetkililerinin kullanımına mahsus taşıtlarla Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkarılan silahlar ve askeri malzeme, (Ek: RG-02.11.2011-28103)

ı) 19 Haziran 1951’de Londra’da imzalanan Kuvvetlerin Statüsü Hakkında Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme ile öngörülen Form 302 kapsamı eşya, (Ek: RG-02.11.2011-28103)

i) 18 Nisan 1961’de diplomatik ilişkiler hakkında imzalanan Viyana Sözleşmesi, 24 Nisan 1963’de imzalanan konsolosluk ilişkileri hakkında Viyana Sözleşmesi veya diğer konsolosluk sözleşmeleri veya 16 Aralık 1969’da imzalanan özel görevler hakkında New York Sözleşmesine göre muafiyet tanınan eşya. (Ek: RG-02.11.2011-28103)

j) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilerce işletilen üretim veya sondaj platformları için Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkarılan aşağıdaki eşya, (Ek: RG-02.11.2011-28103)

1) Yapım, onarım, bakım veya değiştirme amacıyla bu tür platformların bünyesine dahil edilen eşya,

2) Bu platformları teçhiz etmek veya donatmak üzere kullanılan eşya,

3) Bu platformlarda kullanılan veya tüketilen malzeme ve,

4) Bu platformların zararsız atık maddeleri

k) Kanunun 167 nci maddesinin birinci fıkrasının onbirinci bendi kapsamı cenazeler. (Ek: RG-02.12.2014-29193) 

MADDE 63- (1)Özet beyan veri işleme tekniği yoluyla verilir. Özet beyan ek-10’da belirtilen bilgileri içerir ve bu ekin doldurulmasına ilişkin açıklama notlarına uygun olarak düzenlenir. Özet beyanı veren kişi, özet beyanda yer alan bilgiler ile özet beyana ekli belgelerin doğruluğundan sorumludur.

(2) Manifesto bilgileri bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla gümrük idaresine gönderilir. Ancak uluslararası sularda avlanan balıklar için düzenlenen özet beyanlarda manifesto veya konşimento aranmaz. Orijinal manifesto ve konşimentolar gümrük kontrolleri kapsamında gerekli görüldüğünde gümrük idaresine ibraz edilmek üzere Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen belge saklama süresince muhafaza edilir. Manifesto ve özet beyan bilgileri üzerinden Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde gümrük idaresince gerekli işlem ve kontroller yapılır. (Değişik: RG-12.01.2017-29946)

(3) Bilgisayar sistemlerinde ortaya çıkabilecek yerel veya merkezi arıza hallerinde, özet beyanın verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. (Değişik: RG-12.01.2017-29946)

(4) Özet beyanın üçüncü fıkra uyarınca yazılı olarak verildiği durumlarda, özet beyan, ek-10/A’da yer alan Emniyet ve Güvenlik Belgesi formu kullanılarak verilir. Özet beyan kapsamı gönderinin birden fazla kalemden oluşması halinde, Emniyet ve Güvenlik Belgesi formuna ek-10/B’de yer alan kalem listesi eklenir. Kalem listesi, Emniyet ve Güvenlik Belgesinin tamamlayıcı parçasıdır.

(5) Özet beyanın yazılı olarak verilmesi durumunda, gerekli görülmesi halinde, yükleme listeleri ve diğer belgeler de ibraz edilir.

(6) Üçüncü fıkra uyarınca verilen özet beyan, düzenleyen kişi tarafından imzalanır ve gümrük idaresince onaylanır.

(7) Özet beyanın Kanunun 35/B maddesinin beşinci fıkrasında sayılan kişiler tarafından verilmesi durumunda, aksine bilgi olmaması halinde, gümrük idaresince, özet beyanın sözleşme gereği taşıyıcının bilgisi ve onayı dâhilinde verildiği kabul edilir.

(8) Özet beyan gümrük idaresi tarafından tescil edilir ve tescil bilgileri, özet beyanı veren kişiye elektronik ortamda bildirilir. Özet beyanın Kanunun 35/B maddesinin beşinci fıkrasında sayılan kişiler tarafından verilmesi durumunda, gümrük idaresi tarafından beyanın tescil edildiği, taşıyıcının sisteme bağlı olması halinde, taşıyıcıya da bildirilir.

(9) Türkiye Gümrük Bölgesine giriş yapan araç içerisinde özet beyan verilmeksizin eşya getirildiğinin, eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren ya da taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi tarafından, 67 nci maddede belirtilen sürelerden sonra, eşyanın boşaltılmasına izin verilmesinden önce bildirilmesi durumunda, bu kişilerce bu kapsamdaki eşya için özet beyan verilir. Bu durumda, Kanunun 241 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (d) bendinde belirtilen miktarda para cezası alınır. (Değişik: RG-31.03.2012-28250)

(10) Özet beyanda yapılan değişikliğin Kanunun 35/B maddesinin altıncı fıkrası uyarınca gümrük idaresinin iznine bağlı olduğu hallerde, gümrük idaresinin değişikliğe izin verdiği, değişikliği yapan kişiye bildirilir. Kanunun 35/B maddesinin beşinci fıkrasında sayılan kişiler tarafından yapılan değişiklik, gümrük idaresine bu hususta başvuruda bulunması ve gümrük sistemine bağlı olması halinde taşıyıcıya da bildirilir.

(11) Özet beyanın tescil edildiği tarihi izleyen iki yüz gün içerisinde taşıma aracının varış bildiriminin 71 inci madde uyarınca gümrük idaresine yapılmamış olması veya eşyanın 72 nci madde uyarınca gümrüğe sunulmamış olması halinde özet beyan verilmemiş sayılır.

Özet beyan olarak kullanılan bilgiler

MADDE 64- (1) Aşağıdaki şartların sağlanması durumunda bir transit işlemi kapsamında verilen bilgiler özet beyan olarak kullanılabilir:

a) Transit rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine eşya getirilmesi.

b) 67 nci maddede belirtilen sürelerde alınmış olması kaydıyla transit bilgilerinin elektronik ortamda giriş gümrük idaresine sunulması veya bu bilgilerin bilgisayar ağları kullanılarak değişimi. (Değişik: RG-02.11.2011-28103)

c) Bilgilerin özet beyan için gerekli bütün unsurları içermesi.

Kombine taşımacılıkta özet beyan verme yükümlülüğü

MADDE 65- (1) Eşyanın yüklendiği aracın aktif taşıma aracı olarak bağımsız şekilde hareket edecek nitelikte olduğu ve bu aracın başka bir araçla Türkiye Gümrük Bölgesine taşındığı kombine taşımacılıkta, özet beyanı verme yükümlülüğü taşınan taşıma aracının işleticisine aittir. (Değişik: RG-02.11.2011-28103)

Taşıma sözleşmelerinde özet beyan verme yükümlülüğü

MADDE 66- (1) Deniz veya hava taşımacılığında, taşıma aracının paylaşımı veya taşıma işleminin sözleşme kapsamında yapılması durumunda, özet beyan verme yükümlülüğü, taşıma işlemini taahhüt ederek eşyanın araçta taşınması için taşıma belgesi düzenleyene aittir.

Süre Sınırları

(Ek: RG-02.11.2011-28103)

MADDE 67 – (1) Denizyolu taşımacılığında, özet beyan aşağıda belirtilen sürelerde gümrük idaresine verilir:

a) Konteyner ile taşınan eşya için, (c) bendinde belirtilen durumlar haricinde, hareket limanında eşyanın gemiye yüklenmesinden en az yirmi dört saat önce,

b) Dökme ve ambalaj halindeki eşya için, (c) bendinde belirtilen durumlar haricinde, Türkiye Gümrük Bölgesindeki ilk varış limanına gelmeden en az dört saat önce,

c) Karadeniz ya da Akdeniz üzerindeki yabancı ülke limanları ve Avrupa Topluluğu gümrük bölgesinde yer alan limanlar (Fransa’nın denizaşırı illeri, Azorlar, Madeira ve Kanarya Adaları hariç) ile Türkiye Gümrük Bölgesindeki limanlar arasında taşınan eşya için ilk varış limanına gelmeden en az iki saat önce, (Değişik: RG-31.03.2012-28250)

(4) Karayolu taşımacılığında, uluslararası sözleşmeler kapsamında başlamış bir transit işlemi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya hariç olmak üzere, özet beyan bilgilerini de içeren transit beyanı taşıtın giriş gümrük idaresine varmasından önce elektronik ortamda giriş gümrük idaresine verilir. (Değişik: RG-01.08.2017-30141)

Sürelerin uygulanmayacağı haller

MADDE 68 – (1) 67 nci maddenin birinci ila dördüncü fıkralarında belirtilen süreler; (Değişik: RG-02.11.2011-28103)

a) Uluslararası anlaşmalarla 69 uncu maddede belirtilen güvenlik kontrollerinin tanınması,

b) Uluslararası anlaşmalarla 67 nci maddenin birinci ila dördüncü fıkralarında belirtilen sürelerden farklı süreler içerisinde beyan bilgilerinin değişiminin öngörülmesi,

c) Mücbir sebep ve beklenmeyen haller,

durumlarında uygulanmaz.

Risk analizi

(2) Gümrük idaresi 67 nci maddede belirtilen sürelere uyulmuş olması koşuluyla eşyanın gelişinden önce risk analizini tamamlar.

(3) 67 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca konteyner ile taşınan eşya için gümrük idaresi özet beyanın tescilinden sonraki yirmidört saat içerisinde risk analizini tamamlar. Bu analiz sonucunda, gümrük idaresi, söz konusu eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girmesinin güvenlik ve emniyet yönünden ciddi bir tehdit oluşturduğu ve acil müdahale edilmesi gerektiği sonucuna varırsa, özet beyanı veren kişiye ve eğer özet beyan taşıyıcıdan başka bir kişi tarafından verilmişse sistemle bağlantılı olması şartıyla taşıyıcıya da, eşyanın yüklenmemesi gerektiği hususunda bildirimde bulunur. Bildirim özet beyanın tescilinden sonraki yirmidört saat içerisinde yapılır.

(4) 61 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca özet beyan verilmediği hallerde risk analizleri gümrük beyannamesi veya beyanname yerine geçen belge üzerinden gerçekleştirilir.

(5) Risk analizi çalışmaları tamamlandıktan sonra sonuçların uygun bulunması halinde gümrüğe sunulan eşya, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulabilir.

(6) Özet beyanın 67 nci maddede belirtilen süre sınırları içerisinde verilememesi durumunda, eşyanın sunulduğu gümrük idaresince, özet beyan, gümrük beyannamesi veya eşyaya ilişkin diğer bilgiler üzerinden risk analizleri gerçekleştirilir.

(7) Taşıma aracının özet beyanda giriş gümrük idaresi olarak beyan edilenden başka bir gümrük idaresine geleceği durumda, bu gümrük idaresine varışından önce taşıma aracının kullanıcısı ya da temsilcisi özet beyanda beyan edilen gümrük idaresine “sapma bildirimi” mesajı kullanarak bildirimde bulunur. Bu mesaj, ek-10/C’de belirtilen hususları içerir ve ek-10’da yer alan açıklama notlarına uygun olarak düzenlenir. Bu fıkra, 64 üncü maddede belirtilen durumlarda uygulanmaz.

(8) Özet beyanda giriş gümrük idaresi olarak beyan edilmiş olan gümrük idaresi, sapma bildiriminde taşıtın giriş yapacağı bildirilen gümrük idaresine, sapma hakkında emniyet ve güvenlik risk analizinin sonuçlarıyla birlikte derhal bildirimde bulunur.

Birden fazla limana uğrayan deniz veya hava taşıtlarına ilişkin özet beyan verilmesi ve risk analizi

(Değişik: RG-02.11.2011-28103)

MADDE 70 – (1) Deniz veya hava taşıtlarının Türkiye sınırları dışında herhangi bir liman veya havalimanına uğramaması koşuluyla, Türkiye Gümrük Bölgesinde birden fazla liman veya havalimanına uğraması halinde, özet beyan, eşyanın boşaltılacağı liman veya hava limanındaki gümrük idaresine verilir.

(2) Güvenlik ve emniyet amaçlı risk analizi, eşyanın boşaltılacağı her bir liman veya hava limanındaki gümrük idaresince gerçekleştirilir. Risk analizi sonucunda, eşyanın acil müdahale gerektirecek ölçüde tehdit oluşturduğuna karar verilmesi halinde, gümrük idaresince yasaklayıcı tedbirler alınır ve ilk varış limanı veya havalimanındaki gümrük idaresine de bildirimde bulunulur.

Varış bildirimi

(Değişik: RG-02.11.2011-28103)

MADDE 71 – (1) Denizyolu ve havayolu taşımacılığında, Türkiye Gümrük Bölgesine girilirken kullanılan taşıma aracının işleticisi veya temsilcisi, eşyanın boşaltılacağı gümrük idaresine ulaştığında taşıma aracının varışını bildirir. Varış bildirimi, veri işleme tekniği yoluyla verilir ve boşaltılacak eşya için düzenlenen özet beyanların tespiti için gereken bilgileri içerir.(2) Karayolu ve demiryolu taşımacılığında, eşyanın giriş gümrük idaresine sunulması ile varış bildiriminin verildiği kabul edilir.

(3) Bilgisayar sistemlerinde ortaya çıkabilecek yerel veya merkezi arıza hallerinde, varış bildiriminin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. (Değişik: RG-12.01.2017-29946)

(4) Varış bildirimi veren kişi varış bildiriminde yer alan bilgilerin doğruluğundan sorumludur.

İKİNCİ KISIM 

(Değişik:RG-12.06.2012-28321)

Taşıtların Kontrolü, Gümrüklü Sahaların Gözetimi ve İşletmelerin Yükümlülükleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Taşıtların Kontrolü

Genel hükümler

(Değişik:RG-12.06.2012-28321)

MADDE 72 – (1) Türkiye Gümrük Bölgesine gelen ve Bölgeden giden kara, deniz, hava ve demiryolu taşıtları gümrük gözetim ve kontrolüne tabidir.(2) Taşıtların kontrolü, gümrük idaresinin kontrolle görevlendireceği personel tarafından yapılır. Taşıtların detaylı olarak arandığı hallerde, arama sonucu tutanakla tespit edilir. Türkiye Gümrük Bölgesinde taşıtların kontrolü, mobil kontrol ekipleri tarafından da yerine getirilebilir.

(3) Taşıtın işleteni ve temsilcisi, bu kontrolün yapılmasını temin etmek üzere gerekli önlemleri almak ve sorumluluklarını yerine getirmekle yükümlüdür.

(4) Taşıtların kontrolü günün her saatinde yapılabilir.

(5) Türkiye Gümrük Bölgesine gelen taşıtların gümrük kontrolü tamamlanıncaya kadar, Türkiye Gümrük Bölgesinden giden taşıtların gümrük kontrolünden sonra söz konusu Bölgeyi terk etmelerine kadar, her türlü eşyanın taşıtlara alınmasını ve taşıtlardan çıkarılmasını, yolcu indirilmesini ve bindirilmesini önleyecek tedbirler alınır.

(6) Sahip ve acentelerince gümrük idaresine önceden bildirim yapmak suretiyle yük almaya giderken seferleri esnasında yükleri iptal edilen veya yük boşaltmaya giderken seferleri esnasında yük boşaltma limanları değişen ve geriye dönüş yapmayan gemilerin bu durumları rota değişikliği sayılmaz. (Ek: RG-07.02.2013-28552)

Kontrolün kapsamı

MADDE 72/A – (1) 182 nci madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, taşıtların kontrolü duruma göre aşağıda yer alan işlemlerin bir kısmı veya tamamını kapsar; (Ek: RG-12.06.2012-28321)

b) Taşıta ve eşyaya ilişkin ilave bilgi istenilmesi,

c) Taşıt sürücüsü, kaptanı, mürettebatı ve yolcunun kendisi ve beraberindeki eşyanın gümrük kontrolü ve üst araması,

ç) Taşıtın ve eşyanın; taşıt, eşya ve konteyner tarama sistemleri ile kontrolü,

d) Kontrol sırasında diğer taşıt ve kişiler ile temasa geçilmemesi ve yük alınıp verilmemesi için gerekli tedbirlerin alınması,

e) Taşıtın dedektör köpek ve teknik cihazlar vasıtasıyla kontrol edilmesi,

f) Taşıtın fiziki olarak tam veya kısmi kontrolü,

g) Eşyadan numune alınması ve incelenmesi,

ğ) Taşıtta bulunan ambarlar ve eşya bulunan diğer yerlerin mühür altına alınması,

h) Taşıtın etkin kontrolü için alınan diğer tedbir ve işlemler.

Gelen ve giden kara taşıtları

(Ek: RG-12.06.2012-28321)

MADDE 72/B – (1) Türkiye Gümrük Bölgesinde mobil ekipler tarafından gerçekleştirilecek kontroller saklı kalmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine gelen ve giden karayolu taşıtlarının kontrolünün giriş ve çıkış gümrük idaresinde yapılması esastır.

(2) Türkiye Gümrük Bölgesine girmek veya bölgeden çıkmak üzere gümrüklü sahaya gelen kara taşıtlarının bilgileri gümrük idaresince bilgisayar sistemine girilir.

(3) Gümrüklü sahaya giren kara taşıtlarının işlemlerinin bitirilmesini müteakip bilgisayar sistemi üzerinde taşıt ve eşyaya ilişkin işlemlerin tamamlandığının görülmesinden sonra taşıtın gümrüklü sahadan çıkışına izin verilir.

Transit rejimine tabi eşya taşıyan taşıtlar

MADDE 72/C – (1) Transit rejimi kapsamında eşya taşıyan yerli ve yabancı plakalı taşıtlar, Türkiye Gümrük Bölgesinde seyrettikleri ve bulundukları sürede, gümrük gözetimi ve kontrolüne tabi olup bu taşıtlara ilişkin gümrük gözetimi elektronik uydu takip cihazları vasıtasıyla da gerçekleştirilebilir. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

(2) Taşıtın Türkiye Gümrük Bölgesinde seyri sırasında, transit rejim hükümlerini ihlal ettiğine dair şüphe durumunda, ilgili gümrük idaresi tarafından mobil kontrol ekipleri vasıtasıyla taşıtın kontrole tabi tutulması sağlanır.

Gelen deniz taşıtları

MADDE 72/Ç – (1) Türkiye Gümrük Bölgesine giren Türk ve yabancı bayraklı deniz taşıtları bu bölgeyi terk edene kadar gümrük gözetimi ve kontrolüne tabidir. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

(2) Türkiye Gümrük Bölgesine girip, Türk limanlarına gidecek deniz taşıtları gidecekleri limana varmadan önce yolda kontrole tabi tutulabilir.

(3) Yurtdışından gelip Türkiye Gümrük Bölgesine giren ancak Türk limanlarına girmeyecek olan gemiler ihbar, şüphe, suçüstü halleri veya risk analizi kapsamında kontrole tabi tutulabilir.

(4) Yabancı limanlardan gelen deniz taşıtının Türkiye Gümrük Bölgesindeki limana varışından en az iki saat önce işleticisi, kaptanı veya bunların temsilcisi tarafından, Ek-10/G’de yer alan Denizyolu Genel Bildirimi ve ekli belgeler veri işleme tekniği yoluyla gümrük idaresine verilir. Bilgisayar sistemlerinde ortaya çıkabilecek yerel veya merkezi arıza hallerinde, Denizyolu Genel Bildiriminin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. (Değişik: RG-12.01.2017-29946)

(5) Türk limanları ve iskeleleri arasında taşımacılık yapan gemilere uygulanacak gümrük gözetimi ve kontrolüne ilişkin hükümler Bakanlıkça belirlenir.

(7) Türkiye karasularından geçen ve hakkında ihbar bulunan veya şüphe edilen eşya yüklü gemilerin ambar kapakları veya eşya konulan diğer yerleri, gümrük idarelerince mühürlenebilir. (Ek: RG-01.08.2017-30141)

Sağlık muayenesi ve pasaport işlemlerinden önce yapılacaklar

MADDE 72/D – (1) Gemiler limana varışlarından itibaren sağlık muayenesi ve pasaport işlemleri bitinceye kadar gözetim altında bulundurulur. Gemiden eşya çıkarılmaması, gemiye eşya alınmaması, yetkililer dışında hiç kimse ile temas edilmemesi ve temas edenlerin de gümrük idaresinin bilgisi dışında gemilere eşya alıp çıkarmamaları hususunda gerekli tedbirler alınır. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

Gelen deniz taşıtının kontrolü

(Değişik: RG-12.01.2017-29946)

MADDE 72/E – (1) 72/Ç maddesi uyarınca Denizyolu Genel Bildirimi verilen taşıtın varışı 71 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca gümrük idaresine bildirilir.

(2) İhbar, şüphe, yükleme ve taşıma belgelerinde çelişki olması, risk analizi veya gümrük idaresince gerek duyulan hallerde; geminin gizli yerleri, ambar, bölme ve girişlerini gösteren plan ile tasdikli seyir jurnali, elektronik seyir sistemleri, devri çark defteri ve ilgili diğer belgeler istenilerek, bu belgelere göre gemi kontrole tabi tutulur. Bu kapsamdaki kontroller için gemi arama ekiplerinden de faydalanılır.

(3) Kontroller sırasında, serbest dolaşımda olmayan ve başka limanlara çıkarılacak olan eşya ile ihtiyaç fazlası tüketim malzemelerinin bulunduğu ambarların kapakları ve gerekli görülen diğer yerler mühür altına alınır. Bu mühürler geminin hareketinden önce sökülür.

(4) Varışı bildirilen deniz taşıtına ait Denizyolu Genel Bildiriminde yer alan bilgiler ve ekli belgeler sistemde incelenerek onay işlemi yapılır. Onay işlemini müteakip eşya taşıttan indirilir.

(5) İkinci fıkrada yapılan kontroller sonucunda düzenlenen tutanak, kontrolü yapan personel ve kaptan tarafından imzalanır ve tutanaktaki bilgiler geminin uğrayacağı diğer idarelerin görmesi açısından Gemi Takip Programına girilir. Gemi kontrolü sırasında düzenlenen belgelerin birer örneği kaptana verilir.

(6) Denizyolu Genel Bildirimi ve ekli belgeler geminin uğrayacağı her limandaki gümrük idaresine veri işleme tekniği yoluyla verilir.

Serbest dolaşıma giren, iç hatlara tahsis olunan veya yurtiçi sefere geçen gemilerin kontrolü

MADDE 72/F – (1) Yabancı ülkelerden satın alınarak Türk limanlarına ilk defa serbest dolaşıma girmek üzere gelen veya dış hatlara sefer yapmakta iken devamlı veya geçici olarak iç hatlara tahsis olunan milli gemilerle, yurtdışına yük ve yolcu taşımakta iken yurtiçi sefere geçen deniz taşıtları, gümrük denetimine tabi herhangi bir eşya bulunup bulunmadığının tespit edilmesi amacıyla kontrole tabi tutularak, demirbaş eşya, kumanya, yakıt ve tüketim malzemelerine ilişkin listeler kontrol neticesinde tanzim edilecek tutanağa eklenir. (Ek:RG-12.06.2012-28321)

Giden deniz taşıtları

MADDE 72/G – (1) Yabancı limanlara giden deniz taşıtının işleticisi, kaptanı veya bunların temsilcisi tarafından, geminin limandan hareketinden en az iki saat önce Ek-10/G’de yer alan Denizyolu Genel Bildirimi ve ekli belgeler veri işleme tekniği yoluyla gümrük idaresine verilir. Bilgisayar sistemlerinde ortaya çıkabilecek yerel veya merkezi arıza hallerinde, Denizyolu Genel Bildiriminin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. (Değişik: RG-12.01.2017-29946)

(2) Denizyolu Genel Bildirimine ilişkin işlemler ile 437 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen işlemler tamamlanmadan deniz taşıtının hareketine izin verilmez.

(3) Denizyolu Genel Bildirimini veren kişi Denizyolu Genel Bildirimi ve ekli belgelerde yer alan bilgilerin doğruluğundan sorumludur.

Giden deniz taşıtının kontrolü

MADDE 72/Ğ – (1) Türkiye Gümrük Bölgesinden ayrılan Türk ve yabancı bayraklı tüm deniz taşıtları bu bölgeyi terk edene kadar gümrük gözetimi ve kontrolüne tabidir. (Değişik: RG-12.01.2017-29946)

(2) Denizyolu Genel Bildirimi ve diğer belgelerdeki bilgilerin çelişkili olması ya da ihbar, şüphe, risk analizi veya gümrük idaresince gerek duyulan hallerde 72/E maddesi hükümlerine göre işlem yapılır.

(3) Yabancı limanlara ilk defa hareket edecek olan Milli gemilerde, yük almadan evvel gümrük kontrolü dışında kalmış herhangi bir eşyanın bulunup bulunmadığı kontrol edilir.

Birden fazla liman ve iskeleden yük ve yolcu alan gemilerin kontrolü

MADDE 72/H – (1) Yabancı ülkelere götürülmek üzere birden fazla Türk liman ve iskelesinden yük ve yolcu alan gemiler, aynı gümrük idaresinin sorumluluğunda bulunan liman ve iskeleler hariç olmak üzere, diğer liman ve iskelelerin tamamında 72/Ç ilâ 72/Ğ maddeleri çerçevesinde kontrole tabi tutulur. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

Çanakkale ve İstanbul Boğazlarından geçen gemiler

MADDE 72/I – (1) Yabancı bir limandan gelip, Çanakkale veya İstanbul Boğazlarından geçerek bir Türk limanına gidecek olan gemilerin geliş gün ve saatleri ile gerekli diğer bilgiler, kaptan veya acentesi tarafından İstanbul’da Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne veya bu Bölge Müdürlüğünce belirlenecek Gümrük Müdürlüğüne, Çanakkale’de ise Çanakkale Gümrük Müdürlüğüne bildirilir. Ancak en az 24 saat önceden Seyir Planı-1 (SP-1) raporu ile Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Merkezine yapılan bildirimler ilgili gümrük idaresine yapılmış sayılır. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

(2) Varış limanındaki gümrük idaresi tarafından Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi üzerinden alınan bilgi doğrultusunda makul bir süre içinde gelmeyen gemiyle ilgili takibe geçilir. (Değişik: RG-12.01.2017-29946)

(4) Bakanlık, Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Merkezine yapılmayan bildirimler için, Boğaz geçiş bildirimlerini ayrı bir bildirim olarak isteme hakkını saklı tutar.

(5) Yabancı limanlardan gelip, İstanbul veya Çanakkale Boğazından geçip bir Türk limanına gidecek olan gemilerin kontrolleri, şüphe veya ihbar olmadığı sürece, varacakları ilk Türk limanında yapılır. Şüphe veya ihbar olması durumunda, 72/E maddesi hükümlerine göre işlem yapılır. Gümrük idaresince gerek görüldüğü hallerde refakat memuru verilebilir.

Boğazlardan geçen transit gemilerin kontrol edilemeyeceği

MADDE 72/İ – (1) Boğazlardan geçen transit gemiler, Montrö Antlaşması gereğince kontrole tabi tutulmazlar. Bu gemiler dışarıdan gözetim altında bulundurulabilir. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

Transit gemilerden serbest pratika alanların kontrolü

MADDE 72/J – (1) Liman sahaları ve Boğazlarda 48 saatten fazla bekleyen transit gemilerin serbest pratika almaları zorunludur. Bu süreyi aşan transit gemiler, serbest pratika almaları sağlandıktan sonra diğer gemiler gibi gümrük kontrolüne tabi tutulurlar. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

(2) Serbest pratika alınmasını müteakip en geç iki saat içerisinde geminin işleticisi, kaptanı veya bunların temsilcisi tarafından Ek-10/G’de yer alan Denizyolu Genel Bildirimi ve ekli belgeler ilgili gümrük idaresine veri işleme tekniği yoluyla verilir. (Değişik: RG-12.01.2017-29946)

Kontrole tabi olmayan hava ve deniz taşıtları

MADDE 72/K – (1) Türk ve yabancı donanmasına mensup harp gemileri ile Türk Hava Kuvvetlerine mensup hava harp gemileri ve Bakanlar Kurulunun izni ile gelen yabancı devletlerin hava harp gemileri, içlerinde eşya bulunmaması halinde gümrük gözetimine tabi değildir. Ancak bu taşıtlar ile eşya getirilmesi durumunda gümrük işlemleri yapılmak üzere gemi kaptanı veya yetkilendireceği kişi tarafından eşya, liste halinde ilgili gümrük idaresine bildirilir. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

Türkiye limanları arasında deniz taşıtlarıyla yapılan taşımalarda gümrük gözetim ve kontrolü

MADDE 72/L – (1) Türk limanları arasında düzenli sefer yapan ve acentesi bulunan gemiler, serbest dolaşımda olmayan eşyayı alır veya yolda yabancı limana uğrarlar ise 72/Ç maddesi hükümlerine tabidir. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

(2) Türkiye Gümrük Bölgesindeki limanlar ve iskeleler arasında gerçek veya tüzel kişilere ait düzenli sefer yapan veya yapmayan tüm deniz taşıtlarıyla yapılan yükleme, taşıma ve boşaltmalardaki gümrük gözetimi ve denetimine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

Gelen ve giden trenler

MADDE 72/M – (1) Türkiye Gümrük Bölgesine gelen trenler gümrük idaresi bulunan ilk istasyonda, Türkiye Gümrük Bölgesinden giden trenler sınır istasyonunda kontrole tabi tutulur. Gümrük idaresince istasyon bölgesi öncesinde ve sonrasında tarama sistemleri ile gerçekleştirilecek denetimler istasyonda gerçekleştirilmiş sayılır. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

(2) Gümrük idaresince istasyon bölgesi öncesinde ve sonrasında tarama sistemleri ile gerçekleştirilecek kontroller hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine gelen trenler sınırdan itibaren gümrük idaresi bulunan ilk istasyona kadar, Bölgeden gidecek trenler ise gümrük idaresi bulunan son hudut istasyonundan Türkiye Gümrük Bölgesini terk edinceye kadar, yolda zorlayıcı bir neden olmadıkça duramazlar, yolcu ve eşya alıp indiremezler. Zorlayıcı sebeplerden ileri gelen durma, yolcu ve eşya alıp indirmelerinden gümrük idaresi haberdar edilir.

(3) Yabancı ülkelerden gelen veya yabancı ülkelere giden trenler gümrük idaresi bulunan sınır istasyonlarına geldiğinde, karşılayıcı ve uğurlayıcılarla temas edilmesini ve eşya alınıp verilmesini önleyecek tedbirler alınır.

(4) Türkiye Gümrük Bölgesine giren demiryolu taşıtlarının kontrolü bitmeden ya da gümrük idaresinin izni olmadan trenin vagonlarında ekleme, çıkarma veya değiştirme yapılamaz. Zorunlu hallerde, gerekli önlemler alınarak, kontrolden önce bu işlemlerin yapılmasına gümrük idaresince izin verilebilir.

Verilmesi zorunlu liste ve belgeler

MADDE 72/N – (1) Demiryolu idaresinin yetkili memuru tarafından, sınır gümrüğü ile diğer gümrüklerde gümrüklenecek eşya veya Türkiye Gümrük Bölgesinden transit geçirilecek eşyanın yükleme veya taşıma belgeleri ile yolcu ve personel listesi ilgili gümrük idaresine verilir. Trenin boş gelmesi durumunda, bu husus yazı ile gümrük idaresine bildirilir. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

Tren kontrolü ve refakat

MADDE 72/O – (1) Demiryolu idaresinin yetkili memuru tarafından verilen belgelerde çelişki olması ya da şüphe veya ihbar hallerinde, görevli personel tarafından depolar, yük ve posta vagonlarının tender ve lokomotifleri ile yolcu vagonları, büfe, lokanta, mutfak ve furgonlarla gerekli görülen yerler kontrol edilir. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

(2) Kontrolleri ilk sınır istasyonunda yapılmayacak veya tekrar Türkiye Gümrük Bölgesine girmek üzere yabancı topraklardan geçecek trenlere gümrük personeli refakat ettirilir.

Gelen hava taşıtlarının kontrolü

(Ek: RG-12.06.2012-28321)

MADDE 72/Ö – (1) Türkiye Gümrük Bölgesine gelen havayolu taşıtlarının kontrolü indikleri yetkili gümrük idaresi bulunan havalimanlarında yapılır.

(2) Havayolu taşıtları, Türkiye Gümrük Bölgesinde ilk inecekleri havalimanında görevli personel tarafından gözetim altına alınır. Taşıtın taşıma veya yük belgeleri, yolcu ve personel listeleri ile milli hava taşıtlarına ait kumanya ve akaryakıt listeleri kontrol edilir. Kumanya ve akaryakıt bulunan yerler mühür altına alınabilir. Taşıtta başka bir hava limanına boşaltılacak eşya bulunması halinde, bunlara ait yük veya taşıma belgeleri de incelenir.

(3) Yurtdışından gelen havayolu taşıtları için işleticisi veya temsilcisi tarafından EK-10/E’de yer alan Havayolu Beyan Formu veri işleme tekniği ile doldurularak diğer belgelerle birlikte gümrük idaresine elektronik ortamda beyan edilir. Beyan Formu ile ekindeki yükleme veya taşıma belgeleri, mürettebat eşya listesi ile kumanya ve yakıt listeleri gibi belgeler arasında çelişki olması veya ihbar ya da şüphe halinde hava taşıtı ayrıca kontrol edilebilir. (Değişik: RG-22.03.2018-30368) 

(4) Yolcu veya eşya indirmeksizin havalimanında kısa bir süre kalacak hava taşıtları dışarıdan gözetim altında tutulur.

(5) Yabancı ülkelerden satın alınarak ilk defa serbest dolaşıma girmek üzere gelen hava taşıtları, gümrük denetimine tabi herhangi bir eşya bulunup bulunmadığının tespit edilmesi amacıyla kontrole tabi tutulur.

Giden hava taşıtlarının kontrolü

(Değişik: RG-22.03.2018-30368) 

MADDE 72/P – (1) Yurtdışına giden hava taşıtı, kalkacağı en son havalimanında kontrol edilir. Bu kontrolden sonra EK-10/E’de yer alan Havayolu Beyan Formu taşıtın işleticisi veya temsilcisi tarafından veri işleme tekniği ile elektronik ortamda düzenlenir, varsa mühürler hareketten evvel sökülür.

(2) Havayolu Beyan Formu ile ekindeki yükleme veya taşıma belgeleri, mürettebat eşya listesi ile kumanya ve yakıt listeleri gibi belgeler arasında çelişki olması veya ihbar ya da şüphe halinde hava taşıtı ayrıca kontrol edilebilir.

(3) Kontrolün, yolcular hava taşıtına binmeden önce yapılması esastır.

İKİNCİ BÖLÜM

(Ek: RG-12.06.2012-28321)

Yolcu İşlemleri

Yolcu bildirimi

MADDE 72/R – (1) Hava ve deniz yolu ile gelen ve giden yolcular için yolcu bildirimi ilgili gümrük idaresine verilir. Yolcu bildirimi veri işleme tekniği yoluyla yapılır. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

(2) Bilgisayar sistemlerinde ortaya çıkabilecek yerel veya merkezi arıza hallerinde, yolcu bildiriminin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. (Değişik: RG-12.01.2017-29946)

(3) Hava ve deniz yolu ile gelen ve giden yolcular için yolcu bildirimi, taşıtın işleticisi veya temsilcisi tarafından Türkiye Gümrük Bölgesindeki ilk varış limanına gelmeden veya taşıt limandan ayrılmadan en az iki saat önce, kısa mesafeli taşımalarda taşıtın hareket ettiği ana kadar verilir.

(4) Yolcu bildiriminin şekli ve içeriğine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

(5) Yolcular, gemi adamları, diğer taşıt görevlileri ile bunlar dışındaki şahıslar, taşıtlara geliş ve gidişlerinde ancak gümrük yolcu salonlarından veya gümrük denetimi altındaki iskele ve yerlerden geçebilirler.

(6) Gümrük idareleri, yolcuların gümrük denetimine tabi tutulacakları salonlara kadar veya gümrük denetlemesine tabi tutulmalarını takiben araçlara binene kadar, diğer kişilerle temas etmelerini ve bu kişilerle eşya alıp vermelerini önleyecek tedbirleri alırlar.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

(Ek: RG-12.06.2012-28321)

Gümrüklü Sahaların Gözetimi ve İşletmelerin Yükümlülükleri

Gümrüklü sahaların gözetimi

MADDE 72/S – (1) Gümrüklü sahaların giriş-çıkış noktaları ile görevin gerektirdiği diğer noktalarda gerek duyulması halinde nöbet yeri ve saha devriyesi oluşturabilirler. Gümrük muhafaza hizmetleri 24 saat esasına göre yürütülür. (Ek: RG-12.06.2012-28321)

(2) Gümrük idareleri; kişi, eşya ve taşıtların gümrük işlemleri tamamlanmadan gümrüklü yer ve sahalardan çıkmalarını önlemeye yönelik her türlü tedbiri alır.

(3) Gümrüklü saha, kamera sistemleri dahil her türlü elektronik cihazlarla izleme altında tutulabilir. İzlemeye ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

(4) Gümrüklü sahaya giren ve çıkan kişi ve taşıtların bilgileri, bilgisayar sisteminde kayda alınır. Bakanlıkça uygun görülmesi ve belirlenen asgari bilgileri içermesi halinde, kamu kurumları ve işletici kuruluşlar tarafından sistemde tutulan kayıtlar da kullanılabilir.

(5) Bilgisayar sisteminin çalışmaması halinde ihbarlı kişi, araç ve firmaların ne şekilde takip edileceğine yönelik usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

Gümrük gözetimi ve kontrolü kapsamında işletmelerin yükümlülükleri

(Değişik: RG-22.01.2016-29601) 

MADDE 72/Ş – (1) Kanunun 218 inci maddesinde belirtilen işleticiler;

a) Gümrük gözetim ve kontrolü işlemlerinin yapılmasını gerçekleştirmek üzere bedelsiz olarak;

1) Eşya, yolcu ve araçların fiziki aramasının etkin bir şekilde yapılabileceği kapalı arama tesisleri ile gümrük muayenesinin yapılabileceği uygun yerlerin teminini,

2) Eşya, yolcu ve taşıt trafiğine ilişkin olarak kullandıkları otomasyon sistemlerine, yazılımlara ve CCTV kamera sistemlerine gümrük idaresince erişimin sağlanması ve/veya bunlardan gümrük idaresince kullanılan sistemlere veri aktarımının düzenli ve kesintisiz olarak yapılmasını,

3) Birinci alt bentte belirtilen yer ve tesislerin bakım ve onarımlarının gerçekleştirilmesi ile ikinci alt bentte belirtilen sistemlerin düzenli olarak işletilmesi, güncellenmesi ve Bakanlık sistemleriyle uyumlu hale getirilmesini,

4) 72 ve 72/S maddelerinde belirtilen gözetim önlemleri ile kişi, eşya ve taşıtların gümrük işlemleri tamamlanmadan gümrüklü yer ve sahalardan çıkmalarını önlemeye yönelik gümrük idaresince talep edilen gerekli tedbirlerin alınmasını,

sağlamak,

b) Gümrük idaresince bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla iletilen veri, mesaj ve talimatların gereğini yerine getirmek,

c) Aksi belirtilmedikçe, gümrük idaresince bildirilen ve gizli tutulması istenilen bilgileri açıklamamak,

ile yükümlüdürler.

(2) Bu maddede belirtilen yükümlülüklere ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

(3) Muayene ve kontrol edilecek eşyadan alınacak azami bedellere ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenebilir.

 Radyasyon kontrolleri

(Ek: RG-12.06.2012-28321)

MADDE 72/T – (1) Kanunun 33 üncü maddesinde belirtilen yerlerde kişi, eşya ve taşıtların, radyasyon tespit sistemleri vasıtasıyla radyasyon kontrolleri yapılır.

(2) Sistemlerin uyarı vermesi durumunda uyarıya neden olan kişi, eşya veya taşıt sistemden tekrar geçirilerek, uyarının doğruluğu test edilir. Sistemlerin tekrar uyarı vermesi durumunda uyarıya neden olan kişi, eşya veya taşıt arındırılmış güvenli bir alana sevk edilerek, taşınabilir dedektörler vasıtasıyla, gerekli önlemler alınarak ikinci seviye radyasyon kontrolü yapılır. Alınan radyasyon değerleri geciktirilmeksizin, EK-10/F’de yer alan Radyasyon Alarmı Bildirim Formu vasıtasıyla Türkiye Atom Enerjisi Kurumuna bildirilir. İlgili kurumdan gelecek cevaba göre işlem yapılır.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine Girmesi ve Gümrüğe Sunulması

Eşya Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesi ve gümrüğe sunulmasına ilişkin özel düzenlemeler

MADDE 73 – (1) Özel kanunlar veya taraf olduğumuz anlaşmalar ve sözleşmelerle veya idari düzenlemelerle Türkiye Gümrük Bölgesine girişi yasak edilmiş ve edilecek olan eşya, 271 inci madde saklı kalmak kaydıyla, her ne suretle olursa olsun Türkiye’ye sokulamaz. (Ek: RG-07.02.2013-28552)

(2) Kanun ve uluslararası anlaşmalar ile kararname, tüzük, yönetmelik veya diğer idari düzenlemelerde Türkiye Gümrük Bölgesine belirli gümrük kapılarından getirilmesi öngörülen eşya, yalnızca bu gümrük kapılarından yurda sokulabilir.

(3) Eşya, Kanunun 39 uncu maddesi çerçevesinde gümrüğe sunulur. Eşyanın gümrüğe sunulmasında esas alınacak tarih, taşıt aracının gümrük işlemlerinin yürütüldüğü alanlara girişine ilişkin gümrük veya gümrük muhafaza yetkililerince tutulan ilk kayıt tarihidir. 61 inci madde ile 67 nci maddenin dördüncü fıkrası saklı kalmak kaydıyla, eşya, gümrüğe sunan kişi tarafından daha önce ibraz olunan özet beyan ya da gümrük beyannamesi ile ilişkilendirilir ve eşyanın sunulduğu tarih söz konusu belgelere kaydedilir. (Değişiklik: RG-02.11.2011-28103)

DÖRDÜNCÜ KISIM

Gümrüğe Sunulan Eşyanın Boşaltılması

Eşyanın boşaltılması

(Değişik: RG-31.03.2012-28250)

MADDE 74 – (1) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya, gümrük gözetimi altında taşıttan boşaltılır. Boşaltmaya yetkili deniz, kara ve hava araçlarının sahipleri veya kaptan, pilot, sürücü veya acentenin yetkili personeli ile geçici depolama yeri işletmelerinin yetkili personeli tarafından eşyanın gümrük memurunun nezaretinde boşaltılmasını müteakip yirmidört saat içinde boşaltma listesi düzenlenerek gümrük memuru, taşıt sahibi, sürücüsü veya temsilcisi ile geçici depolama yeri işletme personeli tarafından imzalanmak suretiyle gümrük idaresine ibraz edilir. Üç nüsha olarak düzenlenip gümrük idaresince tasdik edilen bu listenin bir nüshası gümrük idaresinde kalır. İkinci nüshası eşyayı geçici depolama yerine teslim edenlere, üçüncü nüshası ise işletme personeline verilir. Bu işlem, gümrük idaresince uygun görülen yerlere alınan eşya için de geçerlidir.

(3) Eşyanın boşaltmadan önce veya boşaltma sırasında zarar görmüş veya kaplarının kırık veya bozuk olduğu tespit edilirse bu durum bir tutanakla tespit olunarak boşaltma listesi ekinde gümrük idaresine sunulur.

(4) Boşaltma listesi, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla hazırlanarak geniş veya yerel alan ağıyla da gümrük idaresine gönderilebilir. Bu şekilde gönderilen boşaltma listesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. (Değişik: RG-12.01.2017-29946)

(Değişiklik: RG-02.11.2011-28103)

MADDE 75- (1) Özet beyan ile boşaltma listeleri karşılaştırılır. Karşılaştırma sonucunda farklılık görülürse buna ilişkin tutanak düzenlenerek bu tutanak üzerinden özet beyan eksiklik/fazlalık takibatına geçilir.

(2) Dökme eşyanın ölçümlerinin draft survey yöntemi ile yapılması durumunda ölçüm sonuçları boşaltma listelerinin düzenlenmesinde esas alınır.

(3) Boşaltma listesinde kayıtlı olmadığı halde özet beyanda kayıtlı bulunan eşya özet beyan eksiğidir. Boşaltma listesinde kayıtlı olduğu halde özet beyanda kayıtlı olmayan eşya da özet beyan fazlasıdır.

(4) Özet beyanda kayıtlı miktara göre eksik veya fazla çıkan eşya için özet beyanı veren kişiye bildirimde bulunulur. Özet beyan eksiklik veya fazlalıkları ile ilgili takibat, elektronik ortamda kayda alınır. (Değişiklik: RG-02.11.2011-28103)

(5) Havayolu şirketlerince ibraz edilen ve belirli şartları taşıyan özet beyanlarla ilgili olarak; bir özet beyan eksiği eşyanın başka bir uçakla geldiğinin ya da bir özet beyan fazlası eşyanın diğer bir özet beyan içeriği eşya olduğunun bildirilmesi ve bu karışıklığın azami on gün içerisinde gerçekleşmiş olması ve miktar, sayı, kıymet, marka, gönderici, alıcı ve diğer alametler bakımından özet beyanda kayıtlı eşya olduğunun tespit edilmesi durumunda özet beyan eksiklik/fazlalık takibatına geçilmez.

(6) Demiryolu ile gelen eşyada, kapılarındaki mühürlerin sağlam olması koşuluyla ve boşaltılan eşyanın yük senetlerine göre eksik veya fazla çıkması ile eksik veya fazla çıkan kaplarda şüpheli bir durum bulunmaması halinde, açılan eksiklik veya fazlalık takibatı, Devlet Demiryolları İdaresinin gerekçeli yazısı üzerine kaldırılır.

(7) Dökme gelen eşyada ortaya çıkan eksiklik ve fazlalıklar ile ilgili olarak, Kanunun 237 nci maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen farklılıklar için özet beyan eksikliği veya fazlalığı takibatı yapılmaz. Özet beyan eksikliği veya fazlalığı takibatı gerektiren durumlar için takibat ve varsa cezaî işlem, eksiklik veya fazlalığın tamamı için değil, Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen takibat gerektirmeyen farklılıkları aşan kısmı için uygulanır. Takibata konu olmayan miktar için herhangi bir cezaî işlem uygulanmaz. Ek-11’de yer alan fire oranları, özet beyan eksikliği veya fazlalığı takibatlarında dikkate alınmaz. (Mülga: RG-21.11.2013-28828)

BEŞİNCİ KISIM

Gümrüğe Sunulan Eşyaya Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya
Kullanım Belirlenmesi Zorunluluğu

Sürenin durduğu haller ve süre uzatımı

MADDE 76- (1) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen ve gümrüğe sunulan eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin işlemlerinin Kanunun 46 ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen süreler içinde tamamlanması esastır. Ancak, eşyanın herhangi bir adli veya idari takibata konu olması halinde bu takibat nedeniyle geçen süreler, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması için dış ticaret mevzuatı ya da sair mevzuat gereğince ibraz edilmesi gereken uygunluk belgesi, kontrol belgesi, ithal lisansı, izin yazısı, gözetim belgesi, tahlil raporu gibi belgelerin alınması veya buna ilişkin işlemlerin yerine getirilmesi sırasında geçen süreler işlem tarihinin başladığı tarihte durdurularak yirmi veya kırkbeş günlük sürelerin hesaplanmasında göz önünde bulundurulmaz ve işlemin sonuçlandığı tarihten itibaren kalan süre verilir.

(2) Eşyanın Kanunun ilgili hükümleri uyarınca tasfiyelik hale gelip gelmediğinin tespitinde Kanunun 46 ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen yirmi ve kırkbeş günlük süreler ile yukarıda belirtilen süreler re’sen dikkate alınır. Bu sürelerin gümrükçe bilinmesinin zorunlu olmadığı durumda, eşyanın ilgilisi tarafından vaktinde bilgi verilmemesi nedeniyle tasfiyelik hale geldiği düşünülerek düzenlenen tespit ve tahakkuk belgeleri, ihale ilanının yayımlandığı veya perakende satış ya da tahsis kararının alındığı tarihe kadar yapılan bir başvuru sonucunda, birinci fıkrada belirtilen işlemlerin başlangıç ve bitiş tarihleri dikkate alınarak, süreyi durduran sebepler bulunduğunun anlaşılması durumunda iptal edilir. İhale ilanının yayımlandığı veya perakende satış ya da tahsis kararının alındığı tarihten itibaren yapılacak süreyi durduran sebeplerin bulunduğuna ilişkin başvurular değerlendirilmez.

(3) Kanunun 46 ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen süreler ilgilinin doğrudan veya mutat haberleşme araçları ile kanuni süre veya verilen ek sürenin bitiminden önce yazılı başvurusu üzerine gümrük müdürlüklerince uzatılır. Bir ayı aşan süre uzatım taleplerinde, bu talebin gerekçesinin belirtilmesi şarttır.

(4) Üçüncü fıkra uyarınca yapılacak süre uzatım taleplerinde,

a) Kayıtlı Posta Gönderileri yolu (Taahhütlü veya APS) veya Kayıtlı Kargo Taşımacılığı aracılığı ile yapılacak başvurularda, başvuru dilekçesinin postaya veya kargoya verildiği tarih,

b) Kayıtsız Posta yolu ile veya doğrudan doğruya ilgili gümrük idaresine yapılacak başvurularda, başvuru dilekçesinin gümrük idaresinin kaydına giriş tarihi, esas alınır.

ALTINCI KISIM

Eşyanın Geçici Depolanması

Geçici depolanan eşya

MADDE 77 – (1) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen serbest dolaşımda olmayan eşya gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eşya statüsünde bulunur ve bu şekilde adlandırılır. Talep halinde ihracat eşyasının da bu kapsamda değerlendirilmesi mümkündür.

(2) Özet beyanın eşyanın gümrüğe sunulmasından önce verildiği hallerde, Kanunun 46 ncı maddesinde belirtilen süreler eşyanın gümrüğe sunulduğu tarihten itibaren başlar. Deniz veya hava taşıtlarının Türkiye Gümrük Bölgesinde birden fazla liman veya havalimanına uğradığı hallerde, Kanunun 46 ncı maddesinde belirtilen süreler, taşıt aracının eşyanın boşaltılacağı gümrük idaresine girişine ilişkin gümrük veya gümrük muhafaza yetkililerince tutulan kayıt tarihinden itibaren başlar. (Değişik: RG-31.03.2012-28250)

(3) Kanunun 35/C maddesine göre giriş gümrük idaresine özet beyan statüsünde gümrük beyannamesi verildiğinde, eşyanın sunulması ile birlikte beyanname tescil edilir ve eşya beyan edilen rejimin öngördüğü işlemlere tabi tutulur.

(4) Türkiye Gümrük Bölgesindeki bir yerden diğer bir yere transit rejimine tabi tutularak taşınan serbest dolaşımda olmayan eşya, varış gümrük idaresine getirildiğinde ve transit rejimi hükümlerine göre gümrük idaresine sunulduğunda Kanunun 41 ila 50 nci madde hükümleri uygulanır. Bu eşya için varış gümrük idaresine taşınma şekline göre belirlenecek olan Kanunun 46 ncı maddesinde belirtilen süreler, eşyanın varış gümrük idaresine sunulduğu tarihten itibaren başlar ve geçici depolama işlemleri bilgisayar sistemindeki transit beyannamesi bilgileri üzerinden yürütülür.

Geçici depolama yerlerine eşya alınması

MADDE 78- (1) Eşya, geçici depolama yerlerine buralarda görevli işletme personelinin sorumluluğu ve gümrük memurlarının gözetimi altında alınır.

(2) Gümrükçe izin verilen diğer yerlere eşya alınmasının talep edilmesi halinde, talep sahibinin sorumluluğu ve gümrük idaresinin gözetimi altında bu talep kabul edilir.

(3) Gümrük memuru, geçici depolama yerine alınan eşya için kendisine verilen ve üzerinde özet beyan numarasının yer aldığı boşaltma listesi ile özet beyan bilgilerini karşılaştırarak geçici depolama yeri giriş işlemlerini onaylar. Bu onay sonrasında boşaltma listesi ilgili işletme personeli tarafından muhafaza edilir. Havayolu veya denizyolu ile gelen eşyanın, geldiği limanda bulunan geçici depolama yerine alınmasına ilişkin işletici tarafından elektronik olarak tutulan ve Bakanlık ile paylaşılan veriler doğrultusunda sistemde geçici depolama yeri giriş kayıtlarının oluşturulmasına Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde izin verilebilir. (Ek: RG-30.12.2021-30762) 

(4) Türkiye Gümrük Bölgesine denizyolu ile getirilen dolu konteynerlerin, denize iskele bağlantısı olmayan geçici depolama yerlerine alınmasına, Bakanlıkça belirlenecek zorunlu haller dışında izin verilmez. (10.Daire 2014/6556 sayılı Danıştay Kararı ile bu maddenin yürütmesi durdurulmuştur.) (Ek: RG-02.12.2014-29193) 

(5) Türkiye Gümrük Bölgesine havayolu ile getirilen hızlı kargo eşyası dışındaki eşyanın havaalanı dışında bulunan geçici depolama yerlerine alınmasına, Bakanlıkça belirlenecek zorunlu haller dışında izin verilmez. (Ek: RG-30.06.2015-29402) (15.Daire 2015/5712 sayılı Danıştay Kararı ve 03.09.2015 / 10282786 sayılı yazı ile maddenin yürütmesi durdurulmuştur.)

Geçici depolama yerleri

MADDE 79- (1) Geçici depolanan eşyanın her türlü dış etken ve müdahalelerden korunmasını sağlayacak şekilde yapılmış ve taşıtların durduğu, yanaştığı veya indiği yerlerdeki ambar, depo, ardiye veya hangar gibi yerler geçici depolama yerleridir.

(2) Ağır ve havaleli eşyanın konulmasına mahsus olmak üzere, limanlar gibi gümrük işlemlerinin yapıldığı yerlerde bulunan geçici depolama yerlerinin mütemmim cüz’ü niteliğindeki açık alanlar; yolcu eşyasının, yolcu beraberinde getirilip gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar konulduğu gümrük ambarları ile bu ambarların mütemmim cüz’ü niteliğindeki ithalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithal edilen ve yurt dışı edilmek ya da gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmak üzere gümrük idarelerince teslim alınan kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarının konulduğu yerler de geçici depolama yeri addolunur. Yolcu eşyası ve taşıtlar buralarda üç ay kalabilir. Bu süre, talep halinde mücbir sebep belgesi aranmaksızın ilgili gümrük müdürlüğünce üç aya kadar uzatılabilir. (Değişik: RG-22.01.2016-29601) 

(3) Geçici depolama yerlerinin bulunmadığı mahallere getirilen eşya, duruma uygun gerekli önlemler alınmak şartıyla, geçici depolanan eşya statüsünde gümrükçe müsaade edilen yerlere de konulabilir. Bu gibi hallerde, gümrük idarelerince geçici depolanan eşya için tahakkuk edebilecek gümrük vergileri tutarında eşya sahibinden teminat istenir.

Yolcu beraberi eşya ambarı

MADDE 80- (1) Yolcu beraberi eşya ambarına alınan eşya için görevli memur tarafından doldurularak bu memur ve eşya sahibi tarafından imzalanan ve gümrük idaresinin resmi mührünü taşıyan bir alındı makbuzu yolcuya verilir. Eşya bu alındıya dayanılarak elektronik ortamda kayda alınır. Bu kayıtta, yolcunun ismi ve soyadı ile kendisine verilen alındının numarası da yer alır. Ambar bekleme süresi içerisinde yolcular tarafından yurtdışına gönderilmek istenilen eşyanın işlemleri alındı makbuzu üzerinden yürütülür. Yolcu beraberi eşya ambarından eşya çıkarılması işlemleri, geçici depolama yerlerinden eşya çıkarılması hükümlerine tabidir.

Özel tertip ve düzenek gerektiren eşya ve geçici depolama yerlerine alınmayacak eşya

MADDE 81- (1) Aşağıda belirtilen ve EK-62’de yer alan eşyanın, niteliklerine uygun özel düzenek ve yapılara sahip geçici depolama yerlerine alınması zorunludur. (Değişik:RG-12.06.2012-28321)

b) Korunmaları, soğuk hava depolarında olduğu gibi özel tertibat gerektiren eşya.

(2) EK-62’de yer alan diğer tehlikeli ve zararlı maddeler, eşyanın niteliğine uygun gerekli tedbirlerin alınması suretiyle geçici depolama yerlerine konulabilir.

(3) Bir arada bulundukları eşya için ayrı bölümlerde depolansa dahi tehlike ve zarar doğurabilecek eşya geçici depolama yerlerine alınmaz.

(4) Birinci fıkrada sayılan eşya, niteliklerine uygun özel tertip ve düzeneğe sahip geçici depolama yerleri bulunmaması halinde doğrudan 330 uncu maddede belirtilen ve bu niteliklerine uygun genel veya özel antrepolara alınır.

(5) Birinci fıkrada sayılan eşyanın, diğer eşyaya zarar vermeyecek şekilde, geçici depolama yerlerinin ayrı bölümlerine gerekli tedbirler alınmak suretiyle konulmasına eşyanın niteliği, miktarı, kap ve ambalajları gibi unsurlar dikkate alınarak ilgili gümrük idaresince izin verilebilir.

Kokar eşya

MADDE 82- (1) Kuru veya yaş deri gibi fena koku yayan eşya mümkünse ayrı bir geçici depolama yerine alınır. Bu mümkün değilse geçici depolama yerinde diğer eşyaya zarar vermeyecek surette ayrılan bir yere konulur ve işlemlerinin hızla yapılması yükümlü ve işletici tarafından sağlanır.

Sahipsiz eşya

MADDE 83- (1) Sahip veya taşıyıcıları belli olmayan ya da sahip veya taşıyıcıları tarafından muhafaza altına alınmayan eşya gümrük idaresince geçici depolama yerlerine veya duruma uygun gerekli önlemler alınmak şartıyla yine gümrük idaresinin uygun gördüğü yerlere konulabilir.

Rezerveli eşya

Madde 84- (1) Kırık veya tamire muhtaç kaplar ile dağınık eşya geçici depolama yerine alınır alınmaz muayene ile görevli memur tarafından, boşaltma ile ilgili kuruluşun yetkilisi, işletme personeli ve geçici depolama yerinden sorumlu gümrük memuru huzurunda muayene edilerek bu eşyanın durumu bir tutanakla saptanır. (Değişik: RG-31.03.2012-28250)

(2) Eşya geçici depolama yerine alındıktan sonra hasara uğrarsa rezerve yerine kaldırılarak yukarıda yazılı işlemlerin yapılabilmesi için durum vakit geçirilmeden gümrük idaresine bildirilir.

(3) Rezerveli eşya bu husustaki tutanağın düzenlenmesinden sonra işletme personeli ve gümrük memurları tarafından geçici depolama yerinde ayrılmış kapalı ve muhafazalı rezerve yerine konulur. Bu yerler işletme personeli ve gümrük memurları tarafından çift kilit altında bulundurulur. (Değişik: RG-31.03.2012-28250)

(4) Altın, gümüş ve platin gibi kıymetli madenlerden yapılmış her türlü eşya ile mücevherat, antika, müze ve sanat eşyası da rezerve yerine konulur ve üzerlerine zarar vermeyecek şekilde mühür tatbik edilir. Söz konusu eşyanın özellikleri boşaltma listesinde ayrıntılı bir şekilde gösterilir.

Kaçak zannı ile el konulan eşya

MADDE 85 – (1) Kaçak zannı ile el konularak kaçak eşya ambarı, yoksa sırasıyla genel antrepo, geçici depolama yerleri veya gümrük idaresince uygun görülen yerlere konulan eşyanın mahkemesince sahiplerine iadesine karar verilmesi halinde, kararın kesinleşmesini müteakip, eşya sahibine veya temsilcisine yapılacak tebligat tarihinden itibaren, bu eşya geçici depolanan eşya statüsüne tabi tutulur. Bu eşya; serbest dolaşımda bulunmuyorsa otuz gün içinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin edilerek buna ilişkin işlemler tamamlanır; serbest dolaşımda bulunuyorsa kararın kesinleşmesini müteakip ilgilisine yapılacak tebligat tarihinden itibaren otuz gün içinde teslim alınır. Bu süreler içerisinde işlemleri yapılmayan eşya tasfiye edilir. (Değişik: RG-07.10.2016-29850) 

Süresi içerisinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmayan eşya

MADDE 86- (1) Geçici depolanan eşya, sahipleri veya bunların temsilcileri tarafından verilen usulüne uygun beyanname ile gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulur.

(2) Kanunun 46 ncı ve 48 inci maddeleri ile bu Yönetmeliğin 76 ncı ve 79 uncu maddelerinde belirtilen süreler içerisinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım belirlenerek buna ilişkin işlemlere başlanmayan eşya ile kişisel kullanıma mahsus kara taşıtları hakkında herhangi bir adli veya idari takibat olmaması halinde tasfiye hükümleri uygulanır. Gümrük idareleri, bu tür eşyayı durumu belirleninceye kadar eşya sahibinin risk ve hesabına gümrüğün denetimindeki uygun göreceği bir yere sevk edebilir veya söz konusu eşya sahipleri hesabına geçici depolama yeri işleticisince antrepoya kaldırılabilir. Bu tür işlemlerin yapılması sırasında eşya hakkında tasfiye hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. (Değişik: RG-22.01.2016-29601) 

(3) Kara hudut kapılarında, gümrüklü sahaya giriş tarihinden itibaren Kanunun 46 ncı maddesi ve bu Yönetmeliğin 76 ncı maddesinde belirtilen süreler içerisinde gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım belirlenerek buna ilişkin işlemlere başlanmayan taşıtlar hakkında ikinci fıkra hükümleri uygulanır. (Ek: RG-21.11.2013-28828)

Eşyanın incelenmesi ve numune alınması

MADDE 87 –(1) Kanunun 41 inci maddesi uyarınca gümrük idareleri, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasından önce ilgili ve yetkili kişilerin talebi üzerine eşyadan numune alınmasına veya eşyanın incelenmesine izin verebilir.(2) Talep, elektronik yolla yapılır. İlgili ve yetkili kişilerce imzalanır ve gümrük idaresine verilir. Talep, aşağıdaki bilgileri içerir:a) Başvuru sahibinin adı ve adresi,

b) Eşyanın bulunduğu yer,

c) Önceki beyana ilişkin aşağıdaki bilgilerden biri,

1) Özet beyan,

2) Önceki gümrük rejimine ilişkin beyanname,

3) Taşıma şekli,

ç) Eşyanın tanımlanması için gerekli diğer bilgiler.

(3) Gümrük idareleri kararlarını ilgili ve yetkili kişilere bildirir. Talebin eşyadan numune alınmasına ilişkin olması halinde, kararda numune olarak alınacak eşya miktarı belirtilir.

(4) Eşyanın incelenmesi ve eşyadan numune alınması ile ilgili işlemler gümrük idarelerinin gözetimi altında gerçekleştirilir. Eşyanın incelenmesi, numune alınması, tahlile ve ekspertize tabi tutulması ile ilgili sorumluluk ve masraflar yükümlüye aittir. İlgili kurumların yapacağı kontroller kapsamında eşyadan numune alınmasının gerekli olması durumunda, numune ilgili kurumun temsilcileri tarafından alınır.

(5) Alınan numuneler gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulur. Ancak numunenin telef olması veya telafi edilemez kaybı durumunda, gümrük yükümlülüğünün doğmamış olduğu kabul edilir.

(6) Serbest dolaşımda olmayan eşyadan inceleme sonrası ortaya çıkan atık veya artıklar gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulur.

Eşyanın muayene edilmesi

MADDE 88- (1) Geçici depolama yerlerinde bulunan eşya, beyana uygun olup olmadığının tespiti açısından veya gerekli görülen herhangi bir zamanda muayene ile görevli memurlar tarafından muayene edilir. Gerek görülmesi halinde muayenede, eşya sahibi veya temsilcisinin veya geçici depolama yeri personelinin bulunması da istenebilir. (Değişik: RG-31.03.2012-28250)

Sigorta uzmanlarınca ekspertiz yapılması

MADDE 89- (1) Rezerveli eşya ile kaplarının muhteviyatı noksan çıkmış veya hasara uğramış eşyanın, gümrük idaresinin izni ile geçici depolama yerinde 88 inci maddede belirtilen memurların huzurunda sigorta uzmanları tarafından ekspertizi yapılabilir.

Elleçleme faaliyetleri

MADDE 90- (1) Geçici depolanan eşya; görünüş ve teknik özelliklerinin değiştirilmemesi koşuluyla aynı durumda muhafazalarını sağlamak üzere, gümrük idaresinin izni ve denetlemesi altında, geçici depolama yerlerinde bulunan diğer eşyaya zarar vermeyecek şekilde kaplarının tamiri veya sağlamlaştırılması, kaplarının yenilenmesi, havalandırılması, kalburlanması gibi elleçleme faaliyetlerine tabi tutulabilir. Bu işlerin yapılabilmesi için geçici depolama yerlerinde gerekirse ayrı bir bölüm tahsis edilir.

Elleçleme başvurusu

MADDE 91- (1) Elleçleme başvurusu ilgili gümrük idaresine yapılır. İşlemlerin, eşyanın aynı durumda muhafazasını sağlamaya yönelik olduğunun anlaşılması halinde izin verilir.

Geçici çıkış işlemleri

MADDE 92- (1) Muayene ile görevli memurlar tarafından tahlile, ölçü ve ayar muayenesine, bilirkişilere veya bunlara benzer sair yerlere gönderilmesine karar verilmesi nedeniyle geçici depolama yerlerinden geçici olarak çıkarılacak eşya hakkında gümrük memuru tarafından bir tutanak düzenlenir ve eşyanın geri gelip gelmediğini takip etmek için bu tutanak geçici depolama yerinde alıkonulur.

(2) Eşyanın ayniyatını tespit için gümrük tarife istatistik pozisyonu ve miktarı bu tutanakta gösterilir. Gerek görülürse eşya mühür altına alınabilir.

(3) Eşya, geçici depolama yerinde kalacak tutanak üzerine sahipleri veya temsilcilerinden ve refakat edecek gümrük memurundan imza alınarak memur gözetiminde gideceği yere yollanır.

Geçici depolama yerlerinden çıkartılan eşyanın işlemleri tamamlanarak serbest bırakılması

MADDE 93- (1) Geçici depolama yerlerinden geçici çıkarılacak;

a) Geri getirilmesi zamana bağlı, külfetli veya masraflı görülen,

b) Geçici olarak gönderildiği yerde tahlil, muayene veya kontrolü yapıldıktan veya gerekli işlemlere tabi tutulduktan sonra sahiplerince geri getirilmeden çekilmek istenen,

eşya, tahlil, muayene veya kontrolü yapılmak üzere ilgili kuruluşa gümrük memuru refakatinde sevk edilir.

(2) Bu eşya hakkında, geçici depolama yerinden geçici olarak çıkarılan eşyaya ait hükümler uygulanır. Muayene, kontrol veya tahlilinin uygun bir netice verdiğinin ilgili kuruluş tarafından yazılı olarak gümrüğe bildirilmesi üzerine eşya ile ilgili olarak kesin çıkış işlemleri uygulanır.

Çıkış işlemleri

(Değişik: RG-31.03.2012-28250)

MADDE 94- (1) Gümrük işlemleri bitirilen ve gümrük işlemlerinin sistem üzerinde tamamlandığının anlaşılması üzerine bilgisayar sisteminde çıkış onayı verilen eşya; 130 uncu madde hükümleri çerçevesinde eşya sahibi, temsilcisi veya eşya sahibinin bu kapsamda vekalet verdiği diğer kişi tarafından geçici depolama yerinden çıkarılabilir.

Muayenesi yerinde yapılacak eşyanın geçici depolama yerlerinden çıkışı

MADDE 95- (1) Gümrüğün izni ile muayenesi yerinde yapılacak yolcu, kişisel eşya ve ev eşyası ile diğer eşya hakkında sahiplerince verilecek dilekçeler gümrük idare amiri tarafından geçici depolama yerinde muayene ile görevli memura havale olunur.

(2) Bunun üzerine, işletme personeli kendisine yapılan bildirim doğrultusunda kesin çıkış işlemini yapmakla beraber, eşya sahibi veya temsilcisinin imzasından başka eşyaya eşlik edecek gümrük memuru ve muayene ile görevli memurdan geçici depolama yeri defterine imza alır. (Değişik: RG-31.03.2012-28250)

(3) Gümrük vergisine tabi olan ve muayenesi yerinde yapılacak eşyanın vergileri gümrük idaresi tarafından eşya sahibinin beyanına göre teminata bağlanabilir.

Eşyanın başka bir geçici depolama yeri veya antrepoya nakli ve geçici depolama yerindeki eşyanın başkasına devri

(Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

MADDE 96 – (1) Başka bir gümrük idaresi denetimindeki geçici depolama yerine veya antrepoya nakli istenen eşya, transit rejimi hükümlerine göre taşınır.

(2) 333 üncü maddenin birinci, ikinci ve beşinci fıkra hükümleri aynı zamanda geçici depolama işlemlerinde de uygulanır. Eşyanın devri ile birlikte gümrük vergileri ile para cezaları da dâhil olmak üzere eşya ile ilgili hukuki sorumluluklar devralana geçer. (Değişik: RG-22.01.2016-29601) 

Geçici depolama yerlerinin bulunmadığı yerler

MADDE 97- (1) 79 uncu maddenin üçüncü fıkrası uyarınca geçici depolama yerlerinin bulunmadığı yerlere getirilen eşyanın konulduğu yerlerin geçici depolama yeri olarak kabul edilebilmesi için; eşyanın hacim ve ağırlık itibariyle geçici depolama yeri bulunan bir gümrük idaresine sevkinin masraflı veya külfetli olması ya da eşyanın hacim ve ağırlık itibariyle mevcut geçici depolama yerine konulmasının mümkün olmaması gerekir.

(2) Eşyanın konulacağı yerin ilgili gümrük idaresince oluşturulacak heyet tarafından görülmesi ve görgü tutanağına bağlanarak başmüdürlüğe intikal ettirilmesi sağlanır. (Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

a) Transite konu eşyaya ilişkin ithalde alınan gümrük vergileri ve fon tutarlarına karşılık olarak teminat alınması,

b) İthal konusu eşyanın ithalat vergileri ile fon tutarının teminata bağlanması, gümrük vergileri ile fondan muaf olan eşya için teminat yerine taahhütname alınması, (Değişik: RG-01.04.2020-31086) 

c) Geçici depolama yeri olarak kabul edilen yerlerin eşyanın muhafazasına elverişli olması, gümrüğün kayıt, kilit ve denetimi altında bulundurulması ve sürekli izlenmesi,

ç) Yukarıda belirtilen şartlarla geçici depolama yeri olarak kabul edilen yerlere konulan eşyanın sahiplerinin, her ne sebeple ve suretle olursa olsun eşyanın konulduğu yerde meydana gelen zayiat ve firelerle, çalınma, yanma, kaybolma, bozulma veya değiştirme gibi eşyanın miktarına veya niteliğine tesir eden hallerden ve eşyanın bulunduğu yerlerden gümrüğün bilgisi dışında çıkarılmasından ve kullanılmasından dolayı gümrüğe karşı sorumlu tutulmaları,

d) Zayiat, fire, çalınma, kaybolma, bozulma veya değiştirme gibi nedenlerle etkilenen eşyanın vergi ve cezalarının, alınan teminattan mahsup veya doğrudan doğruya tahsil edilmek suretiyle kendilerinden alınacağı ve duruma göre idari veya kaçakçılıkla mücadele mevzuatına göre işlem yapılacağının ilgililere duyurulması ve bu hususlara riayet edileceğine dair taahhütname alınması, (Değişik: RG-23.05.2011-27942) 

e) 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca açma ve işletme harçlarının usulüne uygun olarak tahsil edilmesi (Bir defada getirilmeyen komple tesise ait olan ya da değişik zamanlarda getirilerek bir beyanname ile ithal edilecek eşyanın konulduğu geçici depolama yerlerinden bir defaya mahsus açma ve işletme harcının tahsil edilmesi), suretiyle işlem tesis edilir.

MADDE 98/A – (1) Geçici depolama yerleri ile gümrük antrepolarında bulunan ve henüz gümrük işlemleri bitirilmemiş eşyanın cebr-i icra yoluyla satılması halinde, eşyanın tabi tutulacağı rejime ilişkin gümrük, dış ticaret ve sair mevzuattan kaynaklanan tüm yükümlülükler eşyayı satın alan kişi tarafından yerine getirilir. Bu yükümlülükler yerine getirilmeden eşyanın cebr-i icra kararına istinaden teslim alınmasına izin verilmez.

DÖRDÜNCÜ KİTAP

Gümrükçe Onaylanmış İşlem veya Kullanım

BİRİNCİ KISIM

Genel Hükümler

Elleçleme faaliyetleri

MADDE 99 – (1) Başmüdürlüklerce Kanunun 56 ncı maddesinin birinci fıkrası kapsamına girdiğine karar verilen eşyanın üzerlerinde veya iç ve dış ambalajlarında yer alan ve üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu gösteren veya böyle bir izlenim uyandıran isim, simge, ibare ya da etiketlerin sökme, kazıma, silme, kesme ve sair yöntemlerle eşyanın veya ambalajının üzerinden kaldırılmasıyla veya gerçek menşe ülkesini gösteren ibarelerin eklenmesiyle sınırlı olan elleçleme işlemleri, eşyanın zarar görmemesi ve asli niteliklerinin değiştirilmemesi koşuluyla yapılabilir.

(2) Bu madde kapsamına giren elleçleme faaliyetlerine, yazılı talep üzerine gümrük idarelerince izin verilir. İzin başvurusunda eşyaya ilişkin yapılacak elleçleme faaliyetinin niteliği ve amacının belirtilmesi gerekir.

İKİNCİ KISIM

Fikri ve Sınai Hakların Korunması

Tanımlar

Madde 100- (1) Bu kısımda geçen;

a) Fikri ve sınai hakları ihlal eder nitelikteki eşya: 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, 5147 sayılı Entegre Devre Topografyalarının Korunması Hakkında Kanun, 5042 sayılı Yeni Bitki Çeşitleri Üzerinde Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun, 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 555 sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve fikri ve sınai hakların korunması mevzuatına göre korunması gereken hakları düzenleyen diğer mevzuat ile korunan hakları ihlal eder nitelikteki eşyayı,

b) Hak sahibi:

1) Fikri ve sınai hakların korunması mevzuatına göre korunması gereken haklara sahip olan kişiyi,

2) Birinci alt bentte sayılan fikri ve sınai hakları kullanmak için yetki verilen kişi veya temsilcisi ile hak sahibinin temsilcisini,

c) Sahte eşya:

1) Ambalajı da dahil olmak üzere, yetkisiz olarak hak sahibinin aynı tip eşya için geçerli tescilli markası ile aynı ticari markayı veya esas yönleri itibariyle bu ticari markadan ayırt edilemeyen bir ticari markayı taşıyan ve bu yolla fikri ve sınai hakların korunması mevzuatına göre güvence altına alınan hakkı ihlal eder nitelikteki eşyayı,

2) Sahte eşyayla birlikte veya ayrı olarak birinci alt bentte belirtilen eşya ile aynı koşullarda gümrüğe sunulan logo, etiket, stiker, broşür, kullanım kılavuzu, garanti belgesi gibi her türlü marka simgesini,

3) Birinci alt bentte belirtilen eşya ile aynı koşullarda ve sahte eşyadan ayrı olarak gümrüğe sunulan, sahte eşyanın markalarını taşıyan ambalaj malzemelerini,

ç) Korsan eşya: 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre tescil edilmiş , telif hakkı veya bağlantılı haklar veya tasarım hakkına konu eşyanın hak sahibinin veya bu hak sahibi tarafından üretim yapılan ülkede yetkilendirilen kişinin rızası dışında kopyalanan veya bu kopyaları içeren eşyayı,

ifade eder.

(2) Fikri ve sınai hakları ihlal eder nitelikteki eşyayı üretmek amacıyla özellikle tasarlanan veya uyarlanan ve kullanılması halinde hak sahibinin fikri ve sınai hakların korunması mevzuatına göre güvence altına alınan hakkının ihlal edilmesine sebep olacak kalıp ve matrisler de birinci fıkrada sayılan eşya olarak kabul edilir.

Kapsam

Madde 101- (1) Gümrük idareleri, Türkiye Gümrük Bölgesinde taşıt değiştiren eşya da dahil olmak üzere gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma konu, fikri ve sınai hakları ihlal ettiğinden şüphe edilen veya bu hakları ihlal eder nitelikteki eşya ile ilgili olarak 102 ila 104 üncü madde hükümlerine göre işlem yapar.

(2) Hak sahibinin izni ile ticari markaya sahip olmuş, patent veya faydalı model hakları, telif veya bağlantılı haklar, tasarım hakları, entegre devre topografyası hakkı, yeni bitki çeşitlerine ait ıslahçı hakkı veya coğrafi işaret hakkı ile korunmuş ve hak sahibinin izni ile üretilmiş eşyanın hak sahibinin rızası dışında birinci fıkrada belirtilen durumlardan birine tabi olması veya hak sahibinin onayladığından farklı koşullarda üretilmesi veya başka koşullarda 107 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilenden farklı bir fikri ve sınai hak ile korunması halinde söz konusu eşya bu madde hükümleri kapsamı dışında tutulur.

Gümrük idaresince re’sen yapılacak işlemler

Madde 102- (1) Gümrük idaresince Kanunun 57 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca re’sen alıkonulan veya gümrük işlemleri durdurulan eşya için, 103 üncü madde uyarınca başvuruda bulunmak üzere hak sahibine; ayrıca beyan sahibi veya eşyayı elinde bulundurana alıkoyma veya durdurma işlemini takip eden ilk iş günü içerisinde bildirimde bulunulur.

(2) Gümrük idareleri, hak sahibine olası hak ihlaline ilişkin tebliğde bulunmadan önce eşyanın fikri ve sınai haklarını ihlal eder nitelikte olduğuna dair şüphe duyulan hususları desteklemek amacıyla hak sahibinden gerekli gördüğü bilgi ve belgeleri talep edebilir. Bu aşamada, hak sahibine eşyanın miktarı ve niteliği dışındaki bilgiler açıklanmaz.

Gümrük idarelerine başvuru

Madde 103- (1) Fikri ve sınai hakları ihlal eder nitelikteki eşyanın alıkonulması veya gümrük işlemlerinin durdurulması talebi ek-13’te yer alan Fikri ve Sınai Hakların İhlali İle İlgili Olarak Gümrük İdaresinin Harekete Geçmesine İlişkin Başvuru Formu ile elektronik olarak gümrük idaresine yapılır. Başvurular elektronik veri değişimi sistemi aracılığı ile de yapılabilir. Ayrıca hak sahibinin yurtdışında yerleşik olması halinde 100 ila 111 inci maddeler kapsamındaki işlemler, ancak Türkiye’de yerleşik temsilcisi aracılığıyla yapılabilir.

(2) Başvurularda, söz konusu eşyanın gümrük idaresince tanınmasına imkan verecek şekilde;

a) Eşyanın tam ve ayrıntılı teknik tanımı,

b) Hak sahibince sahteciliğin tür ve şekline ilişkin olarak verilebilecek her türlü bilgi,

c) Hak sahibince belirlenen irtibat sağlayacak kişinin isim ve adres bilgisi,

bulunması zorunludur.

(3) Bu madde uyarınca yapılacak başvurulara, başvuru sahibinin söz konusu eşya ile ilgili olarak hak sahibi olduğunu ve hakkın Türkiye’de tescil edildiğini kanıtlayan bir belgenin de eklenmesi gerekir. (Değişik: RG-02.12.2010-27773)

a) Orijinal eşyanın başvurunun yapıldığı ülkenin piyasasındaki vergi öncesi kıymeti,

b) Eşyanın gönderildiği veya gönderilmesi planlanan yer,

c) Sevkiyata veya ambalaja ilişkin ayrıntılar,

ç) Planlanmış olan varış veya yola çıkış tarihi,

d) Taşıyıcı firma ve taşımada kullanılan araca ilişkin bilgi,

e) İthalatçı, ihracatçı veya eşyanın zilyedine ilişkin bilgiler,

f) Eşyanın üretildiği ülke veya ülkeler ve eşya sevkiyatında kullanılan güzergahlar,

g) Orijinal eşya ile bu eşyaya ilişkin hakları ihlal ettiğinden şüphe edilen eşya arasındaki teknik farklılıklar,

bildirilir.

(5) Ayrıca, başvuruda belirtilen fikri ve sınai hakkın niteliğine mahsus olarak ayrıntılı bilgi istenilebilir.

(6) Hak sahibi, başvuru dilekçesinde, gümrük idaresinin harekete geçmesini istediği sürenin uzunluğunu tam olarak belirtmelidir. Ancak bu süre bir yılı geçemez. Sürenin başlangıcında başvuru dilekçesinin gümrük idaresinin kaydına girdiği tarih esas alınır. Başvuru dilekçeleri ile ikinci fıkrada belirtilen zorunlu bilgilerden herhangi birini içermeyen dilekçeler işleme konulmaz. Başvuru, içeriğinde bulunması gerekli unsurlar eksiksiz olarak tamamlandığında yenilenebilir.

(7) Başvurunun yapıldığı tarihten itibaren otuz iş günü içinde başvuru incelenerek sonucu başvuru sahibine bildirilir.

(8) Başvurunun kabul edilmesi halinde, gümrük idaresi söz konusu kararın ne kadar süre ile geçerli olduğunu da açıkça belirtir. Bu süre hak sahibinin başvurusu ile uzatılabilir. Sürelerle ilgili olarak altıncı fıkra hükümleri geçerlidir.

(9) Gümrük idaresi tarafından başvurunun kabul edilmemesi halinde, söz konusu karar gerekçeleri belirtilmek ve Kanunun 242 nci maddesine istinaden itiraz yolu açık olmak suretiyle hak sahibine bildirilir.

(10) Başvurunun işleme konulması sırasında ortaya çıkan idari masrafların hak sahibince karşılanması talep edilemez. Ancak, eşyanın fikri ve sınai hakların korunmasına ilişkin mevzuat hükümlerini ihlal eder nitelikte olduğunun tespiti amacıyla gerçekleştirilen tahlil ve ekspertiz ücretleri ile fazla mesai ücretleri hak sahibi veya temsilcisi tarafından karşılanır.

(11) 105 inci maddede belirtilen işlemlere hak sahibinin kendi tasarrufu veya ihmali ile devam edilememesi veya söz konusu eşyanın fikri ve sınai haklarını ihlal eder nitelikte olmadığının tespit edilmesi halinde, 101 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca gümrük işlemlerini gerçekleştiren kişilere karşı sorumluluğu kabul ettiğine dair elektronik beyanı da başvuruya eklenir. Bu beyanda hak sahibi 104 ve 105 inci maddelerde belirtilen eşyanın gümrük gözetimi altında tutulmasına ilişkin tüm masrafları üstlendiğini belirtmelidir.

(12) Eşya üzerindeki fikri ve sınai hakların korunması mevzuatına göre güvence altına alınan hakkın sona ermesi veya süresinin bitmesi hallerinde, durumun hak sahibi tarafından gümrük idaresine bildirilmesi zorunludur. Ayrıca, bu madde kapsamında gümrük idaresine verilen yanlış veya eksik bilgilerden ya da mevcut verilerin güncellenmemesinden dolayı ortaya çıkabilecek yanlış uygulamalardan hak sahibi sorumludur.

Gümrük idarelerince yapılacak işlemler

Madde 104 – (1) Hak sahibinin başvurusu üzerine, 101 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca gümrük işlemlerine tabi eşyanın fikri ve sınai hakları ihlal eder nitelikteki eşya tanımına uyması halinde gümrük idaresi eşyanın gümrük işlemlerini durdurur veya eşyayı alıkoyar.

(2) Gümrük idaresi hak sahibi veya temsilcisi ile beyan sahibi veya Kanunun 37 nci maddesine göre eşyanın zilyedine eşyanın alıkonulduğunu veya gümrük işlemlerinin durdurulduğunu takip eden ilk iş günü içerisinde bildirir. Gizli nitelikte ve mesleki sır kapsamında olan bilgiler ile ticari ve endüstriyel sır niteliğindeki bilgiler hariç olmak üzere, alıcı, gönderici, beyan sahibi ve eşyanın zilyedine ilişkin isim ve adres bilgileri ile söz konusu eşyanın menşe ve kaynak ülkesi, gibi bilgiler yetkili yargı merciine müracaatta kullanılmak amacıyla talepte bulunan hak sahibine verilir. (Değişik: RG-02.12.2010-27773)

(3) Gümrük idaresi, 101 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca gümrük işlemlerinden herhangi birinde yer alan kişilerin ve başvuru sahibinin gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyayı kontrol etmesine izin verir ve hak sahibinin talebi üzerine eşyanın muayenesi sırasında sadece tahlil edilmek ve sonraki işlemleri kolaylaştırmak amacıyla hak sahibine teslim etmek için söz konusu eşyadan numune alabilir. 101 inci maddede yer alan şartlara uygun olarak alınan numuneler tahlilin sonuçlanmasının ardından ve eşyanın gümrük işlemlerinin tamamlanmasından önce gümrük idaresine geri gönderilir. Numunelere ilişkin her türlü tahlil hak sahibinin sorumluluğu altında gerçekleştirilir.

Kolaylaştırılmış imha

Madde 105 – (1) Gümrük idaresince 101 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca gümrük işlemleri sırasında fikri ve sınai bir hakkı ihlal ettiğinden şüphe edilen eşya Kanunun 53 üncü maddesine istinaden mahkemede dava açılmaksızın veya mahkeme kararı beklenmeksizin bu maddede belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde imha edilebilir.

(2) İmha işlemi, gümrük idaresince eşyanın gümrük işlemlerinin durdurulduğunun veya alıkonulduğunun tebliğ edilmesini takip eden on iş günü, bozulabilir eşya için ise üç iş günü içerisinde, hak sahibi tarafından;

a) Eşyanın 100 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan fikri ve sınai hakları ihlal eder nitelikteki eşya tanımına uyduğuna ilişkin olarak hazırlanmış ve fikri ve sınai hakları ihlal eden unsurlarına detaylı şekilde yer veren bir dilekçenin,

b) Eşyanın imha edilmek üzere gümrüğe terk edildiğine ilişkin eşya sahibi veya eşya sahibince yetkilendirilen ve bu konuda resmi makamlarca onaylanmış bir belge ibraz eden beyan sahibi tarafından verilmiş bir muvafakatnamenin,

gümrük idaresine ibraz edilmesi ve bu süreler içerisinde eşya sahibi veya beyan sahibi tarafından itiraz edilmemesi halinde uygulanır. Gümrük idaresinin kabul etmesi şartı ile eşyanın imha edilmek üzere gümrüğe terk edildiğine ilişkin olarak hazırlanan muvafakatname beyan sahibi veya eşya sahibince doğrudan gümrük idaresine ibraz edilebilir. On işgünlük süre haklı bir mazeretin bulunması halinde on işgünü daha uzatılabilir.

(3) İmha işlemi, gümrük idaresinin gözetimi ve hak sahibinin sorumluluğu altında gerçekleştirilir. İmha ile ilgili tüm masraflar hak sahibinden alınır. İmha sırasında eşyadan gümrük idaresince numune alınır.

(4) Beyan sahibi, eşyanın zilyedi veya eşya sahibinin fikri ve sınai hakları ihlal ettiğinden şüphelenilen eşyanın mahkeme kararı olmaksızın imha edilmesine karşı çıkması durumunda 107 inci madde hükümleri uygulanır.

Eşyaya ilişkin bilginin gizliliği

Madde 106 – (1) İşlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyaya ilişkin olarak gümrük idaresinden temin edilen 104 üncü maddenin ikinci fıkrasında sayılan bilgiler hak sahibince sadece 105 ila 107 inci maddelerde belirtilen amaçlar için kullanılır. Bilginin bu amaçlar dışında kullanıldığının tespit edilmesi halinde geri kalan başvuru geçerlilik süresi boyunca hak sahibinin başvurusu askıya alınabilir. Bu maddenin tekrar ihlali halinde talebin yenilenmesi reddedilebilir.

Eşyanın gümrük işlemlerinin durdurulması veya alıkonulması kararından sonra yapılacak işlemler

Madde 107 – (1) 104 üncü maddeye istinaden hak sahibinin başvurusu üzerine gümrük idaresince, eşyanın gümrük işlemlerinin durdurulması veya alıkonulmasına ilişkin alınan kararın hak sahibine belgegeçer ile veya ilgili idarenin elektronik posta adresinden yapılacak bildirimden itibaren veya 102 nci maddeye istinaden res’en gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyaya ilişkin olarak da hak sahibinin başvuru tarihinden itibaren on iş günü içinde, hak sahibinin; yetkili mahkemede dava açması ve ihtiyati tedbir kararı alması veya yetkili mahkeme dışında bir mahkemeden ihtiyati tedbir kararı alması ve ihtiyati tedbir kararının alındığı tarihten itibaren on gün içinde yetkili mahkemede dava açması ve bu durumu gösterir bir belgenin gümrük idaresine ibrazı gerekir. Haklı bir mazeretin bulunması halinde gümrük idaresi bu süreyi en fazla on iş gününe kadar uzatabilir.

(2) Bozulabilir eşyada birinci fıkrada belirtilen süre üç iş günüdür ve bu süre uzatılamaz.

(3) Birinci fıkra uyarınca işlem yapılmaması veya 105 inci maddede yer alan usul çerçevesinde anlaşma sağlanamaması halinde eşya hakkında beyan sahibinin talepte bulunduğu gümrük rejimi hükümlerine göre işlem yapılır.

Gümrük işlemleri durdurulan eşyaya ilişkin teminat

MADDE 108 – (1) Bir tasarım hakkını, patenti, ek koruma sertifikasını veya bitki çeşitliliği hakkını ihlal ettiğinden şüphe edilmesi nedeniyle el konulan veya gümrük işlemleri durdurulan eşya;

a) Söz konusu eşya hakkında fikri mülkiyet hakkını ihlal ettiğinin tespitini teminen yasal prosedürün başlatıldığına ilişkin olarak durdurma kararını alan gümrük idaresine bildirimde bulunulmuş olması,

b) Yargı mercilerinin on işgünü süre içerisinde ihtiyati tedbir kararı vermemiş olması,

c) Eşyanın tüm gümrük işlemlerinin tamamlanmış olması,

halinde beyan eden, eşya sahibi, ithalatçısı, taşıyıcısı veya elinde bulundurana bir teminat karşılığında teslim edilir.

(2) Bu madde kapsamında verilecek teminat, hak sahibinin menfaatini korumaya yeterli olmalıdır. Söz konusu teminatın ödenmiş olması, hak sahibinin bu konudaki diğer yasal haklarını kullanmasına engel değildir.

(3) Fikri mülkiyet haklarını ihlal eden eşyaya ilişkin işlemler hak sahibi dışındaki bir kişi tarafından başlatıldığında, eşyanın gümrük işlemlerinin durdurulduğuna ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren yirmi işgünü içinde anlaşmazlığa ilişkin yasal süreci başlatmaması halinde alınan teminat çözülür.

(4) Yetkili mahkemede dava açmak ve ihtiyati tedbir kararı almak için verilen sürenin 107 nci maddenin birinci fıkrasına göre on işgünü daha uzatılması halinde, bu maddede belirtilen süre en fazla otuz işgününe kadar uzatılabilir.

İşlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyanın depolanması

Madde 109 – (1) Fikri ve sınai hakları ihlal ettiği şüphesiyle gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşya, risk ve mali yükümlülükleri hak sahibine ait olmak üzere gümrük gözetimi altında depolanır.

İzin verilmeyecek işlemler

Madde 110- (1) Fikri ve sınai hakları ihlal ettiği gerekçesiyle işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyanın,

a) Türkiye Gümrük Bölgesine girişine,

b) Serbest dolaşıma girişine,

c) Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesine,

ç) İhracına,

d) Yeniden ihracına,

e) Şartlı muafiyet düzenlemesine tabi tutulmasına,

f) Serbest bölgeye konulmasına,

İzin verilmez.

Fikri ve sınai hakları ihlal ettiği kesinleşen eşyaya ilişkin işlemler

Madde 111- (1) Yetkili mahkemenin söz konusu eşyanın sahte veya korsan olduğuna karar verdiği hallerde, aşağıda belirtilen şekilde işlem yapılır.

a) Eşyanın imhasına karar verildiği takdirde, masraflar eşya sahibine ait olmak üzere eşya tasfiye hükümlerine göre imha edilir.

b) Eşyanın niteliklerinin değiştirilmesinden sonra eşya sahibine teslimine karar verilmesi halinde, eşyanın nitelikleri hiçbir şekilde ilk haline gelemeyecek şekilde değiştirilir. Marka ve etiketlerinin sökülmesi eşyanın niteliklerinin değişmesi için yeterli kabul edilmez. Bu işlemlere ilişkin masraflar eşya sahibi tarafından karşılanır. Eşyaya ilişkin, niteliklerinin değiştirilmesinden önce bir gümrük beyannamesi verilmiş olması halinde, söz konusu beyanname iptal edilir. Eşyanın nitelikleri değiştirilmeksizin yeniden ihraç edilmesi şeklindeki talepler reddedilir.

c) Sahte veya korsan eşyanın müsaderesine karar verilmesi halinde, eşyanın tasfiye hükümlerine tabi tutulmasından önce (b) bendinde belirtildiği şekilde nitelikleri değiştirilir.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Gümrük Beyanı ve Gümrük Rejimleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Gümrük Beyanı

Gümrük beyannamesi

MADDE 112- (1) Yazılı beyan, ek-14’te bir örneği yer alan gümrük beyannamesi ile yapılır ve gümrük beyannamesinin doldurulmasında anılan ekte yer alan kullanma talimatı esas alınır.

(2) Beyanın, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla yapılması esastır. Ancak, beyanın elektronik imzayla yapılamayacağı istisnai haller Bakanlıkça belirlenir. (Değişik: RG-03.01.2022-32062)

(3) Beyanın bilgisayar veri işleme tekniği yolu ile yapılması halinde talep üzerine gümrük beyannamesinin onaylı örneğinin beyan sahibine verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. (Değişik: RG-28.12.2011-28156)

(4) İhracat ve antrepo rejimlerine ilişkin gümrük beyannamesinin kağıt ortamında basımına, ibrazına, yükümlüye verilmesine ve saklanmasına ilişkin olarak ek-14’te yer alan hususlar uygulanmaz. İhracat ve antrepo rejimlerine ilişkin gümrük beyannamesi beyan sahibi tarafından elektronik imza ile imzalanır. Bu beyannameye ilişkin gümrük idaresince gerçekleştirilen tüm işlemler elektronik imza ile yapılır. Bu şekilde işlem yapılan beyanname beyan sahibi ile elektronik ortamda paylaşılır ve gümrük idaresi tarafından elektronik ortamda saklanır.” (Değişik: RG-03.01.2022-32062)

Beyanın bağlayıcılığı

MADDE 113- (1) Beyannamede imzası bulunan kişiler cezai hükümlerin uygulanması açısından beyannamede belirtilen bilgiler ile beyannameye ekli belgelerin doğruluğu ve ilgili rejimin gerektirdiği bütün yükümlülüklere uyulmasından sorumludur. Doğrudan temsil durumunda bu sorumluluk adına hareket edilenlere aittir. Beyanın bağlayıcı olması nedeniyle beyanname başkasına devredilemez; eşyanın başkalarına satılması beyan sahiplerini yükümlülüklerinden kurtarmaz.

(2) Bilgisayar sisteminde yer alan, eşyanın beyan edildiği gümrük rejimi bakımından tahsili veya teminata bağlanması gereken vergiler ve/veya ek mali yükümlülükler ile beyannameye eklenmesi öngörülen belgeler ile ilgili verilerden yükümlüler yol gösterici mahiyette istifade edebilirler. Sistemdeki anılan verilerden istifade edilmesi birinci fıkradaki sorumlulukları ortadan kaldırmaz.

Beyannameye eklenecek belgeler

(Değişik: RG-28.12.2011-28156)

MADDE 114- (1) Bakanlıkça belirlenecek haller hariç olmak üzere ve bu Yönetmeliğin eksik beyana ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kodları ile açıklamaları ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenerek Bakanlığın kurumsal internet sayfasında duyurulan ve aşağıda belirtilen belgelerin gümrük beyannamesine eklenmesi zorunludur. Bu belgeler dışında gümrük beyannamesine herhangi bir belge eklenmez.

a) Tercihli tarife uygulanabilmesi için gerekli olan belgeler ile vergilendirmeyi doğrudan etkileyen veya yükümlüye vergi avantajı sağlayan belgeler,

b) Kanun veya uluslararası düzenlemelerin açık hükmü gereği, gümrük beyannamesi ekinde ibrazı zorunlu belgeler,

c) İthalat Rejim Kararında belirtilen ticaret politikası önlemlerinin düzenlenecek bir belgeye istinaden uygulanması durumunda buna ilişkin belgeler,

ç) İlgili gümrük rejimleri itibariyle, beyannamenin tescil işlemi öncesinde temin edilen ayniyat tespitine ilişkin belgeler,

d) 181 inci maddenin dördüncü fıkrasının (b) bendi çerçevesinde Bakanlıkça belirlenen izin veya belgeler.

(2) Kanunun 60 ıncı maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi uyarınca beyanname ekinde ibrazı istenmeyen belgeler, gerekli görüldüğünde gümrük idaresine ibraz edilmek üzere adına beyanname düzenlenen yükümlü tarafından, transit rejiminde ise asıl sorumlu tarafından belge saklama süresi boyunca muhafaza edilir.

(3) Yeşil hattan yararlanma hakkı bulunan yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi kişiler adına tescil edilen gümrük beyannamelerinin 44 no.lu kutusuna birinci fıkrada belirtilen belgeler kaydedilir. Muayene türü yeşil hat olarak belirlenen gümrük beyannamelerine birinci fıkrada belirtilen belgeler eklenmez. Ancak, ihracat ve antrepo rejimlerine ilişkin gümrük beyannameleri hariç olmak üzere muayene türünün sarı veya kırmızı hat olarak belirlendiği durumlarda 44 no.lu kutuya kaydedilen belgeler gümrük beyannamesi ile birlikte gümrük idaresine ibraz edilir.” (Değişik: RG-03.01.2022-32062)

(4) Hareket idaresince belge kontrolüne veya eşya muayenesine karar verildiği durumlar hariç, izinli gönderici yetkisine sahip kişilerin bu taşıma işlemleri için düzenledikleri transit beyannamelerine ilişkin belgeler beyannamenin 44 no.lu kutusuna kaydedilmek kaydıyla beyannameye eklenmez ve söz konusu beyannameler gümrük idaresince kağıt ortamında aranmaz.  (Ek: RG-02.12.2014-29193) 

5) İhracat ve antrepo rejimlerine ilişkin gümrük beyannamesi eklerinin veri işleme tekniği yoluyla verilmesi esastır. Uluslararası düzenlemelerden kaynaklanan yükümlülüklerden ya da Bakanlıkça belirlenecek durumlardan kaynaklı olarak kağıt ortamında onaylanması gerekenler dışındaki ekli belgeler gümrük idaresine kağıt ortamında ibraz edilmez. Gümrük idaresince gerek görülmesi halinde beyanname eki belgelerin aslı istenebilir.  (Değişik: RG-03.01.2022-32062)

(6) Üçüncü ve dördüncü fıkrada belirtilen beyannameler dışındaki gümrük beyannamelerine herhangi bir belge eklenmemesine ilişkin düzenleme yapmaya Bakanlık yetkilidir. (Değişik: RG-02.12.2014-29193) 

(7) Gümrük işlemleri sırasında belge aslının aranmadığı durumlarda belge örnekleri üzerinde işlemler sonlandırılır. Belge asılları ikinci fıkra kapsamında muhafaza edilir. (Değişik: RG-02.12.2014-29193) 

(8) Bu maddenin üçüncü ve dördüncü fıkraları uyarınca beyannameye eklenmeyen belgeler dahil ithalat ve transit işlemlerine ilişkin gümrük beyannameleri ve ekleri, beyanın bağlayıcılığı çerçevesinde her bir beyanname itibarıyla, sonradan yapılacak kontrollere imkan sağlayacak şekilde Kanunun 13 üncü maddesi çerçevesinde saklanır. (Değişik: RG-24.05.2019-30783)

(9) 112 nci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca beyan sahibi ile elektronik ortamda paylaşılan ihracat ve antrepo rejimlerine ilişkin gümrük beyannamesi elektronik olarak, bu beyanname eki belgeler ise belge aslının bulunduğu ortama göre kağıt veya elektronik olarak Kanunun 13 üncü maddesi çerçevesinde beyan sahibi tarafından saklanır. (Değişik: RG-03.01.2022-32062)

(10) Beşinci fıkrada belirtilen hallerde ibrazı gereken ancak elektronik ortamda mevcut olmayan belgeler hariç olmak üzere, İhracat ve antrepo rejimlerine ilişkin gümrük beyannamesi ekleri gümrük idaresi tarafından kağıt ortamında saklanmaz (Değişik: RG-03.01.2022-32062)

Fatura

Madde 115- (1) Fatura, kesin satışlarda, satıcı ve diğer hallerde gönderici tarafından mahallinde düzenlenmiş ve başlıca;

a) Faturanın düzenleme yeri, tarihi ve sayısı,

b) Kesin satışlarda satıcı firmanın, diğer hallerde ise satıcı veya eşyayı gönderen firmanın adı ve adresi,

c) Eşyayı satın alanın veya kesin satış dışındaki hallerde gönderilenin adı ve adresi,

ç) Ödeme şartları (peşin veya vadeli gibi),

d) Satış bedeli ve teslim şartı (CIF, FOB veya diğer bir bedel gibi),

e) Eşyanın tanımı ve satış birimine (kilo, metre, adet, düzine gibi) göre miktarı, (Değişik: RG-01.04.2020-31086) 

f) Eşyanın birim fiyatı (bir metre, bir kilo ve bir adedinin fiyatı gibi),

g) Eşyanın bulunduğu kapların cins ve nev’i, marka ve numarası ve adedi,

ğ) Eşyanın teslim ve bedelinin ödeme yeri,

h) Eşyanın gönderilme şekli,

ı) İhracata ilişkin faturalar için ayrıca, seri ve sıra numarası, bağlı olunan vergi dairesi ve vergi kimlik numarası,

bilgilerini içeren bir belgedir.

MADDE 121- (1) Kanunun 63 üncü maddesinin birinci fıkrasında geçen ‘başka bir eşya’ ifadesinden, tarife alt pozisyonu değişen, değişmemesi durumunda ise her türlü vergi ile ek mali yükümlülüğün ad valorem usulde oran veya spesifik usulde miktarına ve/veya ticaret politikası önlemine ilişkin faydalanılacak hak ve menfaatlerde farklılık gösteren eşya anlaşılır.

(2) Eşyanın teslimine kadar;

a) Eşyanın muayenesi için bilgisayar sistemi tarafından beyanın kontrolü türünün kırmızı hat olarak belirlenmesinden,

b) Beyan edilen eşyaya ilişkin bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden, önce beyannamede düzeltme yapılmasına izin verilir. (Değişik: RG-09.01.2024-32424) “ve herhangi bir cezai işlem uygulanmaz” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. Eski hali; b) Beyan edilen eşyaya ilişkin bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden, önce beyannamede düzeltme yapılmasına izin verilir ve herhangi bir cezai işlem uygulanmaz.

(3) Beyanın kontrolü türü kırmızı hat olarak belirlenen eşyaya ilişkin bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden önce düzeltme talebinde bulunulması halinde talep Kanunun 234 üncü maddesinin üçüncü fıkrasından yararlanma talebi olarak değerlendirilerek sistemde gerekli düzeltmeler yapılır. Beyan edilen eşyaya ilişkin bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden sonra düzeltme talebinde bulunulması halinde ise düzeltme talepleri kabul edilmeyerek 192 ve 193 üncü maddeler uygulanır. (Değişiklik: RG-07.02.2013-28552)

(4) Cezai hükümler saklı kalmak kaydıyla, beyanname tescil tarihinden itibaren üç yıllık süre içinde yükümlünün talebi üzerine Kanunun 73 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca beyannamede düzeltme yapılmasına izin verilir.Ancak, dahilde işleme rejimi için bu sürenin üç yıldan daha uzun belirlenmesine Müsteşarlık yetkilidir. (Değişiklik: RG-31.12.2010-27802)

Bölünmüş beyanname

MADDE 122- (1) Bir beyanname kapsamı eşyanın bir seferde çekilmesi esastır. Ancak bir beyanname kapsamı olup farklı kalemlerde bulunan eşyadan bir kaleminin çekilmesi beyan sahiplerince istendiği takdirde bu istek, eşyanın muayenesi yapıldıktan ve para cezasına hükmedilmesini gerektirir bir durumun olması halinde bunun eşya sahip veya temsilcilerine duyurulmasından sonra kabul olunur.

(2) Bu halde, gümrükten çekilmek istenilen kısım için beyan sahiplerinden sistemdeki asıl beyannameye uygun olarak ayrı bir beyanname alınır ve çekilecek kısmın vergi tahakkukları bunun üzerinden yapılır.

(3) Kısmi beyannamelerin asıl beyannameye uygun olup olmadığı ilgili memurlarca kontrol edilir ve uygun olmayanlar kabul edilmeyerek 121 inci maddeye göre işlem yapılır.

(4) Eşyanın en son kısmı için sahiplerinden ayrıca beyanname aranmayıp vergi tahakkukları asıl beyanname üzerinden yapılır ve bu beyannameye daha önce çekilen kısımlara ait beyanname numaraları ile tarihleri yazılır.

(5) Eşyanın kısmen beyan edilen gümrük rejimine tabi tutulmasının imkânsız olması halinde eşya bir kalem veya bir kap olsa dahi bölünebilir.

Eşyanın tesliminden önce beyannamenin iptali

MADDE 123- (1) Gümrük idarelerince Kanunun 64 üncü maddesi uyarınca iptal edilen beyannamede iptal işleminin gerekçesi gösterilir.

(2) Kanunun 70 inci maddesi hükümleri çerçevesinde tasfiyesine karar verilen eşyaya ait beyanname iptal edilir ve gerekçesi belirtilir. 124 ila 129 uncu maddeler uyarınca iptal edilen beyannameler için de gerekçesi belirtilir.

Eşyanın yanlış rejimde beyan edilmesi nedeniyle eşyanın tesliminden sonra beyannamenin iptali

MADDE 124- (1) Eşyanın, beyan edilmek istenilen gümrük rejimi yerine ithalat vergilerinin tamamen veya kısmen ödenmesini gerektirir bir gümrük rejimine yanlışlıkla tabi tutulması halinde, beyan sahibinin talebi üzerine gümrük idareleri, tescil edilmiş bir beyannameyi aşağıdaki şartların tamamının yerine getirildiğinin kanıtlanması halinde iptal edebilir.

a) Beyanname konusu eşyanın herhangi bir kullanımının beyan edilmek istenilen gümrük rejimine tabi tutulmasına engel olmaması,

b) Beyannamenin tescil edildiği sırada beyan edilmek istenilen gümrük rejimine ilişkin bütün yükümlülüklerin yerine getirilmiş olması,

c) Eşyanın beyan edilmek istenilen rejime gecikmeksizin girişinin mümkün olması.

(2) Beyannamenin iptaline ilişkin taleplerin beyannamenin tescil edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde yapılması gerekir. Ancak, gümrük idareleri, mücbir sebep ve beklenmeyen hallerin varlığı ve kanıtlanması halinde üç aylık sürenin aşılması durumunda da başvuruyu kabul edebilir.

(3) Beyan edilmek istenilen gümrük rejimine ilişkin beyanname, ilk beyannamenin tescil edildiği tarihten itibaren geçerli olur.

Başka eşyanın beyan edilmesi nedeniyle eşyanın tesliminden sonra beyannamenin iptali

MADDE 125- (1) İthalat vergilerinin tamamen veya kısmen ödenmesini gerektirir bir gümrük rejimine tabi tutulan bir eşyanın, yanlışlıkla aynı rejime konu olabilecek başka bir eşya yerine beyan edilmiş olması halinde gümrük idareleri beyan sahibinin beyannamenin tescil edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde yapmış olduğu talebi üzerine, aşağıdaki şartların tamamının yerine getirildiğinin kanıtlanması halinde beyannameyi iptal edebilir.

a) Yanlış beyana konu eşyanın orijinal halini koruması, izin verildiği şekilden başka bir şekilde kullanılmamış olması,

b) Gerçekte beyan edilmek istenilen eşyanın ilk beyannamenin tescili sırasında aynı gümrük idaresine sunulmasının ve aynı gümrük rejimine tabi tutulmasının mümkün olması.

(2) Gümrük idareleri, mücbir sebep ve beklenmeyen hallerin varlığı ve kanıtlanması halinde 3 aylık sürenin aşılması halinde de başvuruyu kabul eder.

Geriye dönük izin verilmesi halinde eşyanın tesliminden sonra beyannamenin iptali

MADDE 126- (1) Daha önce serbest dolaşıma girmiş eşyanın tercihli tarife ya da nihai kullanım nedeniyle indirimli ya da sıfır vergi oranı ile serbest dolaşıma giriş veya ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi tutulabilmesini teminen, Müsteşarlıkça belirlenecek şartlar dahilinde geriye dönük izin verilmesi durumunda daha önceki beyanname iptal edilir.

İhracat veya hariçte işleme rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin beyannamenin iptali

MADDE 127- (1) İhracat vergilerine, ithalat vergisinin geri ödenmesi başvurusuna, ihracat iadesine veya ihracata bağlı diğer önlemlere konu eşyanın beyan sahibinin 417 nci maddede belirtilen süreler içerisinde müracaat etmesi ve aşağıda sayılan koşulların tamamını yerine getirmesi halinde, gümrük idaresi ihracat veya hariçte işleme rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin beyannameyi iptal eder. (Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

a) Beyanname konusu eşyanın gümrük bölgesini terk etmediğinin ihracata ilişkin işlemlerin yapıldığı gümrük idaresine belgelenmesi,

b) Beyanname ile birlikte, tescili sırasında sunulan diğer belgeleri ihracata ilişkin işlemlerin yapıldığı gümrük idaresine ibraz etmesi,

c) İhracat nedeniyle beyan sahibine sağlanan bütün hak ve menfaatlerin iade edildiğinin veya beyan sahibinin söz konusu hak ve menfaatlerden yararlandırılmaması için ilgili kurumlarca gerekli tedbirlerin alındığını ihracata ilişkin işlemlerin yapıldığı gümrük idaresine kanıtlaması,

ç) Gerekli olması halinde, beyanname konusu eşyanın durumuna uygun gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması.

(2) Beyannamenin iptali, ihracat lisansına veya beyanın tevsiki için ibraz edilen bütün belgelere ilişkin olarak yapılan işlemlerin de iptali sonucunu doğurur.

(3) Birinci fıkrada belirtilen eşya dışında kalan ihraç eşyasının gümrük bölgesini terk etmediğinin, beyan sahibi tarafından, 417 nci maddede belirtilen süreler içerisinde ihracata ilişkin işlemlerin yapıldığı gümrük idaresine bildirilmesi durumunda gümrük beyannamesi iptal edilmiş sayılır.

(4) Bu madde hükümleri yeniden ihraç eşyası için de uygulanır.

Antrepo rejimine tabi tutulan serbest dolaşımdaki eşyaya ilişkin beyannamenin iptali

MADDE 128- (1) Gümrük antreposuna konulması halinde ihracata bağlı önlemlerden yararlanan serbest dolaşımdaki eşya, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması halinde, ihracata bağlı önlemlere ilişkin mevzuat hükümleri ve cezai hükümler saklı kalmak kaydıyla, beyan sahibinin talebi üzerine antrepo rejimine ilişkin beyanname iptal edilir.

(2) Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi içerisinde, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tahsis edilmesine ilişkin bir başvurunun yapılmamış olması halinde, gümrük idarelerince gümrük mevzuatı ve ihracata bağlı önlemlere ilişkin mevzuat hükümleri uyarınca gerekli önlemlerin alınması kaydıyla beyanname iptal edilir.

Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşyanın tesliminden sonra beyannamenin iptali

MADDE 129- (1) Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşyanın tesliminden sonra iade edilmesinin söz konusu olması halinde, Müsteşarlıkça belirlenecek usul ve esaslar dahilinde, beyan sahibinin beyannamenin tescil edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde başvuruda bulunması ve eşyanın gerçek tedarikçisine ya da tedarikçisi tarafından tayin edilen adrese geri gönderilmesi şartıyla beyanname iptal edilir.

Eşyanın teslimi

MADDE 130- (1) Tabi tutulduğu gümrükçe onaylanmış işlem ve kullanımın gerektirdiği şartların yerine getirilmesi ve gümrük vergilerinin ödenmesi veya teminata bağlanması suretiyle gümrük işlemlerinin bitirilmesi halinde eşya teslim edilebilir duruma gelir. Eşyanın teslimi; eşya sahibi, taşıyıcı, işletici kuruluş veya bunların temsilcileri arasındaki sözleşme hükümlerine göre gerçekleştirilir. (Değişik: RG-25.05.2022-31846) 

(2) Hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşyanın serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamesinin gümrük idaresine verilmesinden itibaren altı saat içerisinde bu beyannamenin incelenmesinin tamamlanamaması halinde de eşya teslim edilir. Ancak bu eşyanın tümü veya bir kısmının muayenesinin yapılmasının 182 nci maddede belirtilen esaslar çerçevesinde zorunlu görüldüğü taşıyıcı veya işletmeci kuruluşa bildirildiği hallerde bu fıkrada belirtilen süre kısıtlaması uygulanmaz. (Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

(3) Tahlile tabi tutulacak eşyanın, tahlil sonucu beklenilmeden yükümlüsü tarafından tesliminin talep edilmesi durumunda, eşyanın beyan edilen gümrük tarife istatistik pozisyonuna karşılık gelen vergi oranı ile beyan edilen fasıldaki en yüksek vergi oranı arasındaki farka karşılık gelen tutarın teminata bağlanarak, yükümlüsünden eşyanın tahlili sonuçlanmadan kullanılmayacağına dair ek-17’de yer alan taahhütname alınmak şartıyla ve gümrük idaresinde saklanmak üzere beyan sahibi veya temsilcisi huzurunda ek-25’te yer alan tutanak tanzim edilerek eşyadan bir adet şahit numune alınarak gümrük idaresince uygun görülen yerde muhafaza edilmek kaydıyla yediemin olarak teslim edilir. Ancak, teslimi talep edilen eşyanın ticaret politikası önlemlerine tabi olması veya tesliminin telafisi mümkün olmayacak sonuçlara yol açacağı konusunda şüphe olması halinde bu fıkra hükmünün uygulanmamasına gümrük idare amiri yetkilidir. (Değişik: RG-02.12.2010-27773) 

Beyanname yerine kullanılan belgeler

MADDE 131 – (1) Elçilik Mektubu, Kurye Mektubu, TIR Karnesi, ATA Karnesi, Kumanya Listesi, Özel Fatura, Déclaration en Douane, CPD Karnesi, Yolcu Beraberi Numune, Sergi ve Fuar Eşyası Beyan Formu ve Sözlü Beyan Formu gibi belgeler gümrük beyannamesi yerine kullanılır, ancak bu belgeler gümrük idarelerine verilen beyannameler mahiyetinde değildir. (Değişik: RG-01.04.2020-31086) 

(2) Elçilik mektupları ile kurye mektuplarının şekli ve ihtiva edeceği bilgiler ek-18 ve ek-19’da gösterilmiştir.

Kurye çantalarının beyanı

MADDE 132- (1) Türkiye Dışişleri veya Milli Savunma Bakanlıkları ile hariçteki elçiliklerimiz, misyonlarımız veya askeri misyon ve delegasyonlarımız yahut Dışişleri Bakanlıkları ile Türkiye’deki kendi elçilikleri veya misyonları tarafından bu kuruluşlar arasında resmi ve gizli evrak götürüp getiren ve kurye olarak adlandırılan askeri ve sivil memur ve şahıslara teslim olunacak evrak için her defasında bir Kurye Mektubu düzenlenir.

(2) Bu mektup bakanlıkların, elçiliklerin veya misyon veya delegasyonların resmi mührü ile mühürlenir ve bu makamların yetkili kimseleri tarafından imza edilir.

(3) Türkiye kuryelerine verilecek kurye mektupları Dışişleri ve Milli Savunma Bakanlıklarınca tespit edilen, ek-19’daki örneğe uygun olarak düzenlenir.

(4) Kuryeler bu mektupları görevli gümrük memurlarına verir ve muhtevası eşyanın gümrük işlemleri beyanname addolunan bu mektuplarla yürütülür.

(5) Türk kuryeleri diplomatik pasaport ile seyahat eder. Yabancı kuryelerin de Diplomatik Pasaport, Servis, Özel Pasaport, elçiliklerimizden verilen Lesse Passeyi taşımaları gerekir ve bu şahıslar sözü edilen belgelerden herhangi birini gümrük memurlarına göstererek kendilerini tanıtırlar.

Kurye kaplarının mühürlü olması

MADDE 133- (1) Yetkili makamlardan kuryelere ancak, mühürlü zarf içinde resmi evrak verilebilir. Bu evrak bir kap (bavul, valiz, torba, çanta gibi) içinde taşındığı takdirde, bu kapların ağızları veya üzerleri, bozulmaksızın açılmaları veya aralanarak içine bir şey konulması veya içerisinden bir şey çıkarılması mümkün olmayacak şekilde yetkili makamlarca mühürlenir.

(2) Kuryeler, bu mühürlerin bozulmamasına dikkat eder ve kapları mühürlü olarak görevli memurlara gösterir.

Kurye kapları kapsamının muayene edilmeyeceği

MADDE 134- (1) Görevli gümrük memurları, pasaport veya diğer kimlik belgelerinden kurye oldukları anlaşılan Türk ve yabancı kimselerin beraberlerinde getirip, götürdükleri resmi ve gizli evrakı içeren kurye kaplarını dıştan muayene ve inceleyerek kurye mektuplarının uygun ve resmi mühür ile mühürlenmiş olduğunu gördükleri takdirde, bunları açıp kapsamını muayene etmeksizin, üzerlerine etiket yapıştırarak veya işaret koyarak geçirilmelerine izin verir.

Mühürleri sağlam olmayan kurye kapları

MADDE 135- (1) Dışarıdan gelen kuryelerin beraberlerindeki kapların dıştan yapılacak inceleme ve muayenesi sonucunda;

a) Kurye mektubuna nev’i ve nitelikleri itibarıyla uymayan,

b) Ağızları ve üzerleri resmi mühürle mühürlenmiş olmayan veya açılmış veya mühürleri kopmuş yahut bozulmuş olan,

c) Kurye mektubu gösterilmeyen veya ibraz edilen kurye mektubu şartlarına uygun görülmeyen,

kaplara gümrüğün mührü tatbik edilir ve durum bir tutanakla tespit edildikten sonra kuryenin sorumluluğu altında Esenboğa Gümrük Müdürlüğüne sevk edilir. Keyfiyet en seri şekilde mahalli gümrük amiri tarafından Müsteşarlığa bildirilir ve Müsteşarlıkça da ilgili Bakanlığa gerekli duyuru yapılır.

(2) Türkiye’den götürülecek kurye kaplarının dıştan yapılacak kontrollerinde, birinci fıkrada belirtilen hususlar tespit olunduğu takdirde, gecikmeleri önlemek üzere durum yine en seri şekilde Müsteşarlık aracılığı ile ilgili Bakanlığa bildirilir.

Transit geçecek kuryeler

MADDE 136- (1) Giriş gümrükleri Türkiye’den transit geçecek kuryelerin ibraz edecekleri kurye mektupları muhteviyatı mühürlü kapları dıştan inceleyip bu mektuplara uygun olduklarını gördükten sonra durumu mektuba şerh ve altını imza ederler. Çıkış gümrükleri kendilerine ibraz edilecek giriş gümrüğünün meşruhatını havi mektupları, çıkarılmak istenilen kaplarla karşılaştırarak uygun bulunanların çıkarılmalarına izin verirler.

(2) Giriş gümrükleri transit geçecek kurye kapları için ayrıca herhangi bir belge kesmezler ve bunların çıkıp çıkmadığını araştırmazlar.

Kuryesiz gelen kaplar

MADDE 137- (1) Olağanüstü ve zorunlu haller dolayısıyla kuryeler yerine vapur kaptanları, uçak pilotları ve diğer taşıt hizmetlileri gibi kimseler eliyle Türkiye’ye gönderilen resmi ve gizli evrakı havi kurye kapları, getirenler tarafından gümrüklere teslim olunur.

(2) Gümrük idareleri, bu kaplardan Dışişleri veya Milli Savunma Bakanlıklarına ait olanlarını, bu bakanlıkların yazısı, Türkiye’deki yabancı devlet elçiliklerine veya diğer misyon ve delegasyonlara ait olanları da, bunların mektup ve yazıları üzerine, muayene etmeksizin dıştan inceleme ile yetinir ve ilgililerine teslim eder.

(3) Vapur kaptanları, uçak pilotları ve diğer taşıt hizmetlilerine tanınan geçici kuryelik vasfı, sadece bunların taşıdıkları kurye kaplarına şamil olup, kendilerine başka herhangi bir hak doğurmaz.

Kurye mektuplarının gümrükçe alınması

MADDE 138- (1) Görevli gümrük memurları, gümrük işlemine tabi tutulan kaplara ait kurye mektuplarını, altına veya arkasına içerdiği kapların uygun görülüp, işleminin yapıldığını yazarak imzaladıktan ve tarih attıktan sonra bağlı olduğu gümrük idaresine derhal teslim eder. Şerhlerin altına konacak imzaların üzerinde ayrıca memurun adı ve soyadı ile sicil numarası da gösterilir.

Kurye mektuplarının gümrüklerde kayıt edilmesi ve saklanması

MADDE 139- (1) Kurye işlemlerini yapan gümrük idareleri bunlar için ilgililerce verilen kurye mektuplarını ve yazıları özel bir deftere bir sıra numarası altında kayıt ve kabul eder ve işlemlerinin bitirilmesinden sonra bir klasör içinde saklar.

Basitleştirilmiş usulde beyanda bulunmak için aranan koşullar

MADDE 140- (1) Kanunun 71 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen eksik beyan usulünden yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına veya onaylanmış kişi statü belgesine sahip gerçek ve tüzel kişilerden 142, 143, 151, 153, 154, 160, 162 ve 163 üncü maddelerde belirtilen koşulları sağlayanlar yararlandırılabilir. (Değişik:RG-10.01.2013-28524)

(2) Kanunun 71 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen beyanname yerine ticari veya idari belge verilmesi usulünden yararlanmak için yapılan talepler yetkilendirilmiş yükümlü veya onaylanmış kişi statüsüne ilişkin koşullar aranmaksızın kabul edilir.

(3) Kanunun 71 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen eşyanın kayıt yoluyla rejime girişi usulünden yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip kişiler yararlandırılabilir.

(4) Kanunun 71 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen eşyanın kayıt yoluyla rejime girişi usulünden yararlanılabilmesi, ihracat rejimi hariç olmak üzere, kapsamı ve miktarı Bakanlıkça belirlenecek teminatın verilmesi koşuluna bağlıdır.

(5) Bu maddede belirtilen basitleştirilmiş usullerden yararlandırılan kişiler, bu usullerden yararlanılabilmesi için gerekli koşullardan bir veya daha fazlasında meydana gelecek değişiklikleri Bakanlığa bildirmek zorundadır.

(6) Avrupa Komisyonu ile Ülkemiz arasında 11/7/2008 tarihinde imzalanan ve 5824 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) Çerçeve Anlaşması kapsamında ithal edilecek eşya için basitleştirilmiş usulde beyan talepleri yetkilendirilmiş yükümlü veya onaylanmış kişi statüsüne ilişkin koşullar aranmaksızın kabul edilir.

Basitleştirilmiş usullere ilişkin düzenleme yetkisi

MADDE 141- (1) Müsteşarlık, bu Yönetmelikte yer alan basitleştirilmiş usullerden yararlanacak eşya çeşitleri, söz konusu basitleştirilmiş usullerin kapsamı ve bu usullere ilişkin gümrük işlemlerini belirlemeye, basitleştirilmiş usul türlerine göre farklı kriterler koymaya ve söz konusu basitleştirilmiş usullerden yararlanma hakkının geri alınması ya da askıya alınmasına yönelik düzenleme yapmaya yetkilidir.

İzinli gönderici yetkisi kapsamında basitleştirilmiş beyan

MADDE 141/A- (1) İzinli gönderici yetkisi kapsamında taşıması gerçekleştirilecek ihracat beyannameleriyle sınırlı olarak, gümrük beyannamesinin izinli gönderici tesisinin bağlı bulunduğu gümrük idaresi yerine kişinin yerleşik olduğu yerdeki gümrük idaresine verilmesine izin verilebilir. (Değişik: RG-25.05.2022-31846) 

(2) Birinci fıkra kapsamında tescil edilen beyannamelerde eşyanın sunulduğu yerde görevli muayene memuru; belge kontrolü, muayene ve rejimin gerektirdiği diğer işlemleri beyanın verildiği yer gümrük idaresi adına gerçekleştirir.

Serbest dolaşıma giriş rejiminde eksik beyan

MADDE 142- (1) Gümrük idareleri, onaylanmış kişi statü belgesi sahibi kişiler ile yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip kişilerin, beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmediği ve/veya beyannameye yazılması gereken bazı bilgilerin yazılmadığı gümrük beyanını, 143 üncü maddede yer alan hükümlere uyulması kaydıyla kabul edebilir. (Değişik:RG-10.01.2013-28524)

Serbest dolaşıma giriş rejiminde eksik beyanda bulunması zorunlu hususlar

MADDE 143- (1) Eksik bilgi ile yapılacak beyanda;

a) Beyan sahibinin kimliğinin, taşıt aracının özelliklerinin ve kayıtlı olduğu ülkenin, kapların adedi, cinsi ve özet beyana ilişkin bilgiler ile beyan sahibinin imzasının bulunması,

b) Eşyanın, Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki yerinin gümrük idaresince kolay ve herhangi bir tereddüde yol açmadan belirlenmesini sağlayacak şekilde tanımlanmış olması,

c) Eşyanın tanımlanması, serbest dolaşıma girişini düzenleyen hükümlerin uygulanması ve eşyanın teslim edilmesinden önce alınması gereken herhangi bir teminat miktarının belirlenmesi için gümrük idarelerince gerekli görülen her türlü diğer bilgilerin yer alması,

ç) Bir eşyanın belli destekleyici belgeler olmaksızın serbest dolaşıma girişinin mümkün olmadığı durumlarda, bu bilgi ve belgelerin tamamının mevcut olması,

zorunludur.

(2) Eşyanın serbest dolaşıma girişinden önce ibrazı gerekli olan belgelerden bir ya da birkaçını içermeyen beyanlarda;

a) İlgili belgenin mevcut ve geçerli olduğunun,

b) Beyanın kabulünde meydana gelecek bir gecikmenin eşyanın serbest dolaşıma girişini engelleyeceğinin ya da daha yüksek bir oranda vergilendirmeye yol açacağının belli olması ve

c) Eksik belgeye ilişkin bilgilerin her durumda beyanda gösterilmesi,

zorunludur.

Serbest dolaşıma giriş rejiminde eksik beyanların tamamlanması

MADDE 144- (1) Beyanname tescil edildiğinde eksik olan bilgi ve/veya belgelerin tamamlanması için beyan sahibine tanınan süre, söz konusu tescil tarihinden itibaren bir ayı geçemez.

(2) İndirimli veya sıfır oranında ithalat vergisinin uygulanması için gereken belgelerin eksikliği durumunda, gümrük idarelerince, eksik beyan kapsamındaki eşyanın bu tür indirimli veya sıfır oranında vergilendirilecekleri konusunda yeterli nedenlerin olması ve beyan sahibinin talebi üzerine söz konusu belgenin tamamlanması için ek süre verilebilir. Bu şekilde verilecek ek süre üç ayı geçemez.

(3) Tamamlanacak eksik beyanın gümrük kıymeti ile ilgili olması ve daha uzun bir süre gerekmesi ve bunun gerekli olduğunun kanıtlanması durumunda, gümrük idareleri daha uzun bir süre belirleyebilir ya da daha önce belirlenmiş olan süreyi uzatabilir. Bu sürenin belirlenmesinde gümrük mevzuatında öngörülen azami süreler dikkate alınır.

(4) İndirimli ya da sıfır oranında gümrük vergisinin serbest dolaşıma girecek eşya için sadece belirlenmiş tarife kotaları ve tarife tavanları dahilinde uygulanması durumunda, vergilendirme, sadece indirimli ya da sıfır oranında vergi uygulanması için gerekli olan belgeler düzenlendiğinde, izin verilen sınırlar çerçevesinde yapılır. Bu belgeler aşağıdaki süreler içinde ibraz edilir.

a) Tarife tavanları uygulanan durumlarda, alınan bir önlemin normal ithalat vergilerinin yeniden uygulanması zorunluluğunu getirdiği tarihten önce,

b) Tarife kotaları uygulanan durumlarda, bu kotalar için belirtilen limite ulaşılmasından önce,

indirimli ya da sıfır oranında ithalat vergisi uygulanması için ibrazı zorunlu olan belge, söz konusu eşyaya ilişkin beyanın bu tarihten önce kabul edilmiş olması koşuluyla, indirimli ya da sıfır oranın öngörüldüğü sürenin dolduğu tarihten sonra da ibraz edilebilir.

(5) Eksik beyan usulüne göre tescil edilen bir beyannamede eksik bulunan bilgi veya belgenin tamamlanması için gümrük idaresi tarafından verilen süre içinde bu eksikliklerin tamamlanmaması halinde, söz konusu beyanname kapsamı eşyanın ödenmesi gereken vergileri ertelenmez.

Eksik beyan halinde eşyanın serbest dolaşıma girişi

MADDE 145- (1) Gümrük idarelerinin eksik bir beyanı kabul etmesi, başka nedenler bulunmadığı takdirde beyannamesi tescil edilmiş eşyanın serbest dolaşıma girişini engellemez ya da geciktirmez. Eşyanın serbest dolaşıma girişi aşağıda belirtilen şartlara göre gerçekleştirilir:

a) Eksik olan bilgi ve belgelerin daha sonra tamamlanacak olması söz konusu eşyanın vergi tutarını etkilemiyorsa, beyanname tescil edildiği tarihte hesaplanan vergiler üzerinden işlemler yürütülür.

b) 53 üncü madde hükmü çerçevesinde, eksik beyanın geçici bir kıymet bildirimi içermesi durumunda, bu bildirime dayanarak gümrük vergileri hesaplanır.

c) Eksik belge;

1) İndirimli veya sıfır oranındaki vergi uygulanması ile ilgiliyse, gümrük vergilerinin indirimli veya sıfır oran üzerinden hesaplanması,

2) Muafiyet hükümlerinin uygulanması ile ilgiliyse, muafiyet hükümlerine göre işlem yapılması,

gerekir.

(2) Eksik belgeler süresi içinde gümrük idarelerine sunulmadığı takdirde cezai hükümler saklı kalmak üzere, Kanunun 198 inci maddesi gereği normal oranların uygulanması sonucu tahakkuk ettirilen gümrük vergilerine göre noksan alındığı belirlenen gümrük vergileri ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre tespit edilen gecikme zammı oranında faizin yükümlüye tebliğ edildiği tarihi takiben onbeş gün içinde ödenmesi zorunludur.

Serbest dolaşıma giriş rejiminde eksik beyanın tamamlanması ya da değiştirilmesi

MADDE 146- (1) Basitleştirilmiş usullere ilişkin 142 ila 145 inci maddelerde öngörülen koşullar çerçevesinde tescil edilmiş eksik beyanı içeren bir beyanname, beyan sahibi tarafından tamamlanabilir ya da gümrük idaresince uygun görülmesi halinde Kanunun 60 ıncı maddesinde belirtilen koşullara uyan yeni bir beyanname ile değiştirilebilir.

(2) Her iki durumda da, gümrük vergilerinin hesaplanması ve eşyanın serbest dolaşıma girişini düzenleyen diğer hükümlerin uygulanmasında, eksik beyanı içeren beyannamenin tescil edildiği tarih esas alınır.

Özelliği olan eşyanın tesliminde basitleştirilmiş usul

(Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

MADDE 147- (1) Özelliği olan eşyanın tesliminde, yükümlünün başvurusu üzerine basitleştirilmiş usullerden yararlanma talebi, yetkilendirilmiş yükümlü veya onaylanmış kişi statüsüne ilişkin koşullar aranmaksızın ilgili gümrük idaresince değerlendirilip kabul edilebilir. (Değişik:RG-10.01.2013-28524)

(2) Birinci fıkra uyarınca teslim edilecek özelliği olan eşya aşağıda belirtilmiştir:

a) Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun uygunluk yazısının ibrazı şartıyla radyoaktif maddeler,

b) İnsan ve hayvan sağlığı ile ilgili her türlü aşılar,

c) İnsan sağlığı için önem arz eden kalp kapakçığı, canlı doku ve böbrek hastaları için özel serumlar, kan ve kan plazması gibi belli fiziksel koşullarda korunması zorunlu olan ürünler,

ç) İlgili kuruluşlardan alınacak belgelerle tevsiki kaydıyla, insan sağlığı için lüzumlu ve acil ameliyatlarda kullanılması gereken organlar, vücudun içindeki organlara takılan, vücutta kalan protez uzuvlar, ve parçaları,

d) Belirli bir ısıda muhafazası gereken tıbbi tahlillerde kullanılan hazır kitler,

e) Yurt dışında periyodik olarak yayımlanan gazete ve dergiler ile bunların elektronik ortamda muhafaza edildiği materyaller,

f) Tüp bebek merkezleri laboratuvarlarında kullanılan tüp bebek solüsyonları,

g) Canlı hayvanlar ve bunların üretilmesi için getirilen yumurtalar,

ğ) Uçak ve gemilerde acil kullanılma zorunluluğu bulunan ve makinelerin tamirinde vazgeçilmez nitelikte olduğu belirlenen yedek parçalar veya gerekli aletler,

h) Korunması özel düzenek ve yapı gerektiren eşya

ı) Hacimleri ve ağırlıkları itibariyle geçici depolama yeri ve antrepoya alınması külfet ve masraf gerektiren dökme ve havaleli eşya,

i) Hızlı kargo yoluyla taşınan ticari mahiyet arz etmeyen ve/veya gümrük vergisinden muaf eşya,

j) Boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve depolama imkanı olmayan sürekli akış halinde olan eşya.

(3) Yukarıda belirtilen özelliği olan eşyanın gümrük işlemleri ve tesliminde basitleştirilmiş usuller kapsamında kolaylık sağlayan düzenlemeler yapmaya Müsteşarlık yetkilidir.

Serbest dolaşıma giriş rejiminde beyanname yerine ticari veya idari belge

MADDE 148- (1) 147 nci maddenin ikinci fıkrasının (b), (c), (d), (f), (g) ve (ğ) bentlerinde yer alan eşya ve akvaryum balıkları ile CIF kıymeti 500 Avro’yu geçmeyen diğer eşyayı aynı gümrük idaresinden sürekli ve periyodik olarak ithal edenlerin beyanname yerine ticari veya idari bir belge üzerinden tescil ve işlem yapılmasına yönelik yazılı talepleri yetkilendirilmiş yükümlü veya onaylanmış kişi statüsüne ilişkin koşullar aranmaksızın altı ay süreyle geçerli olmak üzere kabul edilir. (Değişik:RG-10.01.2013-28524)

(2) Bu usulle gerçekleşen serbest dolaşıma giriş beyanına ilişkin ticari veya idari belgede, beyan konusu eşyanın teşhisini mümkün kılacak bütün bilgilerin yer alması gerekir

(3) Bu usulle beyan yönteminin uygulandığı durumlarda, gümrük idaresi tarafından bilgisayar ortamında bir tutanak düzenlenir. Eşya, bu tutanağa dayanarak gümrüklü sahadan çıkarılır. Daha sonra, tamamlayıcı beyan olarak gümrük beyannamesi verildiğinde, tutanak tarihine referans verilerek bu tarih tescil tarihi olarak kaydedilir.

(4) Beyanname yerine kabul edilecek idari ve ticari belgelerin nitelik ve içereceği bilgileri belirlemeye Müsteşarlık yetkilidir.

Serbest dolaşıma giriş rejimi beyanının kayıt yoluyla yapılması

(Mülga: RG-21.05.2014-29006) 

MADDE 149 – (1) Gümrük idarelerince izin verilmesi halinde, yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahiplerince eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine ilişkin işlemleri, gümrüklü sahaya gelmeden doğrudan gümrük idarelerinin belirlediği ya da uygun gördüğü yerde veya kendi tesislerinde basitleştirilmiş usul çerçevesinde kayıt yoluyla yapılabilir.

(2) Bu usul;

a) Daha önceden bir ekonomik etkili gümrük rejimine tabi tutulmuş eşyaya,

b) Kanunun 39 uncu maddesine uygun olarak gümrüğe sunulduktan sonra transit rejimi çerçevesinde gümrük idarelerinin belirlediği ya da uygun gördüğü yere sevk edilen eşyaya,

c) Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca gümrüğe sunulmaksızın bir gümrük rejimine tabi tutulabilecek bir eşya bulunması halinde bu eşyaya,

uygulanabilir.

Serbest dolaşıma giriş rejiminde tamamlayıcı beyan

MADDE 150- (1) Eşyanın serbest dolaşıma girişini basitleştirilmiş usule göre gerçekleştirenler genel, dönemsel ya da özet niteliğinde bir tamamlayıcı beyanda bulunur.

(2) Bir ay içinde gerçekleştirilen basitleştirilmiş usule göre yapılan işlemlere ilişkin tamamlayıcı beyanın, izleyen ayın ilk üç günü içinde verilmesi zorunludur.

(3) Beyanın, 53 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen nitelikteki kıymet unsurlarını içermesi halinde tamamlayıcı beyan, eksik kıymet unsurunun mahiyet ve tutar itibariyle tahakkuk ettiği ayı takip eden ayın yirmi altıncı günü akşamına kadar verilir ve vergileri de aynı süre içinde ödenir. (Değişik: RG-30.04.2011-27920)

(4) Söz konusu tamamlayıcı beyan serbest dolaşıma giriş beyannamesiyle yapılır. Bu beyannameler ayrıca tescil edilmez. Söz konusu beyannamelerde duruma göre ya daha önce beyanname yerine kullanılan ticari veya idari belgeye ve bu belgenin tesciline ya da ilgili rejime geçişin kayıt yoluyla yapılması durumunda söz konusu kayda ilişkin bilgilerin yer alması gerekir. Gümrük beyannamesi aranmayacak haller ve diğer usul ve esaslar Müsteşarlıkça belirlenir.

(5) Tamamlayıcı beyanlar ile basitleştirilmiş usule göre gerçekleşen beyanlar bir bütündür ve basitleştirilmiş işlemlere ilişkin beyannamenin ya da kullanılan ticari veya idari belgenin tescil edildiği ya da tescil hükmünde olan kayıt işleminin yapıldığı tarihten itibaren hüküm ifade eder.

(6) Basitleştirilmiş usulle beyanın eşyanın serbest dolaşıma girişi için gereken bütün bilgi ve belgeleri içerdiği ya da daha önce gümrük beyannamesi verilmiş olan durumlarda tamamlayıcı beyan aranmaz.

Ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi tutulmuş eşyanın basitleştirilmiş usulde serbest dolaşıma girişi

MADDE 151- (1) Ekonomik etkili bir gümrük rejimi hükümleri uygulanmış eşyanın serbest dolaşıma girişi, basitleştirilmiş usuller çerçevesinde gerçekleştirilebilir.

(2) Gümrük antrepo rejimi uygulanmış eşyanın serbest dolaşıma girişinde basitleştirilmiş usul konusunda aşağıdaki sınırlamalar söz konusudur:

a) F tipi antrepoda bulunan eşyanın serbest dolaşıma girişinde basitleştirilmiş usule izin verilmez.

b) B tipi antrepoda bulunan eşyanın serbest dolaşıma girişinde sadece eksik belgeyle beyan ve beyanname yerine ticari veya idari bir belge verilmesi şeklinde beyan yöntemi uygulanabilir.

c) D tipi antrepoda bulunan eşyanın serbest dolaşıma girişi kayıt yoluyla yapılabilir.

(3) Gümrük antrepo rejimine tabi tutulmuş ithal eşyasının kayıt yoluyla, gümrüğe sunulmaksızın ve beyannamesi verilmeden, serbest dolaşıma girmek üzere teslim edildiği durumlarda gümrük vergileri, eşyanın antrepo rejimine tabi tutulduğu tarihte yürürlükte bulunan vergi oranları ve diğer vergilendirme unsurlarına dayanarak hesaplanır. Bu hükmün uygulanması, eşyanın nitelik, gümrük kıymeti ve miktarı gibi vergilendirme unsurlarının eşyanın antrepo rejimine tabi tutulduğu tarihte saptanması koşuluna bağlıdır.

(4) Yükümlünün serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihinde eşyanın bulunduğu hal ve niteliği ile diğer vergilendirme unsurlarına göre işlem yapılması yönünde talepte bulunması durumunda bu talebe göre işlem yapılır.

İhracat rejiminde basitleştirilmiş usuller için aranan koşullar

MADDE 152- (1) 153 üncü maddenin üçüncü fıkrası ve 156 ncı madde hükümleri saklı kalmak üzere, ihracat rejimi beyanını basitleştirilmiş usuller çerçevesinde yapabilmek için Onaylanmış Kişi Statü Belgesine veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip olmak gerekir. (Değişik: RG-25.05.2022-31846) 

İhracat rejiminde eksik beyan 

MADDE 153- (1) Gümrük idareleri, onaylanmış kişi statü belgesi veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi kişilerin beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmediği ve/veya beyannameye yazılması gereken bazı bilgilerin yazılmadığı gümrük beyanını, 154 üncü maddede yer alan hükümlere uyulması kaydıyla kabul edebilir. (Değişik:RG-10.01.2013-28524)

(2) Gümrük idaresi, eşyaya ilişkin basitleştirilmiş beyanın yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde gerekli görülen bütün bilgileri içermesi halinde tamamlayıcı beyanın sunulmasını istemekten vazgeçebilir.

(3) Gümrük idareleri, Kanunun 225 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca dolaylı temsilci olarak yetkilendirilen posta idaresi ve hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketlerin beyannameye eklenmesi gereken faturanın eklenmediği gümrük beyanını, beyan için gerekli bilgileri içeren e-irsaliyenin beyannameye eklenmesi kaydıyla kabul edebilir. (Değişik: RG-25.05.2022-31846) 

İhracat rejiminde eksik beyanda bulunması gereken hususlar

MADDE 154- (1) Beyannamede; ihracatçı, beyan sahibi, eşyanın gideceği ülke, eşyanın cinsi, kapların adedi ve cinsi, eşyanın tarife pozisyonu, eşyanın ağırlığı, ek bilgi, belge ve izinler ile beyan sahibinin imzası yer almalıdır.

(2) Eşyanın, gümrük idaresince Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki yerinin kolay ve herhangi bir tereddüde yol açmadan belirlenmesini sağlayacak şekilde tanımlanmış olması gerekir.

(3) Eşyanın ihracat vergisine tabi olması halinde, bu vergilerin doğru bir biçimde hesaplanabilmesi için gerekli bütün bilgiler bulunmalıdır.

(4) Eşyanın tanımlanması ve ihracatla ilgili hükümlerin uygulanması ya da eşyanın ihracından önce bir teminat alınması gerekiyorsa, bu teminatın hesaplanabilmesi için gerekli ek bilgiler bulunmalıdır.

(5) Gümrük beyannamesinin 44 numaralı kutusuna Basitleştirilmiş İhracat ifadesi yazılır.

(6) Eksik beyanlarda tamamlayıcı beyanların verileceği gümrük idaresi de belirtilir.

(7) 142, 143, 144 ve 146 ncı madde hükümleri duruma göre uyarlanarak uygulanır. (Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

İhracat rejiminde eksik beyanın tamamlanması

MADDE 155- (1) Gümrük idareleri tarafından eksik beyan kabul edildiğinde eksik olan bilgi veya belgelerin tamamlanması için beyan sahibine tanınan süre, beyannamenin tescil tarihinden itibaren bir ayı geçemez. Gerekli görülen durumlarda bu süre uzatılabilir. Bu şekilde verilecek ek süre üç ayı geçemez.

(2) Eksik beyan usulüne göre tescil edilen bir beyannamede, eksik bulunan bilgi veya belgenin tamamlanması için gümrük idaresi tarafından verilen süre içinde bu eksikliklerin tamamlanmaması halinde, söz konusu beyanname kapsamı eşyanın ödenmesi gereken vergileri ertelenmez.

İhracat rejiminde beyanname yerine ticari veya idari belge

MADDE 156- (1) Aynı gümrük idaresinden sürekli ve periyodik olarak kitap ve diğer basılı yayın ihraç edenler ile gemilere kumanya, yağ, yakıt ve diğer malzeme verme şeklinde ihracat gerçekleştirenlerin beyanname yerine ticari veya idari bir belge tescil ettirmek suretiyle işlem yapma konusundaki yazılı talepleri yetkilendirilmiş yükümlü veya onaylanmış kişi statüsüne ilişkin koşullar aranmaksızın kabul edilir.  (Değişik:RG-10.01.2013-28524)

(2) Bu usulle gerçekleşen ihracata ilişkin ticari veya idari belgede; ihracat konusu eşyanın teşhisini mümkün kılacak bütün bilgilerin ve ‘Basitleştirilmiş İhracat’ ifadesinin yer alması gerekir.

(3) Beyanname yerine kabul edilecek idari ve ticari belgelerin nitelik ve içereceği bilgileri belirlemeye Müsteşarlık yetkilidir.

İhracat rejim beyanının kayıt yoluyla yapılması

(Mülga :RG-10.01.2013-28524)

MADDE 157- (1) A Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi kişilerin veya 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerinde belirtilen yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip kişilerin ek-20’deki form ile yapacakları yazılı başvuru üzerine gümrük idarelerince izin verilmesi halinde, eşyanın ihraç işlemleri, gümrüklü sahaya gelmeden doğrudan gümrük idarelerinin belirlediği ya da uygun gördüğü yerde veya kendi tesislerinde basitleştirilmiş usul çerçevesinde kayıt yoluyla yapılabilir.

(2) İhracat rejimine geçiş işlemlerini kayıt yoluyla yapmak isteyenlerin A Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi almak için gerekli olan 22 ila 24 üncü maddelerde yer alan koşulların yanı sıra aşağıdaki koşulları da sağlaması gerekir:

a) …………..Yürürlükten Kaldırılmıştır. (Mülga :RG-16.07.2011-27996)

İhracat rejiminde tamamlayıcı beyan

MADDE 158- (1) Eşyanın ihracat rejimine ilişkin işlemlerini basitleştirilmiş usule göre gerçekleştirenler genel, dönemsel ya da özet niteliğinde tamamlayıcı bir beyanda bulunur.

(2) Bir ay içinde gerçekleştirilen basitleştirilmiş işlemlere ilişkin tamamlayıcı beyanın izleyen ayın ilk üç günü içinde yapılması gerekir. Ancak, bir ay içinde deniz taşıtları ile hava gemilerine Kanunun 176 ncı maddesi hükümleri çerçevesinde yapılan ve ihracat sayılan teslimlere ilişkin tamamlayıcı beyan izleyen ayın ilk yedi iş günü içinde yapılır.

(3) Söz konusu tamamlayıcı beyan ihracat rejimine giriş beyannamesi ile yapılır. Bu beyanlarda duruma göre ya daha önce beyanname yerine kullanılan ticari veya idari bir belge ve bu belgenin tesciline ya da ilgili rejime geçişin kayıt yoluyla yapılması durumunda söz konusu kayda ilişkin bilgilerin verilmesi gerekir. Gümrük beyannamesi aranmayacak haller Müsteşarlıkça belirlenir.

(4) Tamamlayıcı beyanlar ile basitleştirilmiş usule göre gerçekleşen beyanlar bir bütündür ve basitleştirilmiş işlemlere ilişkin beyannamenin ya da ticari veya idari bir belgenin tescil edildiği ya da tescil hükmünde olan kayıt işleminin yapıldığı tarihten itibaren hüküm ifade eder.

(5) Basitleştirilmiş beyanın ilgili rejime geçiş için gereken bütün bilgi ve belgeleri içerdiği ya da daha önce gümrük beyannamesi verildiği hallerde tamamlayıcı beyan aranmaz.

(6) 153 üncü maddenin üçüncü fıkrası kapsamında basitleştirilmiş usule göre verilen beyanı takiben yedi iş günü içerisinde tamamlayıcı beyan verilir (Değişik: RG-25.05.2022-31846) 

Ekonomik etkili gümrük rejimlerinde basitleştirilmiş usuller için ortak hükümler

MADDE 159- (1) Ekonomik etkili gümrük rejimleri için iki ya da daha fazla iznin aynı kişiye verilmesi durumunda, kayıt yoluyla beyanın kullanılması suretiyle bir rejimin sonlandırılıp diğer rejime başlanılması halinde tamamlayıcı beyan verilmesine gerek yoktur.

Ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi tutulmuş eşyanın ihracat rejimine girişi

MADDE 160 – (1) Hariçte işleme ve gümrük antrepo rejimi dışında kalan ekonomik etkili gümrük rejimine tabi eşyanın, ihracat rejimine girişi basitleştirilmiş usuller çerçevesinde gerçekleştirilebilir.

(2) Bu hüküm yeniden ihracat için de geçerlidir.

(3) Gümrük antrepo rejimi uygulanmış eşyanın, ihracat ya da yeniden ihracat rejimine girişinde aşağıdaki hükümler geçerlidir.

a) F tipi antrepo rejimi uygulanan eşyanın ihracat rejimine girişinde basitleştirilmiş usule izin verilmez.

b) B tipi antrepo rejimi uygulanan eşyanın ihracat rejimine girişinde eksik beyan veya ticari veya idari belgeyle beyan verilmesi şeklinde beyan usulü uygulanabilir.

Ekonomik etkili gümrük rejimlerinde basitleştirilmiş usuller için aranacak koşullar

MADDE 161- (1) 165 inci madde hükümleri saklı kalmak üzere, gümrük antrepo rejimi beyanını basitleştirilmiş usuller çerçevesinde yapabilmek için Onaylanmış Kişi Statü Belgesi veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi olmak gerekir. (Değişik:RG-10.01.2013-28524)

Gümrük antrepo rejiminde eksik beyan

MADDE 162- (1) Gümrük idareleri, onaylanmış kişi statü belgesi veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi kişilerin beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılarının eklenmediği ve/veya beyannameye yazılması gereken bazı bilgilerin yazılmadığı gümrük beyanını, 163 üncü maddede yer alan hükümlere uyulması kaydıyla kabul edebilir. (Değişik:RG-10.01.2013-28524)

(2) Eksik beyan usulü, eşyanın F tipi antrepolara alınmasında uygulanmaz.

Gümrük antrepo rejiminde eksik beyanda bulunması zorunlu hususlar

MADDE 163- (1) Eksik beyanda bulunan kişilerin söz konusu beyanlarında aşağıdaki unsurların bulunması zorunludur.

a) Eşyanın teşhisini mümkün kılacak her türlü bilgi ve belge,

b) Eşyanın miktarı,

c) Eksik belgeyle beyan usulünün D tipi antrepo için kullanılması durumunda, eşyanın niteliğine, kıymetine ilişkin bilgi ile eşyanın tarife pozisyonunun derhal ve kesin şekilde saptanması için gerekli ayrıntılı bilgi.

(2) 142, 143, 144 ve 146 ncı madde hükümleri duruma göre uyarlanarak uygulanır. (Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

Gümrük antrepo rejiminde eksik beyanın tamamlanması

MADDE 164- (1) Gümrük idareleri tarafından beyan kabul edildiğinde eksik olan bilgi veya belgelerin tamamlanması için beyan sahibine tanınan süre, beyannamenin tescil tarihinden itibaren bir ayı geçemez. Gerekli görüldüğü durumlarda bu süre gümrük idaresince uzatılabilir. Bu şekilde verilecek ek süre üç ayı geçemez.

Beyanname yerine ticari veya idari belge

MADDE 165- (1) Aynı tarife pozisyonunda sınıflandırılmış eşyayla ilgili sürekli olarak gümrük antrepo rejim beyanında bulunan kişilerin, beyanname yerine ticari veya idari belge üzerinden tescil ve işlem yaptırmaya yönelik yazılı talepleri yetkilendirilmiş yükümlü veya onaylanmış kişi statüsüne ilişkin koşullar aranmaksızın kabul edilir. (Değişik:RG-10.01.2013-28524)

(2) Bu usulle gerçekleşen gümrük antrepo beyanına ilişkin ticari veya idari belgede, eşyanın teşhisini mümkün kılacak bütün bilgilerin yer alması gerekir.

(3) Bu usul, ticari belge ile beyan hariç olmak üzere, idari belge ile beyanın söz konusu olduğu durumlarda eşyanın B tipi antrepoya alınmasında da uygulanır.

(4) Beyanname yerine kabul edilecek idari ve ticari belgenin nitelik ve içereceği bilgileri belirlemeye Müsteşarlık yetkilidir.

Gümrük antrepo rejim beyanının kayıt yoluyla yapılması

MADDE 166 – (1) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip kişilere gümrük idarelerince eşyanın antrepo rejimine girişinin kayıt yoluyla yapılmasına izin verilebilir. (Değişik:RG-10.01.2013-28524)

(2) Bu usul, eşyanın B ve F tipi antrepolara alınmasında uygulanmaz.

Hariçte işleme rejiminde basitleştirilmiş usuller

MADDE 167- (1) Hariçte işleme rejiminde basitleştirilmiş usuller kullanılarak beyanda bu Yönetmeliğin ihracat rejiminde basitleştirilmiş usullere ilişkin 152 ila 160 ıncı madde hükümleri uygulanır.

Dahilde işleme, gümrük kontrolü altında işleme veya geçici ithalat rejimlerinde basitleştirilmiş usuller

MADDE 168- (1) Dahilde işleme, gümrük kontrolü altında işleme veya geçici ithalat rejimlerinde basitleştirilmiş usuller kullanılarak beyanda, bu Yönetmeliğin serbest dolaşıma giriş rejiminde basitleştirilmiş usullere ilişkin 142 ila 151 inci madde hükümleri uygulanır.

Serbest dolaşıma girişte sözlü beyana tabi eşya

(Değişik: RG-31.03.2010-27538)

MADDE 169- (1) Ticari nitelikte olmayan aşağıda yazılı eşyanın serbest dolaşıma girişi sözlü beyana tabidir:

a) Hariçten gelen yolcu ve turistlerin ve nakil vasıtası hizmetlilerinin beraberlerinde getirdikleri veya sonradan gelen vergiden muaf kişisel eşya ile vergiye tabi ancak ticari nitelik ve miktarda bulunmadığına ve bu maksatla getirilmediğine gümrük idaresince kanaat getirilen eşyası,

(b) Kanunun 167 nci maddesinin birinci fıkrasının (2), (4), (5), (6), (7) nci bentleri, (8) inci bendinin (d) alt bendinin (i) ve (ii) numaralı alt bentleri, (9) uncu bendinin (a) ve (b) alt bentleri, (10), (11) ve (12) nci bentlerinde belirtilen eşya, (Değişik: RG-31.03.2010-27538)

c) Sınır bölgesi halkının elde ve sırtta taşınabilecek miktarda kendi ihtiyaçlarına mahsus eşyası,

ç) Resmi daire ve müesseselerle özel müessese ve şahıslara ait işlem görmüş ticari değeri olmayan her türlü defter, evrak, belge,

d) Türkiye’de düzenlenecek milletlerarası kongrelere veya spor temas ve gösterilerine katılacak delege ve şahısların isimlerini muhtevi plaketler, bunların milli bayrakları veya kulüp flamaları ve bunları takmaya mahsus mamuller ve bu toplantı ve temaslara ait rozet, kupa ve broşürler ve bu kongre ve spor temas ve gösterilerine ait cihaz, alet ve malzeme,

e) Türkiye’de yapılan ve yapılacak olan milli ve milletlerarası her türlü yarışmalarda mükâfat olarak verilmek üzere bağış yoluyla gönderilen eşya,

f) Basın ile ilgili aktüalite filmleri ve resimleri, fonopost maddeleri (münhasıran mektup ve muhabere vasıtası olarak kullanılanları dolu ve birer adet) plak, tel ve bantlarla düzenlenmiş sesli ve yazılı süreli yayınlar, şahsi tedavide kullanılacak miktar ve mahiyette ilaçlar (yürürlükteki ilgili kanun hükümleri saklıdır.)

g) Kanunun 167 nci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi kapsamında olup yük manifestosu ile getirilen eşya. (Değişiklik: RG-21.11.2013-28828)

(2) Kanunun 167 nci maddesinin birinci fıkrasının (8) inci bendinin (d) alt bendinin (i) numaralı alt bendi kapsamına giren numunelik eşya ve modellerin, gümrükçe yapılan muayene sonucunda ticari nitelikte olmadığına kanaat getirilmesi gerekir. Bunun için gümrükler her bir numunenin tek tek kıymetini veya aynı partiye dahil numune ve modellerin kıymet toplamını göz önüne alırlar. Aynı gönderici tarafından değişik kimselere gönderilen numune ve modellerin kıymetleri bunlar aynı zamanda ithal edilseler dahi, bu maddenin uygulanmasında dikkate alınmaz. Numunelik eşya ve modellerin yolcu beraberinde gelmesi durumunda, 131 inci maddede düzenlenen ve kapsamı Bakanlıkça belirlenen Yolcu Beraberi Numune, Sergi ve Fuar Eşyası Beyan Formu ile beyan yapılabilir. (Değişik: RG-01.04.2020-31086) 

(3) Her model için birer adet olmak üzere kâğıt, karton veya plastikten yapılmış patronlar veya çizimler birer metreden uzun olmamak üzere dantel, kurdele, şerit, ekstrafor, model ve kesim şablonu (kâğıt veya kartondan) ve benzeri eşya, çift olarak kullanılan eşyadan tek olarak getirilen eldiven, çorap, ayakkabı (kıymetli maden ve taşlardan olmamak üzere), her türlü küpe, kolye, bilezik, düğme, muhtelif süsleme malzemesi, her birinden birer adet olmak üzere kravat, mendil, bel kemeri, kemer tokası, kemer astarı, çıtçıt, kopça, fermuar sürgüsü, çengelli kopça ve benzeri eşya gümrük idaresince üzerlerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın yurda sokulur.

(4) Gümrük idareleri, yukarıda sayılan eşya dışında olup, nihai tüketime elverişli üretim süreci sona ermiş numune ve modellerin üzerlerine numunelik vasfına zarar vermeden ‘numunedir’ damgasını vurma işlemini yapmaya yetkilidir.

(5) Eşantiyon olarak gönderilecek ve bedava dağıtılacak antibiyotiklerin ve sair tıbbi müstahzarlar numunelerinin iç ve dış ambalaj renkleri üzerinde durulmayarak ‘doktorlara bedava dağıtılır numunedir’ ibaresini kapsayan yeşil bir etiket yapıştırılmış olması şartıyla, yurda ithallerine müsaade edilir.

Bu konuda yapılacak işlemler aşağıda gösterilmiştir.

a) Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 30.04 tarife pozisyonuna giren ve vergiden muaf bulunan penisilin, streptomisin ve bunların grubundan dihidro-streptomisin, prokain penisilin gibi ilaçlarla kloromosetin, orexomisin, teramisin, para-aminosalisilik-asid ve tuzları, uzonikotinik asit hidrazid, tiesomokarbazid ve müştakları, ensülin ve aynı iyileştirici etkisi olduğu Sağlık Bakanlığınca tespit edilen diğer müstahzarlardan eşantiyon olarak doğrudan posta ile doktorlar adına veya doktorlara dağıtılmak üzere yabancı ilaç firmalarının Türkiye’deki mümessillerine gönderilecek olanların sözlü beyan üzerine yurda girişine izin verilir. Ancak bu müstahzarların üzerlerine ‘doktorlara bedava dağıtılır numunedir’ ibaresini kapsayan yeşil bir etiket yapıştırılmış olması lazımdır.

b) Birinci fıkrada sayılan gümrük vergisinden muaf antibiyotiklerin dışında kalan ve Sağlık Bakanlığınca ruhsatnamesi verilmiş bulunan vergiye tabi müstahzarlar, yabancı ülkelerdeki firmalarca ayrı ayrı posta ile doğrudan doktorlar namına gönderilecek olanları normal ambalajlarının en küçüğünün 1/3 nispetinde veya ‘bir defada alınabilecek doz’ miktarında olmak ve üzerlerinde ‘doktorlara bedava dağıtılır numunedir’ ibaresini taşıyan yeşil etiket bulunmak şartıyla ithaline izin verilir. Yukarıda tarif edilen ambalaj ve muhteviyatından büyük olanlar için yazılı beyanda bulunulur.

c) Muaf antibiyotikler dışında kalan ve normal ambalaj büyüklüğünde veya daha küçük boyda bulunan ve doktorlara dağıtılmak üzere yabancı ilaç firmalarınca Türkiye’deki mümessillerine toptan gönderilen müstahzarlar üzerinde ‘doktorlara bedava dağıtılır numunedir’ ibaresini taşıyan yeşil etiket bulunsa dahi, sözlü beyan kapsamına alınmaz. Bunların ithalinde faturaların adı geçen Bakanlıkça onaylanmış olması şartıyla yazılı beyanlar kabul olunur.

ç) Numune olarak gönderilecek müstahzarlardan fabrikalarınca ambalajları üzerine ‘doktorlara bedava dağıtılır numunedir’ ibaresini taşıyan yeşil etiket yapıştırılmamış bulunanların, o yer Sağlık Müdürlüğünün muvafakatı alınarak ve masrafları ithalatçılara ait olmak şartıyla adı geçen etiketleri sağlık ve gümrük memurlarının nezareti altında geçici depolama yerleri ve antrepolarında veya Sağlık Müdürlüğünün deposunda numunelik müstahzarların ambalajları üzerine yapıştırılmasına izin verilir.

(6) Ticari amaçla Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girecek eşyanın gümrük kıymetinin sevkiyat ve beyan başına 1000 Avro’yu geçmemesi ve sevkiyatının düzenli haldeki benzer sevkiyatların bir parçası olmaması ve daha büyük bir nakliyatın bir parçası olup da bağımsız bir taşıyıcı tarafından taşınmaması kaydıyla bu eşya gümrük idaresine sözlü beyan edilir.

İhracatta sözlü beyana tabi eşya

(Değişik: RG-31.03.2010-27538)

a) Yolcu ve turistlerin beraberlerindeki kişisel eşya,

b) Devamlı görevli veya yerleşmek üzere yabancı ülkelere giden Türk memur ve vatandaşlarının ve Türkiye’deki devamlı görevleri ve işleri sona eren yabancıların beraberlerinde götürecekleri veya gidişlerinden iki ay evvel veya altı ay sonra gönderecekleri kişisel ve ev eşyası,

c) Bilim adamı, sanatçı ve işçilerin mesleklerini icra için beraberlerinde götürdükleri aletleri ile takımları ve ticari kıymette olmayan numuneleri,

ç) Nakil vasıtaları hizmetlilerinin beraberinde götürecekleri kişisel eşya,

d) Kara sınırı bölgesindeki köy ve kasabalar ile pazarlardan sınırın diğer tarafındaki halkın kendi ihtiyaçları için alıp götürecekleri eşya ve hayvanlar ve Türkiye sınır bölgesi halkının sınırın diğer taraf bölgesindeki köy, kasaba ve pazarlara satmak üzere birlikte götürecekleri kendi eşya ve hayvanları,

e) İçinde ölü veya ölünün kül ve kemikleri bulunan tabut, vazo ve diğer kaplar ile çelenk ve çiçekler,

f) Türkiye’de vefat eden yabancıların ülkelerindeki kanuni mirasçılarına intikal eden kişisel eşya ve ev eşyası.

g) Kanunun 167 nci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi kapsamında olup yük manifestosu ile gönderilen eşya. (Değişiklik: RG-21.11.2013-28828)

Geçici ithalatta ve dâhilde işlemede sözlü beyana tabi eşya

MADDE 171- (1) Geçici ithalata konu olan ve aşağıda belirtilen eşya gümrük idarelerine sözlü beyan edilir.

a) Sürülerin mevsim göçü nedeniyle veya otlatmak veya çalıştırma veya taşıma işlerinde kullanılmak amaçlarıyla getirilen canlı hayvanlar ile gümrük bölgesine komşu bir sınır bölgesinde yerleşik kişiye ait olan ve bu kişi tarafından kullanılan sınır bölgesinde kullanılmak amacıyla getirilen eşya,

b) Üzerlerinde ayniyetlerini tespite yarayacak silinmez ve çıkmaz işaretler taşıyan gümrük bölgesi dışında yerleşik kişilere ait dolu olarak getirilip dolu veya boş çıkarılacak ambalajlar.

c) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik radyo ve televizyon kuruluşları temsilcilerinin mesleki teçhizat kapsamında getirdikleri radyo ve televizyon prodüksiyon ve yayın teçhizatı, bu amaçla kullanım için özel olarak uyarlanmış taşıtlar ve bunların teçhizatı,

ç) Bir organ nakli için bekleyen hastalara yardım sağlamak için doktorlara gerekli olan mesleki teçhizat kapsamındaki cihaz ve aletler,

d) Yolcular tarafından getirilen kişisel ve sportif amaçlı eşya,

e) Uluslararası deniz trafiğine kayıtlı bir gemide kullanılmak üzere getirilen gemi adamlarının ihtiyaç malzemesi,

f) Paletler,

g) 391 inci maddede belirtilen taşıtlardan kaza geçirerek hasara uğradığı gümrük idaresince tespit edilenler ile Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarabilmek için bakıma ihtiyaç gösteren taşıtlar için daha sonra gelecek yedek parçalar. (Değişik: RG-22.03.2018-30368) 

(2) Geçici ithalatta sözlü beyana tabi eşya, ek-22’de yer alan Sözlü Beyan Formu kullanılarak beyan edilir. Söz konusu formun tescili, geçici ithalat rejimi kullanım izni hükmündedir. (Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

(4) Dahilde işleme rejimine konu olan aşağıda belirtilen eşya gümrük idarelerine sözlü beyan edilebilir. (Değişiklik: RG-21.11.2013-28828)

a) Dahilde işleme izni kapsamında, ithalatını müteakip, ihraç ürünlerinin elde edilmesinde kullanılmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen elyaf, iplik, ham ve mamul mensucat (astar dâhil) gibi temel tekstil hammaddeleri ile tekstil ve deri kimyasal maddeleri dışında kalan tela, etiket, düğme, fermuar, çıtçıt, rivet, askı, kuşgözü, şerit, kordela ve lastik gibi yardımcı maddeler,

b) Dahilde işleme izni kapsamında, tamir ve bakım işlemine tabi tutulacak gemilere ait malzeme ve ekipmanlar,

c) Dahilde işleme izni kapsamında, tamir ve bakım işlemine tabi tutulacak motorlu nakil vasıtaları, tarım makineleri ve bunların parçaları.

ç) Serbest bölgelerde yerleşik firmanın demirbaşına kayıtlı olup, dâhilde işleme izni kapsamında tamir ve bakım işlemine tabi tutulacak eşya. (Ek: RG-12.01.2017-29946)

(5) Dâhilde işleme izni kapsamında sözlü olarak beyan edilebilecek eşyaya ilişkin kıymet ve/veya miktar Bakanlıkça belirlenir. (Ek: RG-31.03.2012-28250)

(6) Dördüncü fıkranın (a) bendinde yer alan eşyanın, dahilde işleme izni kapsamında yalnızca ithalat işlemlerine münhasır olmak üzere sözlü beyan kullanılabilir. (Değişik: RG-22.03.2018-30368) 

(7) Dahilde işleme rejiminde sözlü beyana tabi eşya, ek-22’de yer alan Sözlü Beyan Formu kullanılarak beyan edilir. Söz konusu formun tescilinin, dahilde işleme izni hükmünde olduğu durumları belirlemeye Bakanlık yetkilidir. (Ek: RG-22.03.2018-30368) 

Sözlü beyan formu

MADDE 172- (1) Evrak düzenlenmesi gereken sözlü beyana tabi eşyanın gümrük işlemlerinde, sınırlı sayıda kutusu doldurulmuş ek-22’de yer alan sözlü beyan formu kullanılır.

(2) Sözlü beyan formlarında;

a) İhracat işlemlerinde 1, 2, 5, 6, 22, 29, 31, 33, 37, 41 ve 54 no.lu kutularının doldurulması zorunlu; 8, 14, 15, 40 ve 44 no.lu kutularının doldurulması ihtiyaridir.

b) İthalat işlemlerinde 1, 5, 6, 8, 22, 29, 31, 33, 37, 41, 42 ve 54 no.lu kutularının doldurulması zorunlu; 2, 14, 16, 30, 34, 40 ve 44 no.lu kutularının doldurulması ihtiyaridir.

c) Transit işlemlerinde 1, 2, 3, 4, 6, 8, 14, 18, 25, 27, 31, 35, 44, 50, 51, 53 ve 54 no.lu kutularının doldurulması zorunlu; 15, 17, 22, 40 ve 52 no.lu kutularının doldurulması ihtiyaridir.

ç) Dahilde işleme kapsamı geçici ithalatta (b) bendinde, dahilde işleme kapsamı ihracatta ise (a) bendinde yer alan alanlar doldurulur. (Değişik: RG-21.11.2013-28828)

a) Kanunun 167 nci maddesinin birinci fıkrasının (4) üncü bendi ve (5) inci bendinin (h) alt bendi kapsamındaki eşya,

b) 170 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (ç) bentlerinde belirtilen kişisel eşya ile (d) bendinde belirtilen karşı taraf halkının pazarlarımızdan kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla alıp götürecekleri eşya,

c) Müsteşarlıkça belirlenecek diğer eşya

Yazılı beyan isteme hakkı

MADDE 173- (1) Sözlü beyana tabi eşyanın gümrük işlemlerinin bir temsilci tarafından yürütüldüğü durumlarda, yapılan sözlü beyanın doğru ve tam olduğu konusunda tereddütlerin oluşması halinde, gümrük idareleri bu kapsamdaki eşya için yazılı beyanda bulunulmasını isteyebilir. Bu takdirde, 112 ila 139 uncu maddelerde belirtilen şekilde işlem yapılır.

Beyanın bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla yapılması

MADDE 174- (1) Bu Yönetmeliğin yazılı beyana ilişkin hükümleri, beyanın bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla yapılmasında da uygulanır.

(2) Bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla beyanda bulunacak kişilerin gümrük idaresinin bilgisayar sistemine veri girişinde bulunabilmeleri için gümrük idaresinden önceden alınan kullanıcı kodu ve şifre sahibi olmaları gerekir.

(3) Eşyanın beyan edildiği gümrük rejimini düzenleyen hükümlerin uygulanması için gerekli bütün bilgiler beyan sahibi tarafından bilgisayar sistemine girilir.

(4) Sistemde kayıtlı beyanname, gümrük idaresince tüm işlemlere esas tutulacak asıl beyannamedir.

(5) Müsteşarlık, elektronik imza kullanılması ile beyannameye elektronik ortamda bilgi ve belge eklenebilmesine ilişkin hususlarda düzenleme yapmaya yetkilidir.

Serbest dolaşıma giren eşya için başka bir tasarruf yoluyla beyan

MADDE 175 – (1) Gümrük idaresine yazılı, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla veya sözlü olarak beyan edilmeyen aşağıda belirtilen eşyaya ilişkin 178 inci madde uyarınca yapılan beyan, serbest dolaşıma giriş rejimine ilişkin beyan olarak kabul edilir;

a) Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen ticari mahiyette olmayan yolcu beraberi eşya,

b) Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen Türkiye Gümrük Bölgesinde faaliyette bulunan çiftçilerin komşu ülkedeki mülklerinden elde ettikleri ürünler ile komşu ülkelerdeki çiftçiler tarafından Türkiye Gümrük Bölgesindeki mülklerinde kullanılmak üzere getirilen ve toprak ve ekinlerin işlenmesi amacına yönelik tohum, gübre ve diğer ürünler.

c) Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar ile belirlenen yolcu beraberinde yurda getirilen standart işlenmemiş altın. (Ek: RG-01.04.2020-31086) 

MADDE 178-(1) 175 ila 177 nci maddelerde yer alan eşyanın iki hat sisteminin çalıştığı gümrük idarelerinde yeşil veya “beyana tabi eşyam yoktur” hattından geçirilmesi, hat sisteminin çalışmadığı bir gümrük idaresinden beyan yapılmaksızın geçirilmesi, EK 22/A’da yer alan formla veya 175 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendine münhasır olmak üzere Bakanlıkça belirlenecek form ile yapılan beyan başka bir tasarruf yoluyla beyandır. (Değişiklik: RG-01.04.2020-31086) 

(2) 175 ila 177 nci maddelerde yer alan şartların yerine getirildiği hallerde, birinci fıkrada belirtilen beyan gerçekleştiğinde, eşyanın Kanunun 61 inci maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde gümrük idaresine sunulduğu, buna ilişkin beyannamenin tescil edildiği ve eşyanın teslim edildiği kabul edilir.

(3) Bununla birlikte, birinci fıkrada belirtilen beyan gerçekleştiği halde, 175 ila 177 nci maddelerde yer alan koşulların yerine getirilmediğinin yapılan inceleme sonucunda anlaşılması durumunda, cezai işlem yapılır. (Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

Sözlü beyan ile başka bir tasarruf yoluyla beyandan yararlanmayacak eşya

MADDE 179- (1) 175 ila 177 nci madde hükümleri, ihracata bağlı hak ve menfaatlerden yararlanan, gümrük vergilerinin geri verildiği veya yasaklama, kısıtlama veya diğer özel bir işleme tabi eşya için uygulanmaz.

Beyanın kontrolü

MADDE 180- (1) Beyanın kontrol türü ve kontrolle görevli memur, bilgisayar sistemi tarafından risk kriterlerine göre belirlenir.

(2) Kontrol türleri:

a) Kırmızı hat; eşyanın muayenesi ile birlikte belge kontrolünün de yapıldığı hattır.

b) Sarı hat; muayeneye gerek görülmeksizin eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğunun ve birbiriyle uygunluğunun kontrol edildiği hattır.

c) Mavi hat; Bakanlıkça belirlenen onaylanmış kişi statüsüne sahip kişilerin ihracatta yararlandığı, eşyanın çıkış işlemlerinin tamamlanmasından önce belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hattır. Mavi hatta işlem gören ihracat beyannamelerine ilişkin beyanın kontrolü, eşyanın çıkış işlemlerinin tamamlanmasını müteakip Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar dâhilinde gerçekleştirilir. (Değişik: RG-07.10.2016-29850) 

ç) Yeşil hat; eşyanın belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hattır.

(3) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahipleri adına tescilli beyannamelere ilişkin kontroller öncelikli olarak yapılır. (Değişik: RG-12.01.2017-29946)

Diğer kurumlarca yapılacak kontroller

MADDE 181- (1) Yürürlükteki mevzuat uyarınca ilgili gümrük rejimleri kapsamında Türkiye’ye ithali öngörülen her türlü izin veya uygunluk belgesine veya bu belgeler yerine geçen bilgiye tabi eşyaya ilişkin yetkili kurumlarca yapılacak kontroller, ithale konu eşyanın kamu ahlakı, kamu düzeni, kamu güvenliği, insan, hayvan ve bitki sağlık ve hayatlarının korunması açısından taşıyacağı muhtemel riske göre; Türkiye Gümrük Bölgesine girişinde veya gümrük beyannamesinin tescil işlemi öncesinde ya da gümrük yükümlülüğünün sona ermesinden sonraki aşamalardan yalnızca birinde ve gümrük idaresinin koordinasyonunda yapılır. (Ek: RG-01.04.2020-31086) 

(2) Kontrollerin risk tabanlı yapılması esastır. İlgili kurumlarca kontrolü öngörülen eşyaya ilişkin bilgiler Müsteşarlığa iletilir. Müsteşarlık, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen riskli eşyaya ilişkin sevkiyat bilgilerini ithalat kontrolünden sorumlu kurumlara iletir.

(3) İlgili kurumlarca yapılacak ithalat kontrollerinin Türkiye Gümrük Bölgesine girişinde yapılmasının öngörülmesi durumunda:

a) Kontrol, eşya taşıt üstünde iken yapılır. Eşya, kontrol sonucuna ilişkin ilgili kurumun bildirimine kadar taşıt üzerinde ve gümrük idaresinin uygun göreceği yerde bekletilir. Kontrol sonuçları, ilgili kurum tarafından giriş gümrük idaresine bildirilir. Bakanlık, niteliği gereği taşıtta bekletilemeyecek eşya için farklı uygulamalar belirleyebilir. (Ek: RG-28.12.2011-28156)

b) Yetkili kurum tarafından yapılan kontrol sonucunda eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girişinin uygun görülmesi durumunda, ilgili kurumun kararı boşaltma listesine veya özet beyana eklenir. Türkiye Gümrük Bölgesine girmesi uygun görülen eşyaya ilişkin uygunluk değerlendirme sonuçları gümrük beyannamesinin tescil işlemi sırasında ayrıca aranmaz.

c) İlgili kurumca yapılacak kontrol sonucunda Türkiye Gümrük Bölgesine girişi uygun görülmeyen eşya taşıttan indirilmeksizin mahrece iade edilir veya ilgili kurumun uygun görüşü ile üçüncü bir ülkeye transit edilir.

b) İlgili kurumlarca yapılacak kontrol sonuçlarını içerir gümrük idaresine ibrazı veya beyanı zorunlu olan belge veya bu belge yerine geçen bilgi, gümrük beyannamesinin 44 no.lu kutusuna kaydedilir. Altıncı fıkra hariç, bu madde kapsamında yapılacak ithalat ve ihracat kontrollerinin yerine getirilmesinden yükümlü sorumludur. Bakanlıkça belirlenen haller hariç olmak üzere, bir belge veya bu belge yerine geçen bilginin ibraz ya da beyan edilmediği durumlarda yükümlü beyanı esas alınarak gümrük idarelerince herhangi bir belge aranmaz. (Ek: RG-01.04.2020-31086) 

c) Tam beyanlı yaygın basitleştirilmiş usule tabi tutulacak eşyaya ilişkin işlemler saklı kalmak üzere, yapılan beyanın aksine, beyanın kontrolü sonucunda eşyanın ilgili kurumun ithalat kontrolünü gerektirmesi durumunda, gümrük beyannamesinin tescilinde ibrazı ya da beyanı gereken belgeler veya bu belgeler yerine geçen bilgiler tescil işleminden sonra da ibraz ya da beyan edilebilir. (Ek: RG-01.04.2020-31086) 

d) İlgili kurumlarca yapılan kontrol sonucunda eşyanın insan, hayvan, bitki ve çevre sağlığı yönünden tehlikeli ve zararlı olduğunun tespiti halinde, yükümlüsü tarafından derhal yurtdışı edilir. Mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere, bu nitelikteki eşya Türkiye Gümrük Bölgesinde imha edilemeyeceği gibi gümrük idarelerine de terk edilemez. (Değişik: RG-15.05.2013-28648) 

e) Bu fıkra kapsamında diğer kurumların kontrolüne tabi eşyanın serbest dolaşıma girebilmesi için gerekli olan lisans, izin, uygunluk belgesi ya da bu belgeler yerine geçen bilginin sonradan ibraz ya da beyan edileceğinin beyannamenin 44 no.lu kutusuna kaydedilmesi koşuluyla, tam beyanlı yaygın basitleştirilmiş usulden yararlanılması ve ilgili kurumca beyanname tescilinden sonra yapılan denetimin olumsuz sonuçlanması halinde, beyanname iptal edilerek (ç) bendinde belirtilen şekilde işlem yapılır. (Ek: RG-01.04.2020-31086)

(5) İlgili kurumlarca yapılacak kontrollerin gümrük yükümlülüğünün sona ermesinden sonra yapılması durumunda;

b) İlgili kurumların kendi mevzuatlarında düzenleme yapması şartıyla, (a) bendi kapsamında ilgili kurumlarca kontrolü yapılacak eşya, geçici depolama yeri ve antrepolarda, ilgili rejim hükümlerine göre gümrük mevzuatının öngördüğü yükümlülüklerin yerine getirildiği tarihi takip eden günden itibaren en fazla üç iş günü tutulabilir. Belirtilen sürenin takibinde, ilgili rejim hükümlerine göre gümrük mevzuatının öngördüğü yükümlülüklerin yerine getirildiği tarihin elektronik ortamda ilgili kuruma ve yükümlüye bildirildiği tarih esas alınır. Bu süre içinde ilgili kurum tarafından eşyanın gümrük işlemlerinin yapıldığı gümrük idaresine veya yetkilendirilmiş gümrük müşavirine herhangi bir bildirim yapılmaması durumunda, ithalatçı veya temsilcisinin talebi doğrultusunda gümrük gözetimi sona erdirilir. İlgili kurum tarafından yapılan denetimlerin başlatılmasından sonra, aksi bildirilmedikçe, eşyaya ilişkin gümrük gözetimi sona erdirilir. Aksi bildirilmesi durumunda ise, ilgili kurum tarafından belirtilen süre kadar eşya üzerindeki gümrük gözetimi devam eder. (Ek: RG-07.10.2016-29850) 

ç) Bakanlık bu fıkra kapsamına giren eşyanın gümrük gözetiminin sona erdirilmesine ilişkin iş ve işlemlerin, yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri marifetiyle yerine getirilmesine ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir. (Ek: RG-07.10.2016-29850) 

(6) Dördüncü fıkraya göre kontrole tabi tutulacak eşyaya ilişkin bilgilerin gümrük idaresince elektronik ortamda ilgili kurumlara bildirilmesi halinde, ilgili kurumlar tarafından aksi bir süre bildirilmedikçe, bildirim tarihini takip eden üç iş günü içinde eşyanın ithalat kontrolleri tamamlanır. Kontrol sonucunda sadece girişi uygun görülmeyen eşyaya ilişkin denetim sonuçları gümrük idaresine iletilir. İlgili kurumlar tarafından Türkiye Gümrük Bölgesine girmesi uygun görülen eşyaya ilişkin gümrük idaresine herhangi bir bildirimde bulunulmaz. (Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

(7) Dördüncü fıkra kapsamında ilgili kurumlarca yapılan kontroller sırasında yükümlüden talep edilebilecek diğer belgeler ile ithale konu eşyayı temsil etmeyen belgeler gümrük idarelerince ayrıca aranmaz. (Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

(8) Yürürlükteki mevzuat uyarınca, ilgili gümrük rejimleri kapsamında Türkiye’ye ithali öngörülen her türlü izin veya uygunluk belgesine veya bu belgeler yerine geçen bilgiye tabi eşyaya ilişkin ikincil düzenlemelerde yer alan ve Türk Gümrük Tarife Cetveli ile uyumlu olmayan ve madde ismi veya madde tanımı adı altında yer alan açıklamalar, ilgili kurumlar tarafından yapılan ithalat kontrolleri sırasında göz önüne alınabilir. Bu ifadeler gümrük idaresi açısından bağlayıcı değildir. (Değişik: RG-01.04.2020-31086) 

(9) Bu madde kapsamında, dış ticaret mevzuatı ve ilgili diğer mevzuatın gerektirdiği ithalat ve ihracat denetimlerini yaptırmaktan yükümlü sorumludur. İthalat ve ihracat denetim sonuçlarının gümrük işlemleri sırasında ayrıca aranmaması, yükümlünün sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. (Değişik: RG-28.12.2011-28156)

(10) İthalat ve ihracat kontrollerine konu eşya ile ilgili olarak; (Değişik: RG-15.05.2013-28648) 

a) İthalat ve ihracat kontrollerine konu eşyanın denetim sonuçlarını gösteren ve 114 üncü madde uyarınca belirlenen belgeler veya bu belgeler yerine geçen bilgilerin beyannameye kaydedilmesi zorunludur. (Değişik: RG-01.04.2020-31086) 

b) Muayene veya kontrol sonucunun, yapılan beyanın aksine eşyanın ilgili kurumun ithalat veya ihracat kontrolünü gerekli kılması durumunda, gerekli kontrollerin yapılmasını teminen yükümlü ilgili kuruma yönlendirilir.

c) Denetime ilişkin belgeler veya bu belgeler yerine geçen bilgilerin beyannamede yer almadığının, beyannamenin kapatılmasından veya eşyanın tesliminden sonra yapılan kontroller neticesinde anlaşılması durumunda ilgili kurum bilgilendirilir. (Değişik: RG-01.04.2020-31086) 

ç) Yapılan yönlendirme veya bilgilendirme neticesinde; ilgili kurumca gerçekleştirilen denetimin olumsuz sonuçlandığının bildirilmesi veya eşyanın ithali ve ihracı, belli kuruluşların vereceği ve gümrük idaresine ibrazı veya beyanı zorunlu olan lisans, izin, uygunluk belgesi veya bu belgeler yerine geçen bilgiye tabi olan eşyanın denetlendiğine dair lisans, izin, uygunluk belgesi veya bu belgeler yerine geçen bilgi alınmadığı halde alınmış gibi gösterilmesi halinde Kanunun 235 inci maddesi hükümleri uygulanır. (Değişik: RG-01.04.2020-31086) 

(11) Kanunun 235 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen eşya, yükümlü talebi doğrultusunda, ithalinin yasak olduğunun yükümlüye bildirildiği tarihten itibaren otuz gün içinde mahrecine iade ya da ilgili kurum ya da kuruluşun uygun görüşü ile doğrudan üçüncü ülkeye transit edilir. Bu süre içerisinde mahrecine iade veya üçüncü ülkeye transit edilmeyen eşya, ihraç kaydıyla satış ya da masrafları sahibince karşılanmak koşuluyla imha suretiyle tasfiye edilmek üzere bulunduğu gümrük idaresine terk edilir. (Ek: RG-01.04.2020-31086) 

(12) Kanunun 235 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre idari para cezası uygulanan eşyanın bulunamaması halinde, eşyanın gümrüklenmiş değerinin kamuya geçirilmesine karar verilir. (Ek: RG-01.04.2020-31086) 

(13) İthalat ve ihracat denetimleri kapsamında ilgili kurumlar tarafından yapılan denetimler kapsamında, ilgili mevzuatı gereğince eşyadan numune alınması işlemine gümrük idaresince gerekli kolaylık gösterilir. İlgili kurum temsilcileri tarafından ve mevzuatları gereği alınan numunelere ilişkin tutanaklar, sadece numuneyi alan kurum personeli ile işletici kuruluş yetkilisi tarafından müştereken imzalanır. (Değişik: RG-28.12.2011-28156)

Eşyanın muayenesi

MADDE 182- (1) Muayene, kapların cins, marka, numara ve adetlerini, eşyanın vergiye esas olan ağırlık ve diğer ölçüleri ile gümrük tarife istatistik pozisyonu, menşe ve kıymetine ilişkin beyanın doğruluğunun tespitini kapsar. Muayene işlemi tam veya kısmi muayene yöntemleriyle gerçekleştirilir. Bu yöntemlerden hangisinin kullanılacağı bilgisayar sistemi tarafından belirlenir. Ancak muayene şeklinin sistem tarafından belirlenmediği durumlarda bu husus muayene ile görevli memurlar tarafından eşyanın niteliğine göre belirlenir.(2) Tam muayene, eşyanın tamamının; kısmi muayene, eşyayı temsil edecek şekilde yeterli miktarının fiziken kontrol edilmesidir.

(3) Muayene sonucunda beyana uygun sonuç alınırsa, muayene ile görevli memur tarafından buna ilişkin bilgiler sisteme kaydedilerek onay verilir. Beyanın kontrolünün kısmi muayene olarak belirlendiği gümrük beyannameleri muhteviyatı eşyayı temsil edecek şekilde açılarak muayene edilen kapların numaraları ve ayırt edici özellikleri sisteme kaydedilir. Kısmi muayene esnasında bir farklılık tespit edilmesi veya muayene ile görevli memur tarafından gerekli görülmesi halinde tam muayene yapılır ve gerekçeleri ile sonucu, bilgisayar sistemine ‘tam muayenesi yapıldı’ şerhi düşülerek yazılır.

(4) Muayene sırasında, eşyanın veya kaplarının bozuk, kırık veya noksan olduğunun anlaşılması halinde, geçici depolama yeri veya antrepo işleticisi kuruluşun yetkilisi ile ortak bir tutanak düzenlenir.

(5) İhracat eşyasının muayenesinin yapılmasına karar verilen hallerde eşyanın gümrüğe sunulması esastır. Ancak, farklı yerlerden ve kısım kısım gelmekte olduğu kanıtlanan eşya ile dökme haldeki eşyanın ve standardizasyon kontrolü yapılan maddeler ve çabuk bozulacak kan, insan dokusu, ilaç ve balık, sebze ve meyve gibi eşyanın gümrüğe sunulmadan deniz ve kara taşıtlarına yükletilirken muayenesi yapılabilir.

Belge kontrolü

MADDE 183- (1) Belge kontrolünde, kontrol ile görevlendirilen memur, beyannamedeki bilgileri ve eklerini inceler; tarife, kıymet, miktar, yasaklayıcı ve kısıtlayıcı önlemler söz konusu ise, buna ilişkin belge kontrollerini de yaptıktan sonra uygun bulursa, bu hususu beyanname üzerinde gösterir ve bilgisayar sisteminde onay verir. Yapılan kontrol sonucu sisteme kaydedilir.

(2) Beyanın kontrolü ile görevlendirilen memur, yaptığı inceleme sırasında beyanname ve ekli belgeler arasında ciddi bir farklılık tespit eder ve muayenenin yapılmasını gerekli görür ise sistem tarafından kendisine havale edilen tarih ve saat itibariyle en geç yirmidört saat içinde bu hususu idare amirine bildirir. Muayenenin idare amirince uygun görülmesi halinde, ilgili amir beyannameyi muayene ile görevli memura havale eder ve işlemler bu memur tarafından sonuçlandırılır. Muayenenin idare amirince uygun görülmemesi halinde ise, beyanın kontrolü için önceden görevlendirilen memur tarafından işlemlere kaldığı yerden devam edilir.

Mavi hata ilişkin düzenleme yetkisi

MADDE 184 – Bakanlık, mavi hat kapsamında yapılacak iş ve işlemler ile mavi hattan yararlanmaya ilişkin koşulları belirler ve bu hakkın kullanımı, askıya alınması ve geri alınmasına ilişkin usul ve esasları düzenler. (Değişik: RG-28.12.2011-28156)

Muayene edilmeyecek eşya

MADDE 185- (1) Aşağıda yazılı eşya muayeneye tabi tutulmaz:

a) Cumhurbaşkanının zat ve ikametgâhı için gelen eşya,

b) Kanunun 167 nci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamına giren eşyadan, ilgili kurumlarca gizliliği önceden Müsteşarlığa bildirilen eşya,

c) Yabancı devlet başkanları ve aileleri efradı ile refakatlerinde memur olanların getirdikleri veya Türkiye’deki ikametleri sırasında getirtecekleri eşya ve taşıtları,

ç) Türkiye’deki yabancı diplomatik temsilciliklerin, yabancı devletlerin Türkiye’deki konsolosluklarının resmi bir görevin yapılması ile ilgili olarak herhangi bir zamanda getirecekleri her türlü basılmış ve basılmamış belgelerle, taşıtları ve diğer her türlü eşya ve resmi binalar için inşaat malzemesi,

d) İçinde gizli evrak bulunan mühürlü kurye çantaları.

Görevlilerin sorumluluğu

MADDE 186- (1) Beyanın kontrolü ile görevli memurlar, gümrük vergileri ile gümrük idaresince tahakkuku gereken diğer vergileri tahakkuk ettirmek veya muaflık hükümlerini uygulamak, gümrük mevzuatı, dış ticaret mevzuatı ile diğer mevzuat hükümleri bakımından yapılacak işlemleri yürütmekle görevlidir.

(2) Beyannameyi kontrol edenler ile ikinci muayeneyi yapanlar yaptıkları kontrol ve muayeneden gümrük vergilerinin hesaplanmasından veya doğruluğunun kontrolünden ya da muafiyet hükümlerinin uygulanmasından sorumludur.

(3) Laboratuvar tahliline konu edilen eşyanın tahlilini gerçekleştirenler tahlil sonucuna bağlı olarak yapılan GTİP belirlenmesinden müteselsilen sorumludur.

Muayene yeri

MADDE 187- (1) Eşyanın muayenesi, bunların gümrük idarelerince konulmasına izin verilen yerlerde veya antrepolarda yapılır. Ancak, gümrük idare amirleri beyan sahibinin talebi üzerine eşyanın, bu yerler dışında herhangi bir yerde muayene edilmesine izin verebilir.

Muayenede bulunacaklar

MADDE 188 – (1) Beyan edilen eşyanın muayenesi ve numunesinin alınması görevli muayene memurunca usulüne uygun olarak yapılır. Teknik zorunluluk olması ve idare amirince gerekli görülmesi halinde numune alma işleminde beyan sahibinin veya temsilcisinin bulunması sağlanır. (Değişik: RG-02.12.2010-27773) 

(2) Muayenede bulunanlar, eşyanın kaplarından çıkarılması, yerleştirilmesi veya eşyadan numune alınmasında görevli memurun çalışmalarını kolaylaştırmak için gerekli her türlü yardımı sağlamakla yükümlüdür.

Muayene giderleri

MADDE 189 – (1) Gümrük idaresince muayenesine lüzum görülen eşyanın muayene yerlerine taşınması, buralardan tekrar kaldırılması, kapların açılıp kapatılması, eşyanın kaplardan çıkarılıp tekrar yerleştirilmesi, tartılması, numune alınması, numune kaplarının sağlanması, orijinal kapların laboratuvarlara ve diğer kontrol mercilerine gönderilmesi ve getirilmesi gibi muayenenin gerektirdiği tüm elleçleme ile numunelerin ambalajlanmasına ve gönderilmesine ilişkin giderler beyan sahipleri tarafından karşılanır.

Eksik muayenenin tamamlanması

MADDE 190 – (1) Muayene ile görevli memurlar henüz gümrük gözetimi altında bulunan muayenesini yaptıkları eşyayı, bir hatanın düzeltilmesi veya muayenede eksik bırakılan hususların tamamlanması gibi geçerli sebeplerle yeniden muayene edebilir. Bu takdirde durum, görevli memurlarca beyanname üzerinde gösterilerek bilgisayar sisteminde onaylanır ve/veya altı imzalanır.

(2) Muayene ile görevli memurlarca kendilerine havale edilmiş beyanname kapsamı eşyanın muayenesi herhangi bir nedenle tamamlanamadığı takdirde, bilgisayar sisteminde muayene ile görevli memur değişikliği yapılır ve durum nedenleri ile beyanname üzerinde belirtilmek suretiyle idare amirinin oluru alındıktan sonra muayene diğer bir memur tarafından tamamlanır.

İkinci muayene

MADDE 191- (1) Kanunun 65 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca yapılacak ikinci muayenede eşya sahibinin veya temsilcisinin bulunması kendilerinden istenebilir.

(2) Muayene sonuçları, bilgisayar sistemine kaydedilerek imzalanır.

Tespit edilen farklılıklara uygulanacak işlemler

MADDE 192 – (1) Miktar noksanlıklarında, noksanlığın eşyanın telef veya kaybından veya noksan gönderildiğinin sabit olmasından veya çalınmasından ileri geldiğinin anlaşıldığı hallerde, bu noksanlığı karşılayan kıymet, beyan edilen esas kıymetten düşülerek kalan kıymet vergi matrahına esas tutulur.

(2) Muayene sonucunda bulunan eksiklik veya fazlalığın eşyanın tabiatı icabı ek-11’de bulunan oranlarda olduğunun anlaşılması halinde, işlemler gümrük idaresince tespit edilen miktar üzerinden yapılır ve ceza uygulanmaz.

(3) Muayene sonucunda tespit edilen gümrük tarife istatistik pozisyonu, miktar, kıymet, menşe ve/veya kullanım yeri farklılığı nedeniyle yapılacak tahakkuklarda ve idare tarafından alınacak kararlarda, yürürlükteki kaçakçılıkla mücadele mevzuatı, dış ticaret mevzuatı ve diğer mevzuat ile ticaret politikası önlemlerine ilişkin hükümler de göz önünde bulundurulur.

Beyannamenin düzeltilmesi

MADDE 193- (1) Beyanın kontrolü sonucunda fark tespiti halinde, sistemde gerekli düzeltmeler yapılarak idare amirince beyan sahibine tebliğ edilir.

(2) Tespit edilen farklara itiraz edilmesi halinde 585 ila 590 ıncı maddelere göre işlem yapılır.

Eşyanın tesliminden sonra beyannamede düzeltme

MADDE 194- (1) Kanunun 73 üncü maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde yapılacak düzeltmeye ilişkin açıklama bilgisayar sistemine kaydedilir. Ayrıca, Gümrük Veri Ambarı Sistemindeki beyanname verileri, yapılan düzeltme doğrultusunda güncellenir.

(2) Gerek 121 inci madde uyarınca yükümlü talebi üzerine gerekse 193 üncü madde uyarınca beyannamelerde yapılacak değişiklikler gümrük idare amirinin oluru ile gümrük müdürlüklerince yapılır. Bu hüküm, eşyanın tesliminden sonra yapılacak düzeltmeler için de geçerlidir.

Ayniyet tespiti

MADDE 195- (1) Gümrük idareleri, zorunlu olan hallerde, gümrüğe sunulan ve gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım talep edilen eşyanın, bu işlem veya kullanım şartlarına uyulmasını sağlamak amacıyla, başka kurumlarda ekspertizini yaptırmak da dahil olmak üzere ayniyetinin tespitine yönelik önlemleri alırlar. Muayeneden sonra değiştirilmemeleri için mühür, kurşun mühür, etiket gibi belirleyici araçları eşyanın ve kapların veya taşıtların üzerine tatbik edebilirler.

(2) Eşyaya ve taşıtlara ayniyet tespitine yönelik olarak tatbik edilen etiket, mühür ve benzeri araçlar, mücbir sebep ve beklenmeyen haller nedeniyle eşyanın veya taşıtların korunmasını sağlamak için sökülmeleri veya imhaları zorunlu olmadıkça, yalnız gümrük idareleri tarafından veya bu idarelerin izni ile sökülebilir ya da imha edilebilir. Bu tür bir zorunluluğun ilgili kurum veya kuruluşlardan alınacak mücbir sebep belgesi ile gümrük idaresine ayrıca tevsiki gerekir.

(3) Onaylanmış kişi statü belgesi veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahipleri için ayniyet tespitine ilişkin farklı düzenlemeler yapmaya Bakanlık yetkilidir. (Ek:RG-10.01.2013-28524)

Laboratuvar tahliline tabi tutulacak eşya

(Değişik: RG-31.03.2010-27538) 

a) Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 27 (27.01 ila 27.05, 2709.00.90 ve 27.16 hariç), 28, 29 uncu fasılları ve 32.08, 34.03 ve 38.11 tarife pozisyonu ile 39.01 ile başlayarak 39.15 dâhil olmak üzere bu tarife pozisyonlarında yer alan eşyanın dökme olarak gelmesi, (Ek: RG-01.08.2017-30141)

b) (a) bendinde belirtilen eşya dışında, ek-23’te yer alan listede bulunması,

c) Gümrük vergilerinin tahakkuk ettirilmesi, muafiyet hükümlerinin uygulanması ya da uygulanacak ticaret politikası önlemlerinin belirlenmesi için eşyanın gümrük tarife istatistik pozisyonunun muayene ile görevli memurca tespitinin mümkün olmaması,

ç) İşlenmiş tarım ürünlerinin bileşim tablosundaki yerinin belirlenmesinin gerekmesi, hallerinden herhangi birinin varlığı durumunda laboratuvar tahlili yapılır.

c) 39.01 ila 39.15 tarife pozisyonlarında yer alıp dökme gelen ve (b) bendinde belirtilen özellikleri taşıyan eşyanın onaylanmış kişi statü belgesine veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip olanlar tarafından ithalinde, aynı bentte belirtilen özellikleri taşıyan ve beyanname tescil tarihi itibariyle en fazla altı ay öncesine dayanan bir tahlil raporu ibraz edilmesi halinde buna itibar edilir. (Değişik:RG-10.01.2013-28524)

d) (b) bendinde belirtilen özellikleri taşıyan eşyanın tahlilinin gümrük laboratuvarında yapılamaması sebebiyle 201 inci maddenin birinci ve ikinci fıkraları kapsamında uygun görülen gümrük laboratuvarı dışındaki akredite laboratuvarlarda yaptırılması halinde, bu laboratuvarlarca düzenlenmiş olan ve beyanname tescil tarihi itibarıyla en fazla bir yıl öncesine dayanan tahlil raporlarına itibar edilerek, eşya yeniden laboratuvar tahliline gönderilmez. Ancak bilgisayar sistemi tarafından beyanın kontrolü türünün kırmızı hat tam muayene olarak belirlenmesi halinde, yükümlünün bu kolaylıktan yararlanmasına izin verilmez. (Ek: RG-01.04.2020-31086) 

(6) Birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen eşyanın yükümlüsünün Onaylanmış Kişi Statüsüne veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip olması halinde, tahlil sonuçları alınmadan eşya teslim edilir. Tahlil sonucunun beyana aykırı çıkması halinde, sistem üzerinde beyannameye meşruhat düşülür ve vergilerin yeniden hesaplanmasını gerektirir bir durum olması halinde tahakkuku yeni duruma göre yapılır.

(7) Birinci fıkrada belirtilen eşyanın transit rejimi beyanında bulunulduğu durumda, beyanın belge kontrolüne tabi tutulması ya da fiziki muayeneye tabi tutulan eşyanın niteliği itibarıyla muayene memurunca gümrük tarife istatistik pozisyonunun tespitinin mümkün olması halinde eşya laboratuvar tahliline tabi tutulmaz. Kara ve demiryolu hudut kapılarından Türkiye Gümrük Bölgesine girişte transit rejimi beyanında bulunulan birinci fıkra kapsamı eşyanın gümrük tarife istatistik pozisyonunun tespiti için laboratuvar tahlilinin gerekli olması durumunda, giriş gümrük idaresi tarafından rejimin ibrasına kadar gümrük idaresinde saklanmak üzere numune alınarak taşıtın varış idaresine sevki mühür tatbik edilmek ve elektronik uydu takip cihazları ile takip edilmek suretiyle gerçekleştirilir. Varış idaresinde eşyanın laboratuvar tahlili sonucunun beyana uygun olması halinde rejim sonlandırılır. Laboratuvar tahlili sonucunun beyana uygun olmaması halinde giriş gümrük idaresi numuneyi varış gümrük idaresine gönderir, bu numune kullanılarak yapılan laboratuvar tahlili sonuçlarına göre işlem yapılır. Varış idaresinde, kara ve demiryolu hudut kapılarından transit rejimi altında sevk edilen eşyanın yurtdışı edilecek olması durumunda, ihbar ve şüphe halleri hariç olmak üzere, mühürlerin sağlam ve kapların açılmamış olduğunun tespit edilmesini müteakip eşyanın yurtdışı edilmesi işlemleri gerçekleştirilir. Ayrıca, transit rejimine tabi tutulan birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen eşyanın ayniyetinin korunmasına ilişkin usul ve esasların Bakanlıkça belirlendiği durumlarda, ilgili usul ve esaslar çerçevesinde işlem yapılır. (Değişiklik: RG-01.08.2017-30141)

Gümrük rejiminden önce eşyanın laboratuvar tahliline tabi tutulması

(Değişiklik: RG-30.12.2021-31705)

MADDE 196/A – (1) 196 ncı madde uyarınca tahlile gönderilmesi gereken eşya, yükümlünün ilgili gümrük idaresine başvurması halinde rejim beyanında bulunmadan önce tahlile gönderilir. Yükümlünün tahlil sonuçlarını kabul etmemesi halinde, Kanunun 243 üncü maddesi kapsamında tahlile itiraz edilebilir.

(2) Özet beyan, fatura veya diğer idari ya da ticari belgelerden, eşyanın tahlil edilen eşya ile aynı olduğunun belirlenebilmesi koşuluyla, tahlil sonuçları rejim beyanında kullanılabilir. Beyan edilen eşyanın, tahlil edilen eşya ile aynı olmadığına yönelik kanıt bulunması durumu hariç, bu eşya beyanın kontrolü ve muayene aşamasında yeniden tahlile gönderilmez.

(3) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

Gümrük laboratuvarlarında yapılan tahlillerin ücretlendirilmesi

(Değişik: RG-25.05.2022-31846) 

MADDE 197- (1) Gümrük Kanununun 66 ncı maddesinin altıncı fıkrası gereğince gümrük laboratuvarlarında yapılacak tahliller için yükümlüden numune başına beyan edilen gümrük tarife istatistik pozisyonu esas alınarak ek-24’te yer alan fiyat tarifesine göre tahlil ücreti alınır. Beyannamenin birden fazla kalemden oluşması ve birden fazla kalemin tahlile tabi olması durumunda tahlillerden alınacak toplam ücret hiçbir şekilde 588 inci maddede belirtilen ikinci tahlilden alınacak ücreti geçemez.

(2) 196/A maddesi saklı kalmak üzere, yükümlünün talebine istinaden gümrük tarife istatistik pozisyonu belirlenmesine ilişkin olarak istenilen tahlillerden 588 inci maddede belirtilen miktarda tahlil ücreti alınır. Tahlil ücreti, eşyanın tahlil masrafları, idarece temin edilen numune kaplarının bedeli ile bu işlemler sonucu ortaya çıkan artık ve atıkların imha masraflarını da kapsar.

Numune almaya ilişkin kurallar

Madde 198- (1) Numune almaya ilişkin kurallar aşağıdaki gibidir;

a) Numune, eşyanın özelliği dikkate alınarak, varsa TSE standardı göz önünde bulundurulmak suretiyle şahit numunesiyle beraber, muayene ile görevli memur tarafından alınır. Alınan numune ve şahit numune, ek-25’te yer alan numune ve şahit numune alma tutanakları, işletme görevlisi, teknik zorunluluk bulunması halinde beyan sahibi veya temsilcisi ile müştereken tutanağa bağlanır. Tutanak örneği laboratuvara gönderilir. (Değişik: RG-02.12.2010-27773) 

b) Perakende satışa hazırlanmış hava geçirmez halde ambalajlanmış eşya için en küçük ambalaj numune olarak kabul edilir.

c) Eşyanın usulüne göre alınmış numunesi, numune alınmasının mümkün olmadığı veya eşyaya zarar verdiği hallerde eşyanın bütünü laboratuvara gönderilir. Ancak, eşyanın bütününün laboratuvara gönderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, üretici firma tarafından tahlil edilebilir şekilde hazırlanmış olan ve eşyayı temsil eden bir numune laboratuvara gönderilir. Laboratuvara gönderilmesi tehlikeli veya külfetli olan eşya için idarece görevlendirilen kimyager tarafından eşyanın bulunduğu yerde numune alınabilir.

ç) Numune alımında emniyet tedbirlerinin alınmasında, temizlik kurallarına uyulmasında ve uygun numune kaplarının seçiminde Müsteşarlıkça belirlenen numune alma standartları göz önünde bulundurulur.

d) Muayene ile görevli memurca numune kapları üzerindeki etiket bilgileri eksiksiz doldurulur ve mühürlenir. Numune etiketi, şahit numune etiketi, beyanname ve mühür üzerindeki muayene ile görevli memura ait tüm kimlik bilgileri birbiriyle aynı ve açıkça görülebilir olmalıdır. Numune mühür altına alındıktan sonra kırılma ve dökülme olmaması için uygun bir şekilde ambalajlanmak suretiyle laboratuvara gönderilir. Numune, laboratuvara ulaştığında yapılan ilk kontrolde kırılma, dökülme ya da bu fıkrada belirtilen hususlara aykırı bir durum tespit edilirse, laboratuvar idaresince teslim alınmayarak iade edilir.

ç) Kapalı kaplar içine veya şişelere konan numunelerin ağızları numuneyi alan muayene ile görevli memur tarafından güvenlik mührü ya da eritilmiş mum üzerine okunaklı bir şekilde tatbik edilen mühürle kapatılır. Mum mühür tatbik edilecek numunelerin mühürlenmesinde Bakanlık tarafından bu amaçla temin edilerek personele teslim edilen şahsi sicil numarasını taşıyan mühür kullanılır. Ayrıca güvenlik bantlı ve numaralandırılmış torbalar kullanılabilir. (Değişik: RG-22.01.2016-29601) 

b) Laboratuvara gönderilen numune ile birlikte LARA Programı üzerinden numune alma tutanağı örneği, fatura örneği, analiz ücretinin yatırıldığına ilişkin banka dekontu ile bulunması halinde numunenin kimyasal bileşimi ile kimyasal ve fiziksel özelliklerini, kullanım alanlarını gösteren ayrıntılı bilgiler ve eşyanın üretim prosesi bilgilerini içeren belgeler de gönderilir. (Değişik: RG-12.01.2017-29946)

Madde 201-  (1) Laboratuvar tahlillerinin gümrük laboratuvarında yapılması esas olmakla birlikte gümrük laboratuvarları dışındaki akredite laboratuvarlara da tahlil yaptırılabilir. Tahlilin yaptırılacağı akredite laboratuvarın tespitinde eşyanın özelliklerine göre istenilen tahlili yapabilecek sırasıyla en yakın üniversite, ilgili bilimsel kuruluş, uzman ve uygulayıcı kurum laboratuvarları, özel laboratuvarlar dikkate alınır. Akredite laboratuvarlarca düzenlenecek tahlil raporları doğrudan gümrük beyannamesinin tescil edildiği gümrük müdürlüğüne gönderilir. Muayene ile görevli memur tarafından eşyanın tarife tespitinin yapılamaması durumunda, tahlil sonuçları tarife tespiti amacıyla en yakın gümrük laboratuvarına gönderilir. Tahlil masrafları yükümlü tarafından karşılanır.

(2) Tahlilin gönderildiği gümrük laboratuvarında yapılamaması halinde bu tahlil, masraflarının yükümlülerce karşılanması şartıyla gümrük müdürlüklerince uygun görülen akredite laboratuvarlarda yaptırılabilir. Tahlilin yaptırılacağı laboratuvarın tespitinde birinci fıkrada belirtilen sıra takip edilir.

(3) Numunenin gümrük laboratuvarlarına gönderilmesinin tehlikeli veya külfetli veya özellik arz ettiği belirlenen durumlarda ithalatın gerçekleştiği gümrük idarelerinde analiz cihazı bulundurulmasına veya yükümlüsünce yerinde tahlil için gerekli laboratuvar olanaklarının sağlanması halinde, laboratuvar tahlilinin buralarda yaptırılmasına ve söz konusu tahlilleri yapmak üzere kimyager görevlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

(4) Bakanlık birinci fıkra hükmüne göre gümrük laboratuvarında tahlile tabi tutulan eşyayı, akredite dış laboratuvarlarda tekrar tahlil yaptırma yetkisini haizdir. Gümrük laboratuvarının analiz sonuçları ile akredite dış laboratuvara yaptırılan analiz sonuçlarının uyuşmaması halinde, tahlil masrafları yükümlüsünce ödenmek şartıyla eşyanın tahlili başka bir akredite laboratuvarda tekrar yaptırılabilir. Bu durumda eşyanın mahiyeti ve GTİP’i hakkındaki nihai karar Bakanlıkça verilir.

(5) Diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca kendi mevzuatları gereği yapılan ve yaptırılan tahlillere ilişkin raporların gümrük laboratuvarlarına ibrazı durumunda, hangi hallerde yeniden tahlil yapılmayarak ibraz edilen tahlil sonuçları üzerinden laboratuvar raporu düzenleneceğine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

Tahlilin ne yönden yapılacağı

(Değişik: RG-12.01.2017-29946)

Madde 202- (1) Muayene ile görevli memurlar tahlil için gümrük laboratuvarlarına veya hariçteki laboratuvarlara gönderecekleri eşya veya numunelerin hangi yönden tahliline gerek gördüklerini LARA Programı üzerinden açıkça ve eksiksiz bir şekilde yazmakla ve kimyagerler de tahlili istenilen çerçevede yapmakla yükümlüdür.

(2) Noksan sorgu nedeniyle ortaya çıkacak yanlış tarife uygulamasından veya numunelerin başka yönlerden tekrar tahlile gönderilmesinden, ilgili memur sorumludur.

Tahlil sonuçlarının eşya sahiplerine duyurulması

(Değişik: RG-12.01.2017-29946)

MADDE 203 – (1) Birinci tahlil sonuçları ilgili memurca beyan sahiplerine tebliğ ettirilerek, BİLGE Sistemi Muayene Kontrol ekranındaki “Tebliğ Tarihi” alanına tebliğ ettirilen tarih girilir. Bu tarih, tahlil raporlarına itiraz için başlangıç sayılır.

İKİNCİ BÖLÜM

Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi

Birden fazla tarifedeki eşyanın aynı tarifede vergilendirilmesi

MADDE 204- (1) Herhangi bir ticaret politikası önlemine tabi olmayan eşyaya Kanunun 76 ncı maddesi hükmünün uygulanması halinde, taşıma belgesi içeriği eşyanın cins, tür, miktar, kıymet ve gümrük tarife istatistik pozisyonunu içeren listenin beyannameye eklenmesi zorunludur.

Ticaret politikası önlemleri, ilave gümrük vergisi ve diğer mali yükümlülükler

(Değişik: RG-24.05.2019-30783)

MADDE 205 – (1) Eşyanın serbest dolaşıma girişinde, o tarihte yürürlükte bulunan ticaret politikası önlemlerine, ilave gümrük vergisine veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklere ilişkin mevzuat ile konulmuş hükümler de uygulanır.

(2) Bu maddede bahsi geçen önlemlerin, ilave gümrük vergisinin veya diğer mali yükümlülüklerin uygulanmasında serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihi esas alınır. Önlem kararının düzenlenecek bir belgeye istinaden uygulanması durumunda, gümrük beyannamesinin tescil tarihi itibariyle geçerlilik süresi sona eren belgeler kabul edilmez.

(3) Serbest dolaşıma girişte, ticaret politikası önlemlerine, ilave gümrük vergisine veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklere tabi eşyanın menşei, menşe şahadetnamesi ile ispat olunur. Menşe şahadetnamesi, eşyanın serbest dolaşıma girişine ilişkin beyanname ekinde ibraz edilir.

(4) Bu maddede bahsi geçen önlemlere, ilave gümrük vergisine veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklere tabi eşyadan;

a) Türkiye’nin bazı ülkeler veya ülke grupları ile yaptığı anlaşmalar çerçevesinde veya tek taraflı olarak tanıdığı tercihli tarife uygulamasından faydalanmak amacıyla eşyanın tercihli menşeini tevsik eden belgelerin ibraz edilmesi halinde,

b) Serbest ticaret anlaşmaları veya Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi çerçevesinde tercihli tarife uygulamasının ortadan kalktığı tarihten önce gümrük gözetimi altında bulunan serbest dolaşımda olmayan eşyaya ait dördüncü fıkranın (a) bendinde sayılan belgelerin ibraz edilmesi halinde,

c) Doğrudan ticaret politikası önleminin uygulandığı ülkeden ithal edilen veya ticaret politikası önlemi, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülük uygulanan ülke menşeli olduğu beyan edilen eşyanın serbest dolaşıma girişinde,

ç) Türkiye ile AB arasında gümrük birliği tesis eden 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararının ticaret politikası önlemlerine ilişkin 47 nci maddesi hükümleri saklı kalmak üzere, AB’ye üye ülkelerden A.TR Dolaşım Belgesi eşliğinde gelen eşyanın serbest dolaşıma girişinde, (Değişik: RG-10.12.2020-31330)

Menşe şahadetnamesi aranmaz. Ancak, (c) bendinin istisnası olarak, eşyanın aynı zamanda birden fazla ticaret politikası önlemi, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklere tabi olması ya da aynı düzenleme kapsamında ülkesine göre farklı oranların belirlenmiş olması durumunda menşe şahadetnamesi aranır. Menşe şahadetnamesi ibraz edilmemesi halinde, tahsil edilmesi gerekenlerden en yüksek tutarlar esas alınarak işlem yapılır. (Değişik: RG-10.12.2020-31330)

Hallerinde, bu eşyanın tabi olduğu gümrük vergisinin uygulanabilecek vergi ile aynı veya yüksek olması durumunda söz konusu eşyaya 89.08 tarife pozisyonunda yer alan ‘sökülecek gemilerle, suda yüzen sökülecek diğer araçlar’ hariç nihai kullanım hükümleri uygulanmaz. (Değişik: RG-02.12.2014-29193) 

Nihai kullanım başvuru formu izin belgesi, izin belgesinin iptali veya değiştirilmesi

Madde 208- (1) Serbest dolaşıma girecek eşyanın nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranı uygulanması talepleri Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişilerce, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla eşyanın serbest dolaşıma gireceği yetkili gümrük idaresine yapılır. (Değişik: RG-22.03.2018-30368)