4926 Sayılı Kanun Hakkında Yazı

T.C.
BAŞBAKANLIK
Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.1.GÜM.0.07.00.14.303/1116
Konu : 4926 Sayılı Kanun

23.02.2006/1116
……. VALİLİĞİ’NE

Bilindiği üzere, 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 19 uncu maddesi uyarınca el konulan eşyanın miktar bakımından fazla olması veya saklanmasının özel tesis ve tertibatı gerektirmesi hallerinde teslim edileceği idareleri ve teslime ilişkin usul ve esasları belirleyen “4926 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa Göre El Konulan Eşyanın Teslimi ve Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” 2 Haziran 2004 tarihli, 25480 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Ancak, söz konusu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden bu yana, kendilerine görev atfedilen kuruluşların yönetmelik hükümlerinin açık olmasına rağmen mezkur yönetmelik hükümlerini farklı yorumlarından dolayı görevlerini yerine getirmedikleri ve bunun sonucunda da uygulamada çeşitli sıkıntıların yaşandığı gözlemlenmektedir. Örneğin; Yönetmeliğin 6 cı maddesinin 3 üncü fıkrasının (a) bedinde deniz taşıtlarının teslim edileceği İdare olarak gösterilen gerek, Liman Başkanlığı gerekse de, aynı fıkranın (i) bendinde TEKEL maddelerini almakla görevlendirilen “Tütün, Tütün Mamulleri Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü veya aynı faaliyette bulunan kurum veya kuruluşlar” kendilerine teslim edilmek üzere getirilen, el konulmuş eşyayı teslim almamaktadırlar. Teslim almama nedenini ise, el konulan eşyanın muhafaza edileceği bir yerin bulunmaması veya var olan depolarının yeterli olmaması ya da eşyanın saklanmasını gerektiren özel tesis ve tertibatı depolarının olmayışı gösterilmektedir.

Keza, söz konusu yönetmeliğin 6 ncı maddesinin 2 nci fıkrasında “Yukarıdaki yerlere konulamayan eşya, 3007 sayılı Gümrük Mevzuatına Göre Tasfiye edilecek Eşya Hakkında Döner Sermaye Kanununun 1 inci maddesi ile 3 üncü maddesinin (f) bendi uyarınca en yakındaki Maliye Bakanlığı Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğü birimlerine teslim edilir” hüküm altına alınmış olmasına rağmen, Maliye Bakanlığı Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri genel Müdürlüğü tüm İşletme Bölge Müdürlüklerine yazmış oldukları 08.06.2004 tarih ve 2781 sayılı yazılarında, “6 ncı maddenin üncü paragrafının alt bentlerinde belirtilen eşyaların ise bundan böyle Bölge Müdürlüğünüz ambarlarına alınmaması” şeklinde yer alan ifade üzerine Bölge Müdürlükleri, Kanunla verilmiş görevi yerine getirmemektedirler.

“4926 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa Göre El Konulan Eşyanın Teslimi ve Saklamasına İlişkin Usul ve esaslar hakkında Yönetmelik” hükümleri açık olmasına rağmen, bu tür eşyaların mezkur maddede geçen kurumlar tarafından çeşitli gerekçeler gösterilerek teslim alınmaması nedeniyle Gümrük İdarelerimizde had safhada sıkıntılar yaşanmakta, daha da vahim olanı ise Cumhuriyet Savcılıkları eşyaların Gümrük İdaresi tarafından teslim alınmasını, aksi takdirde Gümrük İdaresi hakkında adli tahkikata başlanılacağı yazılı ve sözlü ifade edilmek suretiyle, Gümrük İdaresi üzerinde korku ve tedirginlik yaratılmaktadır.

Yaşanan tüm bu sıkıntıları aşmak ve Gümrük İdarelerinin üzerindeki haksız eleştiri ortadan kaldırmak ve idareler arası otorite boşluğunun giderilmesi için dayanağını 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunundan alan 4926 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa Göre El Konulan Eşyanın Teslimi ve Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, kaçak zannı ile el konulan, miktar bakımından fazla veya saklanması özel tesis ve tertibatı gerektiren eşyanın gümrük idaresine veya gümrük idaresince izin verilen yerlere ya da ilgili idarelere, bunun mümkün olmaması halinde mahallin en büyük Mülki İdare Amirinin uygun göreceği bir yere konulmasına ilişkin usul ve esaslar kapsamaktadır.

Mezkur Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde eşyanın nerelere teslim edileceğine ilişkin işlemler belirtilmiştir. Buna göre 4926 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa göre zor alımı öngörülen eşya; gümrük idaresince işletilen F tipi genel antrepolara, F tipi antrepo bulunmayan yerlerde, genel antrepo, geçici depolama yerleri veya gümrük idaresince uygun görülen yerlere her bir eşyanın miktar, cins, marka, tip, model, seri numarası gibi ayırt edici özelliklerini gösterir yönetmelik (Ek-2) eki Teslim Tutanağı düzenlenmek suretiyle ilgili yerlere teslim edilir.

4926 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunun 16 ncı maddesi ile belirlenen birimlerce el konulan miktar bakımından fazla veya saklanması özel tesis ve tertibatı gerektiren eşyanın özelliklerine göre Valiliğiniz sorumluluğu altında bulunan ilgili kamu kurum ve/veya kuruluşlarına doğrudan Yönetmelik (Ek-3) eki Taahhütname alınmak suretiyle;

a) Deniz taşıtları; Gümrüklenmiş değeri kadar teminat alınarak sahibine teslim edilir. Sahibi tarafından teslim alınmadığı veya liman ücreti ve saklama giderleri sahip ya da donatanlarınca karşılanmadığı takdirde Liman Başkanlıkları,

b) hava taşıtları; Devlet hava Meydanları İşletmesi Müdürlükleri (DHMİ),

c) Nükleer madde ve radyoaktif maddeler ile nükleer atık niteliği taşıyan maddeler; Türkiye Atom Enerjisi Kurumu veya bu Kurumun uygun göreceği yerler,

d) Kimyasal maddeler; alkoloid fabrikaları, azot sanayi, ilaç, boya ve diğer kimyevi madde üretimi yapan kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler,

e) ilaçlar ve sular; Sağlık Bakanlığı birimleri,

f) Petrol ürünleri ve türevleri; TÜPRAŞ rafinerileri, özel şirketleri,

g) Gıda maddeleri, hayvansal ürünler ve su ürünleri; tarım ve Köyişleri Bakanlığının ilgili birimleri, uygun tesise sahip kamu kurum ve kuruluşları,

h) Kıymetli maden ve taşlar ile döviz, efektif, sahte paralar, Türk Lirası banknotlar; Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), Mal Müdürlükleri,

i) 4733 sayılı Kanun Kapsamındaki maddeler; Tütün, Tütün Mamulleri Tuz ve Alkol İşletmeleri, Genel Müdürlüğü veya aynı faaliyette bulunan kurum veya kuruluşlar,

j) Canlı hayvan; tarım ve Köyişleri Bakanlığına bağlı tarım İşletmeleri, mandıra ve haralar ile uygun tesislere sahip kamu kurum ve kuruluşları,

k) kültür ve tabiat varlıkları; işletmeleri tamamlandıktan sonra Kültür ve Turizm bakanlığına bağlı en yakın müzeler, müzesi olmayan illerde İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü aracılığıyla en yakın ilde bulunan Müze Müdürlüğü,

l) Nesli Tükenmekte olan Canlı Hayvan ve Bitkiler; Hayvanat bahçeleri, botanik bahçeleri, belediyeler,

m) 5846 sayılı Fikir ve Sanat eserleri kanunu kapsamındaki korunan kitap, dergi, kaset, CD, VCD, DVD gibi mevcut materyaller veya ileride bulanacak teknik imkanlardan yararlanılarak üretilecek taşıyıcı materyallere tespit edilen eser ve yapımlar; Kültür ve Turizm Bakanlığı ilgili birimleri veya anılan Bakanlıkça uygun görülecek yerlere,

teslim edilir.

Mezkur Yönetmeliğin 6 ncı maddesine göre, yukarıda sayılan eşyaların anılan yerlere tesliminin mümkün olmaması veya yukarıda sayılmayan eşyaya el konulması durumlarında, bu tür eşya özellik ve miktarına göre mahallin en büyük Mülki İdare Amirinin onayı ile uygun görülen kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluş ve kişilere teslim edilir. Bu tür eşyanın mahallin en büyük Mülki İdare Amirinin onayı uyarınca yeddi-emin olarak sahibine teslimi de mümkündür.

Valiliğinizce uygulamanın bu doğrultuda yapılması ile aksaklığa sebebiyet verilmemesini rica ederim.

Kürşad TÜZMEN
Devlet Bakanı

Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü İçin Tıklayınız.

Mevzuatlara Dönmek İçin Tıklayınız.