T.C.
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü
Sayı: 76982942-10.06.01
Konu: 6455 Sayılı Kanun
GENELGE (2013/42)
Bakanlığımıza intikal eden muhtelif yazılardan, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun mülga kabahat fiillerine ilişkin maddelerinden herhangi birine temas eden fiilin, 6455 sayılı Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlüğe girdiği 11/4/2013 tarihinden önce gerçekleştiğinin tespit edildiği veya 11/4/2013 tarihi öncesinde tespit yapılmış olmakla birlikte, 4458 sayılı Gümrük Kanununun ilgili maddelerince idari takibata geçilmiş olup, 5607 sayılı Kanun kapsamındaki işlemlere henüz başlanmadığı hallerde, 5607 sayılı Kanun kapsamında işlem yapılıp yapılmayacağı, ayrıca 4458 sayılı Kanunun değiştirilen maddelerine ilişkin lehe hükümlerin nasıl uygulanacağı hususunda tereddüt hasıl olduğu anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere 11/4/2013 tarihli ve 28615 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6455 sayılı Kanun ile 5607 sayılı Kanunda düzenlenen kabahatler 4458 sayılı Gümrük Kanununa aktarılmış,
6455 sayılı Kanunun 64 üncü maddesi ile de 5607 sayılı Kanunun Geçici 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasına,
“(2) Bu Kanunun yayımı tarihinden önce işlenen bu Kanuna muhalefet kabahatlerinde, lehe hükümlerin uygulanması usulu 5252 sayılı Kanunun 9 üncü maddesi hükmüne göre yapılır.” hükmü eklenmiştir.
5252 sayılı Türk Ceza Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında ise;
“(3) Lehe olan hüküm, önceki ve sonraki kanunların ilgili butun hükümleri olaya uygulanarak, ortaya çıkan sonuçların birbirleriyle karşılaştırılması suretiyle belirlenir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 5 inci maddesinde,
“(1) 26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun zaman bakımından uygulamaya ilişkin hükümleri kabahatler bakımından da uygulanır…” hükmüne,
5237 sayılı Türk Ceza Kanunun “Zaman bakımından uygulanma” başlıklı 7 inci maddesinde de,
“(1) İşlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamaz ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanamaz. Böyle bir ceza veya güvenlik tedbiri hükmolunmuşsa infazı ve kanuni neticeleri kendiliğinden kalkar.
(2) Sucun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu doğrultuda, kabahatlerde lehe kanun hükümlerinin uygulanabilmesi için, öncelikle kabahatin işlendiği tarihteki Kanun hükümlerinin dikkate alınarak cezanın belirlenmesi, akabinde sonradan yürürlüğe giren Kanun hükümlerinin dikkate alınarak cezanın belirlenmesi ve belirlenen cezaların karşılaştırılarak yükümlü lehine olan Kanun hükmüne göre ceza verilmesi gerekmektedir.
A. 6455 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarih öncesinde gerek 4458 sayılı Kanunda gerekse de 5607 sayılı Kanunda aynı kabahat fiillerine yer verilmiş olduğu hallerde, aşağıda yer verilen hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir. 4458 sayılı Kanunun 231 inci maddesinin ikinci fıkrasının 6455 sayılı Kanun ile değiştirilmeden önceki metni; “Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda suç veya kasten işlenen kabahat olarak tanımlanan fiillerin ancak taksirle işlenmeleri halinde, bu Kanun hükümlerine göre idari para cezası verilebilir.” hükmünü, 5607 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin onyedinci fıkrasının yine 6455 sayılı Kanun ile değiştirilmeden önceki metni ise;
“Onaltıncı fıkra hariç, bu maddede tanımlanan kabahatler, ancak kasten işlenebilir.” hükmünü amir olup söz konusu hükümlerin yürürlük tarihinde 4458 sayılı Kanuna göre ceza verilebilmesi için kabahatin taksirle, 5607 sayılı Kanuna göre ceza verilebilmesi için ise kabahatin kast ile işlenmesi şartları aranmıştır.
6455 sayılı Kanun ile yukarıda yer verilen düzenlemeler yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu sebeple, yükümlünün, 6455 sayılı Kanunun yürürlüğü öncesi işlemiş olduğu kabahat nedeniyle hangi Kanun hükmüne göre cezalandırılacağının, bu kapsamda hangi Kanun hükmünün yükümlü lehine olduğunun tespiti için kabahatin taksirle mi yoksa kastla mı işlendiğinin gümrük idaresince belirlenmesi gerekmektedir.
1. Kabahatin kast ile işlendiğinin tespiti halinde;
Kabahatin kast ile işlendiğinin tespiti halinde, 5607 sayılı Kanunun mülga 3 üncü maddesinde düzenlenen ilgili kabahat hükmü, somut olaya göre nitelikli hallerin düzenlendiği 4 üncü madde, etkin pişmanlığın düzenlendiği 5 inci madde ve tekerrüre ilişkin 8 inci madde dikkate alınarak idari para cezası tespit edilecek, akabinde 4458 sayılı Kanunun söz konusu kabahate ilişkin meri hükümleri dikkate alınarak idari para cezası tespit edilecek, belirlenen para cezaları karşılaştırılarak yükümlü lehine olan Kanun hükmüne göre ceza verilecektir.
2. Kabahatin kast ile işlenmediğinin tespiti halinde;
Bu durumda 4458 sayılı Kanunun mülga ilgili hükümleri uyarınca belirlenen idari para cezası ile 4458 sayılı Kanunun meri hükümleri uyarınca belirlenen idari para cezası karşılaştırılarak, yükümlü lehine olan Kanun hükmüne göre ceza verilecektir.
3. Yukarıda yapılan değerlendirmeler sonucunda, 5607 sayılı Kanunun mülga ilgili hükmünün yükümlü lehine olduğunun tespiti halinde, uygun müeyyide Cumhuriyet savcılıklarına intikal ettirilmeksizin, doğrudan ilgili gümrük idaresince uygulanacaktır.
B. 6455 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarih öncesinde, ilgili kabahatin sadece 5607 sayılı Kanunda düzenlenmiş olduğu ve kabahatin kast ile işlendiğinin tespiti halinde, aşağıda yer verilen hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir.
1. 5607 sayılı Kanunun mülga 3 üncü maddesinde düzenlenen ilgili kabahat hükmü, somut olaya göre nitelikli hallerin düzenlendi.i 4 üncü madde, etkin pişmanlığın düzenlendiği 5 inci madde ve tekerrüre ilişkin 8 inci madde dikkate alınarak idari para cezası tespit edilecek, akabinde 4458 sayılı Kanunun söz konusu kabahate ilişkin meri hükümleri dikkate alınarak idari para cezası tespit edilecek, belirlenen para cezaları karşılaştırılarak yükümlü lehine olan Kanun hükmüne göre ceza verilecektir.
2. Yapılan değerlendirme sonucunda, 5607 sayılı Kanunun mülga ilgili hükmünün yükümlü lehine olduğunun tespiti halinde, uygun mueyyide, Cumhuriyet savcılıklarına intikal ettirilmeksizin, doğrudan ilgili gümrük idaresince uygulanacaktır.
C. 1. Kabahate ilişkin olarak 4458 sayılı Kanunun mülga hükümlerine göre ceza kararının düzenlenerek idari takibata başlandığı, ancak 5607 sayılı Kanunun mülga hükümlerine göre takibata başlanmadığı veya takibata başlanıp Cumhuriyet Savcılığınca görevsizlik kararı verildiği hallerde, 4458 sayılı Kanunun mülga hükümlerine göre düzenlenen idari para cezasının takip ve tahsiline devam edilecek, ayrıca bir ceza kararı düzenlenmeyecek ve söz konusu kabahate ilişkin olarak 5607 sayılı Kanunun mülga hükümlerine göre Cumhuriyet Savcılığına yeni bir bildirimde bulunulmayacaktır.
2. 6455 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarih öncesinde, ilgili kabahatin sadece 5607 sayılı Kanunda düzenlenmiş olduğu ve 5607 sayılı Kanunun mülga hükümlerine göre takibata başlanmadığı veya takibata başlanıp Cumhuriyet Savcılığınca görevsizlik kararı verildiği hallerde gümrük idaresince kasıt tespitinin yapılması durumunda B maddesi uyarınca işlem yapılacaktır.
D. Kabahate ilişkin olarak Cumhuriyet Savcılığınca verilen görevsizlik kararlarına itiraz yoluna başvurulmayacaktır.
Bilgi ve gereğini rica ederim.
Mehmet GÜZEL
Bakan a.
Müsteşar V.
DAĞITIM ;
Tüm Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlükleri
Ticaret Bakanlığı için Tıklayınız.
Uzmanlarımız Tarafından Hazırlanan Bu Çalışmalarda Verilen Bilgilerden Dolayı Şirketimizin Yasal Sorumluluğu Bulunmamaktadır. Belirli Bir Konuya İlişkin Olarak İlgili Danışmana Başvurulması Tavsiye Edilmektedir.
