Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden (TOBB)
Konu : Menşe ve Dolaşım Belgeleri Otomasyon Sistemi (MEDOS)
Bahse konu altyapı çalışmaları çerçevesinde, MEDOS yazılımı merkez sistem odası ve iş sürekliliği merkezinde tam yedekli sunucular üzerinden eş zamanlı olarak çalışmaktadır. Sistem güvenliği, en son teknoloji içeren ekipmanlar ile sağlanmakta ve düzenli aralıklarla güvenlik testleri gerçekleştirilmektedir.MEDOS, siber tehditlere Örn: Sisteme Sızma vb. karşı uzman bir ekip tarafından izlenmekte ve sorunlara anında müdahale edilmektedir. Bu sayede yazılım, hayata geçtiği tarihten itibaren 7 gün 24 saat hizmet vermektedir.
Dolaşım ve menşe ispat belgelerinin, ihracatçı şirket/işletmelerimize olduğu gibi temsil ettikleri firmalar için kullanılmak üzere, belge seri numaraları MEDOS‘a kaydedilerek, gümrük müşavirlerine de Odalarımız tarafından satıldığı malumlarıdır.
Firma veya gümrük müşaviri tarafından satın alman belgelerin bir başkası tarafından kullanılamaması amacıyla, MEDOS‘ta yukarıda bahse konu olan güvenlik tedbirleri çerçevesinde yapılan bir dizi kontrol bulunmaktadır.
Yapılan bu kontrollerle ilgili açıklamalar aşağıdadır:
1. MEDOS üzerinden ihracatçı şirket/işletmelere satışı yapılan belgelerin başka bir şirket/işletme tarafından kullanılmamasını teminen gerekli kontrol sistem üzerinden yapılmakta ve firma tarafından stokunda yer almayan herhangi bir belge için işlem yapılamamaktadır.
2. Bahse konu kontrole ilaveten, Birliğimiz MEDOS yazılımı ile Yükümlü Kayıt Takip Sistemi (YKTS) arasında bir entegrasyon mevcuttur. Söz konusu entegrasyon, gümrük müşavirinin veya firma adına belge düzenlemeye yetkili kişilerin, YKTS üzerinden T.C. Kimlik Numarası esasına göre belge işlemleri ile ilgili yetki kontrolünün yapılması şeklinde bir düzenlemeyi kapsamaktadır. Belgelerin vize/onay aşamasında, YKTS yetkisi olmayan bir gümrük müşaviri/firma yetkilisi ilgili belgelere herhangi bir işlem yapamamaktadır.
3. Özellikle büyük ölçekte ihracat gerçekleştiren firmalar, Odalardan satın almış oldukları dolaşım ve menşe ispat belgelerini, vekalet verdikleri gümrük müşavirlerine firmaları adına işlem yapmak üzere fiziki olarak teslim edebilmektedir. Söz konusu işlem yapılırken hatalı kullanımın önüne geçmek amacıyla, ihracatçı firma vergi numarası ve belgeyi satın alan firmanın vergi numarası eşleşmediği durumlarda gümrük müşaviri belgeye işlem yapamamaktadır.
4. Yazılım üzerinde yapılan kontroller ile bir gümrük müşavirinin stokunda yer alan dolaşım ve menşe ispat belgesi, diğer bir gümrük müşaviri tarafından kullanılamamaktadır.
Bununla birlikte, mezkur şekilde yapılan tüm kontrollere rağmen yazınıza konu olduğu şekliyle istisnai olarak hatalı kullanımlar gerçekleşmektedir.
MEDOS‘ta gerçekleştirilen kontroller, gümrük müşavirinin T.C. Kimlik Numarası ile firmanın vergi numarasının YKTS üzerinden karşılaştırılması esasına dayanmaktadır. Gümrük müşavirinin sehven farklı bir gümrük müşavirliği şirketinde çalıştığına dair YKTS‘ye veri girişinin yapılması veya şirket değiştiren gümrük müşavirine ait bilgilerin YKTS kayıtlarında güncellenmemesi gibi durumlarla karşılaşılabilmektedir. YKTS‘deki bilgilerin anılan şekilde doğruluğunu/güncelliğini yitirmesi durumunda, MEDOS üzerinden yapılan kontrollerde çok nadir de olsa yazınızda da detayları belirtildiği şekliyle hatalı belge kullanımı ortaya
çıkmaktadır.
Ayrıca, YKTS kayıtlarının doğru bir şekilde oluşturulmasına/güncellenmesine rağmen, söz konusu doğru ve güncel bilgilerin MEDOS‘a iletilmediği durumlarda da Birliğimiz yazılımındaki kayıtlarla YKTS kayıtları eşleşmeyeceğinden, benzer nitelikte belge kullanımı sorunu ile karşılaşılmaktadır.
Bu kapsamda, gümrük müşavirlerinin istihdam edildikleri gümrük müşavirliği şirketinden ayrılması veya söz konusu şirketlerin ticari faaliyetlerine son vermesi vb. sebepler nedeniyle YKTS‘de ve MEDOS‘ta bulunan ilgili gümrük müşavirlerine ait yetki bilgilerinin, sorumlularca eş zamanlı olarak doğru bir şekilde güncellenmesi önemlidir.
Bahse konu hatalı kullanımların da engellenebilmesi ve belirtilen sorunun çözümü amacıyla, Ticaret Bakanlığından YKTS’de yer alan gümrük müşavirlerinin temsil ettikleri firmalara ait vekâlet bilgilerinin MEDOS‘a entegre edilmesi talep edilmiştir. Bununla birlikte, söz konusu talep Ticaret Bakanlığı tarafından henüz sonuçlandırılmamıştır.
Bu itibarla, halihazırda gümrük müşavirlerinin/fırmaların sadece kendi stoklarında yer alan belgeler ile ilgili işlem yapabilmelerini teminen, MEDOS üzerinde gerekli tüm tedbirler alınmıştır. Buna ilaveten, gümrük müşavirlerinin vekalet bilgilerinin MEDOS‘a entegre edilmesinin Ticaret Bakanlığınca uygun görülmesi halinde, yazınıza konu olan ve istisnai olarak karşılaşılan hatalı belge kullanımın da önüne geçilebilecektir.
Bilgi ve gereğini rica ederim.
Cengiz DELİBAŞ
Genel Sekreter V.
Kaynak : Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden (TOBB)
Menşe ve Dolaşım Belgeleri Otomasyon Sistemi (MEDOS) Kullanım Kılavuzu
18.02.2022 / 15:20:28
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
Uzmanlarımız Tarafından Hazırlanan Bu Çalışmalarda Verilen Bilgilerden Dolayı Şirketimizin Yasal Sorumluluğu Bulunmamaktadır. Belirli Bir Konuya İlişkin Olarak İlgili Danışmana Başvurulması Tavsiye Edilmektedir.
