19.11.2025 Tarihli 33082 Sayılı Resmi Gazete
TEBLİĞ
Ticaret Bakanlığından:
İTHALATTA KORUNMA ÖNLEMLERİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2025/7)
Kapsam
MADDE 1- (1) Bu Tebliğ, 10.05.2004 tarihli ve 2004/7305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Karar ve 08.06.2004 tarihli ve 25486 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliği çerçevesinde 19/6/2025 tarihli ve 32931 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2025/5) ile açılan korunma önlemi soruşturması sonucunda alınan kararı içermektedir.
Soruşturma
MADDE 2- (1) Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülerek tamamlanan soruşturma kapsamında ulaşılan bilgi ve bulguları içeren özet sonuç raporu EK-1’de yer almaktadır.
Karar
MADDE 3- (1) İthalatta Korunma Önlemlerini Değerlendirme Kurulu 5402.31, 5402.32, 5402.45, 5402.51 ve 5402.61 Gümrük Tarife Pozisyonlarında sınıflandırılan eşyaların ithalatında uygulanan korunma önleminin üç yıl süreyle uzatılmasına, ek mali yükümlülüğün aşağıda yer alan tabloda gösterildiği şekilde belirlenmesine, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Korunma Önlemleri Anlaşmasının 12.3 maddesi gereğince soruşturma konusu eşyanın ihracatçıları olarak önemli bir menfaati olan Dünya Ticaret Örgütü üyeleri ile talep olması halinde istişarelerde bulunulmasına, DTÖ Korunma Önlemleri Anlaşmasının 9.1 maddesi gereğince gelişmekte olan ülkelere muafiyet tanınmasına ve önlemin istihsali hususunda Cumhurbaşkanlığına öneride bulunulmasına toplantıya katılan üyelerin oy birliği ile karar vermiştir.
| GTP | Eşya Tanımı | EK MALİ YÜKÜMLÜLÜK (ABD Doları/Kg) | ||
| 1.Dönem | 2.Dönem | 3.Dönem | ||
| (21/11/2025- 20/11/2026) |
(21/11/2026- 20/11/2027) |
(21/11/2027- 20/11/2028) |
||
| 5402.31 | Naylon veya diğer poliamidlerden (tek katının her biri 50 teksi geçmeyenler) |
0,24 |
0,23 |
0,22 |
| 5402.32 | Naylondan veya diğer poliamidlerden (tek katının her biri 50 teksi geçenler) | |||
| 5402.51 | Naylondan veya diğer poliamidlerden | |||
| 5402.61 | Naylondan veya diğer poliamidlerden | |||
| 5402.45 | Diğerleri, naylonlardan veya diğer poliamidlerden |
0,0475 |
0,045 |
0,0425 |
(2) Birinci fıkrada belirtilen önlem, ilgili Cumhurbaşkanı Kararının yürürlüğe girmesiyle uygulanmaya başlar.
Yürürlük
MADDE 4- (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 5- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
EK-1
NAYLON VEYA DİĞER POLİAMİDLERDEN İPLİKLERİN İTHALATINA YÖNELİK KORUNMA ÖNLEMİ UZATMA SORUŞTURMASINA İLİŞKİN ÖZET SONUÇ RAPORU
1. SORUŞTURMAYA İLİŞKİN BİLGİLER
1.1 Başvuru
21/10/2019 tarihli ve 1676 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Naylon veya Diğer Poliamidlerden İpliklerin İthalatında Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin Karar çerçevesinde, 5402.31, 5402.32, 5402.45, 5402.51 ve 5402.61 Gümrük Tarife Pozisyonlarında (GTP) sınıflandırılan naylon iplik ithalatında korunma önlemi uygulanmaktadır. Hâlihazırda 5402.45 GTP’si için 0,05 ABD Doları/Kg, diğer GTP’ler için 0,25 ABD Doları/Kg tutarında ek mali yükümlülük şeklinde uygulanan önlem, 20/11/2025 tarihinde sona erecektir.
Bu çerçevede, mevcut korunma önleminin süresinin uzatılmasına ilişkin olarak Anadolu İplik ve Tekstil Fabrikaları San. A.Ş., Eurotex Tekstil San. ve Tic. A.Ş ve Kutlucan Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. firmaları tarafından başvuruda bulunulmuştur.
1.2 Soruşturma Açılması
Başvuru dosyasının ön incelemesinde, önlem uygulanan dönemde mutlak ithalatın 2022 yılından itibaren azalmakla birlikte nispi ithalat ve ithalatın piyasa payının oldukça yüksek seyrettiği, yerli üretim dalının üretim, yurt içi satışlar, verimlilik gibi bazı ekonomik göstergelerinde iyileşmekle görülmekle birlikte istihdamın azaldığı ve kârlılığın önemli ölçüde gerilediği, yerli üreticilerin rekabetçilik düzeylerini artırmak için faaliyetlerde bulunduğuna ilişkin hususlar İthalatta Korunma Önlemleri Kurulu’na sunulmuş olup, Kurul başvuru konusu ürün için korunma önlemi soruşturması açılmasına karar vermiştir.
Bu çerçevede, 19/6/2025 tarihli ve 32931 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2025/5) ile Kurul kararı ilan edilerek anılan eşya ithalatına karşı korunma önlemi soruşturması açılmıştır. Ayrıca, soruşturmanın açıldığına ilişkin bildirim 19/6/2025 tarihinde G/SG/N/6/TUR/25/Suppl.2 simgesi ile Dünya Ticaret Örgütü internet sitesinde yayımlanmıştır.
1.3 Soruşturma Dönemi
Soruşturma dönemi olarak 2020-2024 yılları esas alınmıştır. Bu çerçevede yerli üretim dalının ekonomik göstergeleri 2020-2024 arasındaki 5 yıllık yıllık veriler ile, ithalat istatistikleri ise 2020-2024 yıllarına ek olarak ithalatın en güncel dönem seyrinin analiz edilebilmesini teminen 2024 ve 2025 yıllarının Ocak-Ağustos dönemi de değerlendirilmiştir.
1.4 İlgili Taraflar ve İlgili Tarafları Dinleme Toplantısı
Soruşturma açılış tebliğinde, ilgili taraflara kendilerini tanıtmaları, varsa sözlü olarak dinlenme taleplerini iletmeleri ve istenen bilgi ve belgeleri sunmaları için 30 gün süre verilmiştir. Bu çerçevede, öngörülen süre içerisinde 1 adet Türkiye’de yerleşik ithalatçı/kullanıcı firma ile yabancı hükümet, diplomatik temsilcilik ve sektör kuruluşları niteliğinde 8 adet diğer ilgili taraf olmak üzere yerli üreticiler hariç toplam 9 ilgili taraf başvurusu alınmış olup, ilgili tarafların listesi EK-1/a’da yer almaktadır.
Soruşturma kapsamında ithalatçı, ihracatçı ve diğer ilgili tarafların görüşlerinin dinlenilmesi amacıyla 6/8/2025 tarihinde kamu dinleme toplantısı, video konferans yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Kamu dinleme toplantısı sonrasında 13/8/2025 tarihine kadar Bakanlığımıza ulaşan ilgili tarafların gizli olmayan görüşleri Bakanlığın internet sitesinde yayımlanmıştır.
1.5 Yerinde İnceleme
Soruşturma kapsamında başvuru sahibi firmalar tarafından Bakanlığımıza iletilen ekonomik göstergelerin doğruluğunu teyit etmek ve üretim sürecini yerinde incelemek amacıyla 21-22/8/2025 tarihlerinde yerli üretici Kutlucan, 8-10/9/2025 tarihlerinde ise Anadolu İplik ve Eurotex Tekstil firmalarının üretim ve idari merkezlerinde yerinde doğrulama faaliyeti yapılmıştır.
2. SORUŞTURMA KAPSAMI ÜRÜNLER
2.1 Genel Bilgiler
Soruşturma konusu ürün olan naylon iplikler Gümrük Tarife Cetvelinde 5402.31, 5402.32, 5402.45, 5402.51 ve 5402.61 GTP altında sınıflandırılmakta olup detaylı tablo aşağıda yer almaktadır.
| GTP | Tekstüre iplik: |
| 5402.31 | Naylon veya diğer poliamidlerden (tek katının her biri 50 teksi geçmeyenler) |
| 5402.32 | Naylon veya diğer poliamidlerden (tek katının her biri 50 teksi geçenler) |
| Diğer iplikler (tek kat bükülmemiş veya metrede en fazla 50 tur bükülmüş): | |
| 5402.45 | Diğerleri, naylonlardan veya diğer poliamidlerden |
| Metrede 50 turdan fazla bükülmüş tek kat diğer iplikler: | |
| 5402.51 | Naylondan veya diğer poliamidlerden |
| Çok kat bükülü (rötor) veya katlı bükülü (kable) diğer iplikler: | |
| 5402.61 | Naylondan veya diğer poliamidlerden |
Bunun yanında, soruşturmada verileri kullanılan ve fiili üretimi tespit edilen Anadolu İplik ve Tekstil Fabrikaları San. A.Ş., Eurotex Tekstil San. ve Tic. A.Ş ve Kutlucan Tekstil San. ve Tic. A.Ş. firmalarının soruşturma kapsamı ürünlerin yurt içi üretiminin önemli bir kısmını üretmekte olduğu ve İthalatta Korunma Önlemleri Mevzuatında tanımlanan yerli üretici vasfını karşıladığı tespit edilmiştir.
2.2 Soruşturma Konusu Eşyanın Kullanım Alanları
Kimyasal yollardan elde edilen sentetik naylon liflerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulan yarı oryante olmuş tekstil materyaline POY (Partially Oriented Yarn) ipliği denmektedir. POY ipliği, oryantasyonunu tam olarak tamamlamamış olması nedeniyle yüksek uzama ve yüksek kaynama, çekme değerlerine sahiptir. Bu özellikleri nedeniyle tekstil ürünlerinin üretiminde doğrudan kullanılamamaktadır. POY iplik bir yarı mamuldür. Ancak çekim işlemine maruz kalması sonrasında tekstil ürünlerinde kullanılabilir hale getirilmektedir. Çekim işlemi iki farklı yöntemle gerçekleştirilmekte ve her iki yöntem sonrasında da farklı iki iplik türü elde edilmektedir. Bunlardan birincisi POY ipliğe sadece ısı ve çekim uygulanmasıyla elde edilen FDY (Fully Drawn Yarn) ipliğidir. İplik tam oryante olmuş durumdadır ve tekstil ürünlerinde doğrudan kullanılabilmektedir. Filament yapısının kıvrımsız (düz ve hacimsiz) olması nedeniyle genel olarak ev tekstili sektöründe kumaş üretiminde kullanılmaktadır. İkinci yöntem ise POY ipliğe ısı, çekim ve yalancı büküm işlemi uygulanmasıyla elde edilen DTY (Drawn Textured Yarn) tekstüre ipliktir. İplik tam oryante olmuş durumdadır ve tekstil ürünlerinde doğrudan kullanılabilir. Filament yapısının kıvrımlı ve hacimli olması nedeniyle pamuk, keten, yün gibi doğal ipliklere benzerlik gösterir. Tekstil sektörünün hemen hemen tüm alanlarında, yoğunlukla çorap üretimi ve kumaş üretiminde kullanılır.
Sentetik naylon ipliğin, doğal liflerden (yün, pamuk ve benzeri) ayrıldığı en önemli özelliği yüksek mukavemete sahip olmasıdır. Ayrıca kimyasal yollardan elde edilmesi nedeniyle, birtakım özelliklerinin değiştirilmesi mümkün olabilmektedir.
2.3 Soruşturma Konusu Ürünün Üretim Süreci ve Benzer/Doğrudan Rakip Ürün Tespiti
Soruşturma konusu ürünün üretim süreci için POY, FDY ve tekstüre iplikler ayrı ayrı incelenecektir. Öncelikle, naylon POY iplik üretim süreci ile ilgili olarak, kimyasal yollardan elde edilen naylon cipsin ekstrüderler vasıtasıyla eritilerek basınç altında delikli süzgeç benzeri spinnerlerdan geçirilmesiyle elde edilen naylon liflerin (filament), godetler vasıtasıyla düşük çekime maruz kalması ve sonrasında bir araya getirilmesiyle oluşan POY ipliği elde edilmektedir. Bu iplikler bobinlere sardırılarak bir sonraki üretim süreci için hazır hale getirilmiş olur.
Naylon POY ipliğin tekstüre makinesinde belirli bir sıcaklık altında ısıtılması, gerekli oryantasyonu sağlayacak şekilde çekime maruz bırakılması, friksiyon diskler vasıtasıyla yalancı büküm uygulanarak hacimlilik kazandırılması ve son olarak da statik elektriklenmeye karşı korunmasını sağlamak amacıyla üzerine kone yağı uygulandıktan sonra bobine sardırılması şeklinde naylon tekstüre iplikler elde edilmektedir.
Naylon FDY ipliklerin üretimi ise POY iplik üretim süreciyle birbirine çok benzemekle birlikte en önemli iki fark, godetler vasıtasıyla uygulanan çekim oranının daha yüksek olması ve godetlerin belirli bir sıcaklığa sahip olması yönündedir.
Soruşturma konusu ürünün yerli ve ithal olanları fiziksel özellikleri, üretim süreçleri ve kullanım alanları itibarıyla benzer ürünlerdir.
2.4 Soruşturma Konusu Ürünün İthalatında Uygulanan Mevzuat
Yerli üreticilerden Altın İplik ve Anadolu İplik firmaları tarafından 2018 yılında naylon veya diğer poliamidlerden ipliklerin ithalatına korunma önlemi uygulanmasına yönelik başvuruda bulunulmuş olup, Naylon veya Diğer Poliamidlerden İpliklerin İthalatında Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin Karar çerçevesinde söz konusu ürünlerin ithalatında ek mali yükümlülük şeklinde korunma önlemi uygulanmaya başlamıştır.
26/1/2022 tarihli ve 31731 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2022/1) çerçevesinde yürütülen soruşturma sonucunda 18/10/2022 tarihli ve 6221 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Naylon veya Diğer Poliamidlerden İpliklerin İthalatında Korunma Önlemi Uygulanmasına İlişkin Karar ile anılan eşyanın ithalatında uygulanan korunma önleminin uzatılması kararlaştırılmıştır. Söz konusu önlem, hâlihazırda 5402.45 GTP’si için 0,05 ABD Doları/Kg, diğer GTP’ler için 0,25 ABD Doları/Kg tutarında ek mali yükümlülük şeklinde uygulanmaktadır.
Söz konusu ürünlerin ithalatında 2025 yılı için 31/12/2024 tarihli ve 9391 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürülüğe konulan İthalat Rejimi Kararında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar kapsamında uygulanan gümrük vergileri aşağıdaki tabloda gösterilmekte olup, anılan ürün için %10 oranında KDV uygulanmaktadır.
| GTP | GÜMRÜK VERGİSİ (%) | ||||||||
| Ek Mali Yükümlülük | KDV | AB, EFTA, STA | E.A.G.Ü. ve Ö.T.D.Ü. | G.Y.Ü. | D.Ü. | İGV | DTÖ Bağlı Hadler | ||
| ($/Kg) | (%) | (%) | |||||||
| 5402.31 | 0,25 | 10 | 0 | 0 | 3,2 | 4 | 10 | 25,4-41 | |
| 5402.32 | 0,25 | 10 | 0 | 0 | 3,2 | 4 | 10 | 41 | |
| 5402.45 | 0,05 | 10 | 0 | 0 | 3,2 | 4 | 10 | 25,4-41 | |
| 5402.51 | 0,25 | 10 | 0 | 0 | 3,2 | 4 | 10 | 25,4-41 | |
| 5402.61 | 0,25 | 10 | 0 | 0 | 3,2 | 4 | 10 | 25,4-41 | |
Ayrıca soruşturma konusu ürünlerin ithalatı 25/12/2020 tarihli ve 31345 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2020/9) çerçevesinde ülke ayrımı gözetilmeksizin kayda alınmaktadır.
3. İTHALATIN SEYRİ VE GERÇEKLEŞME KOŞULLARI
Soruşturma konusu ürün için mutlak ve nispi ithalatın, ithalatın yurt içi piyasadan aldığı payın ve ithalatın ülkelere göre dağılımının yıllar itibarıyla seyri aşağıda verilmektedir.
İşbu raporun tamamında ithalat değeri verisi, yürürlükteki fiyat kriterli gözetim uygulamasının etkisinden arındırılarak oluşturulmuş olup ithal birim fiyatları da arındırılan değer üzerinden hesaplanmıştır.
3.1 Mutlak İthalat
| İTHALAT | Toplam Miktar (Ton) | Toplam Değer (Bin $) | B.F. ($/kg) | Değişim % | ||
| Miktar (Ton) | (Bin $) | B.F. ($/kg) | ||||
| 2020 | 32.570 | 107.957 | 3,32 | – | – | – |
| 2021 | 39.813 | 166.292 | 4,18 | 22 | 54 | 26 |
| 2022 | 47.343 | 212.085 | 4,49 | 19 | 28 | 7 |
| 2023 | 45.594 | 163.472 | 3,59 | -4 | -23 | -20 |
| 2024 | 41.826 | 154.969 | 3,71 | -8 | -5 | 3 |
| 2024 (1-8) | 28.204 | 103.457 | 3,67 | – | – | – |
| 2025 (1-8) | 23.533 | 79.844 | 3,40 | -17 | -23 | -8 |
Soruşturmaya konu tüm GTP’lere ilişkin değerlendirme 2020-2024 yılları için yıllık bazda; 2024-2025 Ocak-Ağustos dönemi için dönemsel olarak yapılmış olup ithalat verileri yukarıdaki tabloda gösterilmiştir.
Soruşturma konusu dönemde miktar bazında ithalat 2022 yılına kadar yükselmiş ve bu tarihten sonra da düşme eğilimine girmiştir. 2020 yılında yaklaşık 32,5 bin ton olan naylon iplik ithalatı 2022 yılında 47,3 bin ton seviyesine yükselmiştir. 2022 yılında 47,3 bin ton gerçekleşen ithalat miktarı düşüş eğilimine girerek 2023 yılında 45,6 bin tona, 2024 yılında ise 41,8 bin tona gerilemiştir. Bununla birlikte ithalat yıllık bazda 2024 yılında soruşturmanın başına göre miktar bazında %28 oranında artmıştır.
İthalat değer bazında 2022 yılına kadar yükselmiş 2023 yılından itibaren düşmüştür. 2020 yılında yaklaşık 108 milyon $ olan ithalat, 2021 yılında 166,2 milyon $’a, 2022 yılında da 212 milyon $’a yükselmiştir. Değer bazında ithalat 2022 yılından sonra gerilemeye başlamış olup, 2023 yılında 163,4 milyon $’a, 2024 yılında ise 155 milyon $’a düşmüştür.
2020 yılında ortalama 3,31 ABD Doları/Kg tutarındaki ithal birim fiyat; 2021 yılında 4,18 ABD Doları/Kg’a, 2022 yılında ise 4,48 ABD Doları/Kg’a yükselmiştir. 2023 yılında 3,59 ABD Doları/Kg olan birim fiyatlar, 2024 yılında 3,71 ABD Doları/Kg’a yükselmiştir.
2025 Ocak-Ağustos döneminde mutlak ithalat 2025 yılında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %17 gerilemiş ve 23.5 bin ton seviyesinde gerçekleşmiştir. İlaveten, 2025 Ocak-Ağustos döneminde ortalama ithalat birim fiyatları bir önceki yıl aynı döneme kıyasla %8 oranında gerilemiştir.
Ürün grupları bazında ithalat verileri EK-1/c’de yer almaktadır.
3.2 Nispi İthalat (İthalatın Yerli Üretime Oranı)
Nispi ithalat, ithalatın yerli üretime oranına tekabül etmekte olup söz konusu veri aşağıda yer alan tabloda endeks ve değişim oranlarıyla birlikte gösterilmiştir. İthalatın yerli üretime oranı, ithalatın toplam Türkiye üretimine miktar bazında oranlanması sonucunda elde edilmektedir.
| Nispi İthalat | Birim | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
| İthalatın Yerli Üretime Oranı | Endeks | 100 | 97 | 126 | 134 | 121 |
Soruşturma dönemi boyunca ithalat yerli üretimin 2 katından fazla gerçekleşmiştir. İthalatın yerli üretime oranının endeks değeri 2020 yılında 100 seviyesindeyken, 2021 yılında 97’ye düşmüş, sonrasında 2023’e kadar artarak 134’e yükselmiştir. 2024 yılında ise nispi ithalat 121 seviyesinde gerçekleşmiştir.
3.3 İthalatın Piyasa Payı
İthalatın piyasa payı hesabında, başvuru sahibi firmaların yurt içi satışları ile ithalat rakamlarının toplanmasıyla yurt içi piyasa verisine (toplam tüketim) ulaşılmış olup ithalatın tüketime oranı ile ithalatın piyasa payı elde edilmiştir.
| İthalatın Piyasa Payı | Birim | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
| İthalat/Tüketim | Endeks | 100 | 99 | 106 | 105 | 100 |
İthalatın piyasa payının endeks değeri, soruşturma konusu dönemde 2022 yılına kadar dalgalı seyretmiş olup, 2022 yılında en yüksek seviyesine geldikten sonra izleyen yıllarda düşmüştür. 2020 yılında 100 seviyesinde olan endeks, 2022 yılında ise 106’ya yükselmiş, 2023 ve 2024 yıllarında düşerek 2024’te 100 olarak gerçekleşmiştir.
Soruşturma konusu ürünün 2024 yılı ithalat miktarına göre sıralanan ilk 10 tedarikçi ülke arasında Çin ilk sırada bulunmakta, ardından İtalya ve Güney Kore gelmektedir. Tedarikçi ülkelerden Çin’in payı soruşturma konusu dönemde sürekli yükselmiş olup, 2020 yılında %38 iken 2024’te %83 seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu ülkeden Ülkemize yapılan naylon iplik ithalatı da 2024 yılına kadar artmıştır. İtalya’nın toplam ithalat içindeki payı ise 2020 yılında %13 iken 2021’de %15’e yükselmiş, sonrasında düşüş eğilimine girerek, 2024’te %7’ye düşmüştür.
Ülkeler bazında ithal birim fiyatları incelendiğinde ise, ilk üç sırada yer alan tedarikçi ülkeler olan Çin ve Güney Kore’den yapılan ithal birim fiyatın, genel ortalamanın altında kaldığı dikkat çekmektedir. Söz konusu sıralamada ikinci sırada yer alan İtalya’dan gerçekleştirilen ithalatın birim fiyatı ise genel ortalamanın üstünde gerçekleşirken Çin menşeli ithal birim fiyatlar soruşturma dönemi boyunca, Güney Kore menşeli ithal birim fiyatlar ise 2023 yılı haricinde genel ithalata ilişkin birim fiyatların altında gerçekleşmiştir.
Öte yandan, ülk bazında 2025 Ocak-Ağustos ithalat istatistikleri EK-1/ç’de yer almaktadır. Buna göre, anılan dönemde ilk üç büyük tedarikçi ülke sıralaması değişmemiş olup, anılan ülkeler menşeli ithalata ilişkin ortalama ithal birim fiyatları bir önceki yıl aynı döneme kıyasla düşmüştür.
3.4 Fiyat Karşılaştırması
| Fiyat Karşılaştırması | Birim | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
| Yurt içi Satış Fiyatı (a) | TL/Kg | X | X | X | X | X |
| $/Kg | X | X | X | X | X | |
| Ticari Maliyet + %5 Kâr (b) | TL/Kg | X | X | X | X | X |
| $/Kg | X | X | X | X | X | |
| Ağırlıklı Ortalama Birim İthal Maliyeti (c) | $/Kg | 4,39 | 5,53 | 5,53 | 4,41 | 4,65 |
| Ağırlıklı Ortalama Birim İthal Maliyeti Çin (d) | $/Kg | 3,19 | 4,36 | 4,40 | 3,35 | 3,73 |
| Fiyat Kırılması Çin (a-d)/a | % | X | X | X | X | X |
| Fiyat Baskısı Çin (b-d)/b | % | X | X | X | X | X |
| Fiyat Kırılması Genel (a-c)/a | % | -X | -X | -X | X | X |
| Fiyat Baskısı Genel (b-c)/b | % | -X | -X | -X | -X | X |
| Fiyat Yıpranması (Yurt içi Satış Reel Fiyatı) | TL/Kg | X | X | X | X | X |
*Kaynak: YÜD, TCMB, TÜİK
Yukarıdaki tabloda yerli üretim dalının birim yurt içi satış fiyatları ve maliyetleri ile ithal birim maliyetlerine yer verilmiş olup bu kapsamda ithal ürünlerin yerli ürünlerin fiyatlarını kırma ve baskılama oranları hesaplanmıştır. Fiyat kırılması hesaplanırken yurt içi satış fiyatı ile ithal birim maliyeti arasındaki farkın yurt içi satış fiyatına oranlanması formülünden faydalanılmıştır. İthal birim maliyeti ise soruşturma konusu ürünün CIF ithal fiyatına yürürlükte olan gümrük vergisi ve %1 oranında diğer masraflar eklenerek belirlenmiştir. “Fiyat kırılması”, ithal ürünlerin fiyatının yerli ürünlerin gerçekleşen yurt içi satış fiyatının ne kadar altında olduğunu, “fiyat baskısı” ise yerli ürünlerin ortalama birim ticari maliyetine makul bir kâr oranı eklenmesiyle bulunan fiyatın, ortalama ithal birim fiyatı tarafından ne oranda baskılandığını göstermektedir.
Bu çerçevede, 2020-2022 yılları arasında ithal ürünlerin ağırlıklı ortalama birim maliyetleri, yerli ürünlerin yurt içi satış fiyatlarının üzerinde seyretmiş olup, naylon iplik ithal birim maliyetlerinin bu yıllar için fiyat kırılması ve fiyat baskısına neden olmadığı görülmüştür. 2023 yılında ise fiyat baskısı olmadığı ancak ortalama ithal maliyetin yurt içi satış fiyatını %X oranında kırdığı görülmektedir. 2024 yılında ise fiyat kırılması %X olarak gerçekleşirken ithal birim maliyetleri yerli üretim dalının oluşturulmuş satış fiyatlarını X oranında baskılamıştır. Öte yandan, soruşturma konusu dönemde, Çin’den yapılan ithalatın ortalama birim maliyeti yerli üretim dalının yurtiçi satış fiyatları üzerinde fiyat kırılması ve fiyat baskısı oluşturduğu gözlemlenmiştir.
4. YERLİ ÜRETİM DALININ EKONOMİK GÖSTERGELERİ
Soruşturma konusu ürünün yerli üretimine ilişkin bu bölümde yer verilen ekonomik göstergeler, başvuru sahibi firmaların sağladıkları verilere dayanmaktadır. Buna ek olarak, başvuruda sunulan veriler, baz yıl olarak alınan 2020 rakamlarına göre endekslenmiştir.
4.1 Tüketim
| Tüketim | Birim | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
| Miktar | Endeks | 100 | 123 | 137 | 133 | 128 |
Soruşturma döneminde yurt içi tüketim endeksi 2022 yılına kadar yükselmiş, sonrasında ise düşüş eğilimine girmiştir. Buna göre 2020 yılında 100 olan endeks 2021 yılında 123’e, 2022 yılında 137’ye yükselmiştir. Tüketim endeksi 2023 yılında 133 puana, 2024’te azalarak 128 puana gerilemiştir.
4.2 Üretim
| Üretim | Birim | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
| Miktar | Endeks | 100 | 126 | 115 | 105 | 106 |
Soruşturma döneminde yerli üretim dalgalı bir seyir izlemiştir. Buna göre; 2020 yılında 100 olan üretim endeksi 2021 yılında 126 puana yükselmiştir. 2022 ve 2023 yıllarında azalan endeks 2023’te 105 puana gerilemiş, 2024 yılında ise az düzeyde artışla 106 puan olarak gerçekleşmiştir.
4.3 Yurt içi satışlar
| Yurt içi Satışlar | Birim | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
| Miktar | Endeks | 100 | 127 | 112 | 114 | 126 |
Soruşturma konusu dönemde yurt içi satış endeksi 2022 yılına kadar dalgalı bir seyir izlemiş, 2022’den itibaren artmıştır. Buna göre; 2020 yılında 100 olan yurt içi satış endeksi 2021 yılında 127’ye yükselmiştir. 2022 yılında 112 seviyesine düşen yurt içi satış endeksi 2023 yılında 114’e ve 2024 yılında ise 126 seviyesine yükselmiştir.
4.4 Yurt dışı satışlar
| Yurt dışı Satışlar | Birim | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
| Miktar | Endeks | 100 | 156 | 91 | 92 | 94 |
Soruşturma konusu eşyanın yurt dışı satış endeksi 2022 yılı haricinde artış eğiliminde olmuştur. Buna göre, 2020 yılında 100 olan endeks, 2021 yılında 156 puana yükselmiş, 2022 yılında 91 puana gerilemiştir. 2023 yılından itibaren artan endeks 2024’te 94 puana yükselmiştir.
4.1 Kapasite
| Kapasite | Birim | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
| Miktar | Endeks | 100 | 121 | 121 | 121 | 121 |
| KKO | Endeks | 100 | 104 | 95 | 87 | 88 |
2020 yılında 100 olan üretim kapasitesinin endeks değeri 2021 yılında 121 puana yükselmiş olup, diğer yıllarda kapasitede bir değişim gerçekleşmemiştir. Mevcut kapasitenin ne kadarının üretimde kullanıldığını gösteren kapasite kullanım oranının (KKO) endeks değeri ise soruşturma döneminde dalgalı bir seyir izleyerek 88-100 puan arasında gerçekleşmiş, son yıllarda üretimdeki azalmaya paralel olarak bir miktar düşmüştür.
4.1 Stoklar
| Stoklar | Birim | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
| Miktar | Endeks | 100 | 108 | 443 | 540 | 394 |
Soruşturma döneminde dönem sonu stok endeksi 2023 yılına kadar sürekli artmış, 2024 yılında bir miktar gerilemiştir. 2020 yılında 100 olan endeks 2023’te 540 puana yükselmiş, 2024 yılında 394 puana gerilemiştir.
4.1 İstihdam
| İstihdam | Birim | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
| Direkt işçi sayısı | Endeks | 100 | 122 | 110 | 102 | 98 |
Naylon iplik üretiminde istihdam edilen direkt işçi sayısına ilişkin endeks 2021 yılındaki artış haricinde soruşturma dönemi boyunca azalmıştır. 2020 yılında 100 olan endeks 2021’de 122 puana yükselmiş, izleyen yıllarda azalarak 2024 yılında 98 puana gerilemiştir.
4.1 Verimlilik
| Verimlilik | Birim | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
| Ton/Kişi | Endeks | 100 | 103 | 105 | 102 | 109 |
Kişi başına ton cinsinden yıllık üretimi ifade eden verimlilik endeksi 2023 yılı haricinde artış eğiliminde olmuştur. 2020 yılında 100 olan endeks; 2022 yılında 105 puana yükselmiş, 2023 yılında ise 102 puana gerilemiştir. Verimlilik endeksi üretimdeki kısmi toparlanma ve istihdamdaki azalışa bağlı olarak 2024 yılında 109 seviyesine yükselmiştir.
4.1 Kârlılık
| Kârlılık | Birim | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
| Faaliyet Kârı/Net Ciro % | Endeks | 100 | 120 | 77 | 50 | -3,9 |
Faaliyet kârının net ciroya oranlanmasıyla elde edilen kârlılık endeksi soruşturma konusu dönemde 2021 yılı haricinde sürekli azalmıştır. 2020 yılında 100 olan endeks 2021 yılında 120 puana yükselmiştir. İzleyen yıllarda sürekli azalan endeks 2024 yılında -3,9’e düşerek soruşturma döneminde ilk kez negatif seviyede gerçekleşmiştir.
5. İLGİLİ TARAFLARIN GÖRÜŞLERİ VE DEĞERLENDİRMESİ
Bu kısımda, soruşturma kapsamında ilgili taraflarca dile getirilen görüşler sınıflandırılmıştır. İlgili taraflarca dile getirilen görüşler birçok noktada örtüşmektedir. Bu nedenle, tekrarı önlemek amacıyla ilgili taraf görüşleri dile getiren taraflara göre değil, ileri sürülen görüşlerin konusuna göre sınıflandırılarak aşağıda sunulmaktadır. Ayrıca, söz konusu görüşlere ilişkin değerlendirmelere de görüşlerin altında yer verilmektedir:
Görüş 1: 2024 yılında Tayvan’ın Türkiye’nin toplam ithalatı içindeki payının %3’ün altında olup, bu nedenle DTÖ Korunma Önlemleri Anlaşmasının 9.1 Maddesi uyarınca önlemden muaf tutulması gerekmektedir.
Değerlendirme 1: Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Korunma Önlemleri Anlaşmasının 9.1. maddesi “Gelişme yolunda üye ülke menşeli bir ürüne karşı, bu ülkenin ilgili ürünün ithalatçı üye ithalatındaki payı yüzde 3’ü ve toplu olarak yüzde 3’ten daha az ithalat payına sahip gelişme yolundaki üye ülkelerin ilgili ürünün toplam ithalatının yüzde 9’unu geçmediği sürece, korunma tedbirleri uygulanmayacaktır” hükmünü içermektedir. Gelişme Yolundaki Ülke (GYÜ) muafiyetlerinin nasıl uygulanacağına dair ise Anlaşmada ve ilgili DTÖ içtihatlarında belirlenmiş kurallar bulunmamakta olup muafiyet tanınacak ülke listesinin oluşturulması üye ülkelerin takdir yetkisinde bulunmaktadır.
Görüş 2: Ülkemizde Naylon 6.6 ipliğin üretimi bulunmamaktadır.
Değerlendirme 2: Soruşturma kapsamında yapılan yerinde incelemeler, doğrulama çalışmalarında elde edilen bilgiler ve yerli üreticilerden temin edilen veriler doğrultusunda Ülkemizde Naylon 6.6 iplik üretiminin gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.
Görüş 3: Ülkemizde 50 denye altında yer alan yüksek mukavemetli naylon iplikler ve geri dönüştürülmüş naylon iplik üretimi bulunmamaktadır.
Değerlendirme 3: Soruşturma kapsamında yapılan yerinde incelemeler, doğrulama çalışmalarında elde edilen bilgiler ve yerli üreticilerden temin edilen veriler doğrultusunda Ülkemizde 20 denye üstü naylon iplikler ile geri dönüştürülmüş naylon iplik üretiminin gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.
Görüş 4: Naylon Poy, bitmiş naylon iplik üretiminde kullanılmakta olan bir girdi olup soruşturma kapsamı naylon iplikler gibi tek başına bir kullanım alanı bulunmamaktadır. Ayrıca, yerli üreticiler iç piyasa poy talebine karşılık verememektedir. Bu nedenle poya uygulanan korunma önlemi kaldırılmalı veya miktarı azaltılmalıdır.
Değerlendirme 4: Soruşturma sürecinde yerli üreticilerin yeterli Poy üretim kapasitesini haiz olduğu değerlendirilmiştir. Poy iplik aynı zamanda ithalata da konu ticari bir mal niteliğindedir. Diğer taraftan soruşturma kapsamında yer alan poy ipliğin yerli üreticiler tarafından üretilenleri ile ithal edilenleri DTÖ Korunma Önlemleri Anlaşmasında belirtilen benzer veya doğrudan rakip ürün tanımına uymaktadır.
Görüş 5: Ülkemizde cırt bant üretiminde kullanılan naylon iplik üretimi yoktur.
Değerlendirme 5: Yerli üreticilerden temin edilen veriler doğrultusunda Ülkemizde cırt bant üretiminin gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.
6. KORUNMA ÖNLEMİNİN DEVAMINA GEREK OLUP OLMADIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ
DTÖ Korunma Önlemleri Anlaşmasının 7.2 ve İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliğinin 11 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, bir korunma önlemi, “korunma önleminin ciddi zararı önlemek veya gidermek için gerekli olmaya devam ettiğini ve sanayi dalının intibak etmekte olduğunu gösteren deliller olduğunu tespit etmiş olmak” şartıyla uzatılabilmektedir. Bu çerçevede anılan Anlaşma ile Yönetmelikte bir korunma önleminin uzatılması için öngörülen koşullar mevcut soruşturma bağlamında aşağıda değerlendirilmektedir.
6.1 Korunma Önleminin Ciddi Zararı Önlemek veya Gidermek İçin Gerekli Olmaya Devam Edip Etmediğinin Değerlendirilmesi
Naylon iplik ithalatı soruşturma dönemi içinde 2022 yılında en yüksek seviyeye ulaştıktan sonra düşme eğilimine girmiştir. Bununla birlikte yıllık ithalat miktar bazında soruşturma döneminin sonunda soruşturma döneminin başına kıyasla miktar bazında artış göstermiştir. Buna mukabil nispi ithalat soruşturma dönemi boyunca yüksek seyretmiştir. Buna ek olarak, naylon iplik ithalatına ilişkin ortalama ithal birim maliyetler yerli üretim dalı üzerinde 2023 ve 2024 yıllarında fiyat kırılmasına neden olurken ithal birim maliyetler ayrıca 2024 yılında yerli üretim dalının oluşturulmuş satış fiyatları üzerinde fiyat baskısına neden olmuştur.
Diğer taraftan, yerli üreticilerin üretim miktarı soruşturma döneminde dalgalı seyretmiş, 2021 yılından itibaren kapasitenin değişmemesine mukabil kapasite kullanım oranı son yıllarda düşmüştür. Dönem sonu stoklar 2020-2023 yılları arasında ciddi oranda artmış olup yerli üretimin kârlılığı ve üretim istihdamı 2022 yılından itibaren azalmıştır. Ekonomik göstergelere ilişkin detaylı veriler EK-1/b’de yer almaktadır.
Naylon İplik Dünya İhracatı
Aşağıda yer alan International Trade Center (ITC) verileri, soruşturma konusu naylon veya diğer poliamidlerden ipliklere tekabül eden 5402.31, 5402.32, 5402.45, 5402.51, 5402.61 Gümrük Tarife Pozisyonları çerçevesinde küresel ihracatı göstermektedir.
| İHRACATÇI ÜLKE | Bin Ton | B.F ($/kg) | ||||||||
| 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
| ÇHC | 156 | 233 | 266 | 281 | 330 | 3,02 | 3,62 | 3,66 | 3,25 | 3,23 |
| İtalya | 82 | 95 | 86 | 71 | 74 | 5,01 | 5,5 | 6,49 | 6,5 | 5,98 |
| Tayvan | 67 | 62 | 53 | 45 | 52 | 3,25 | 4,29 | 4,61 | 3,92 | 4,07 |
| Slovenya | 30 | 34 | 31 | 23 | 23 | 4,56 | 5,07 | 6,17 | 6,24 | 5,71 |
| Vietnam | 34 | 35 | 24 | 12 | 21 | 2,48 | 3,43 | 5,03 | 7,06 | 7,06 |
| Hindistan | 7 | 9 | 9 | 9 | 10 | 3,48 | 4,07 | 4,26 | 3,86 | 3,78 |
| ABD | 24 | 20 | 19 | 11 | 10 | 5,8 | 6,17 | 7,09 | 7,88 | 8,54 |
| Fransa | 13 | 15 | 13 | 12 | 9 | 5,04 | 5,78 | 6,69 | 6,7 | 6,24 |
| İsrail | 9 | 15 | 15 | 12 | 8 | 6,5 | 5,35 | 6,54 | 6,48 | 8,06 |
| İspanya | 10 | 12 | 12 | 8 | 8 | 7,66 | 7,83 | 10,1 | 9,15 | 8,73 |
| Diğer Ülkeler | 124 | 138 | 101 | 85 | 80 | 5,31 | 5,88 | 7,2 | 6,88 | 6,7 |
| Genel Toplam | 556 | 668 | 630 | 570 | 625 | 4,21 | 4,73 | 5,24 | 4,77 | 4,55 |
Kaynak: ITC- Trademap veritabanı *5402.31, 5402.32, 5402.45, 5402.51 ve5402.61 altında yer alan dünya ihracatı konsolide edilmiştir.
Anılan verilerde, dünya naylon iplik pazarının 2022 ve 2023 yıllarında daraldığı, 2024 yılında genişlediği ve buna mukabil dünya ihracatında ilk sırada olan Çin’in dünyaya ihracatının 2020-2024 yılları arasında sürekli arttığı anlaşılmaktadır. İkinci ve üçüncü sırada olan İtalya ve Tayvan’dan yapılan ithalatın ise 2024 yılında yeniden artışa geçtiği anlaşılmaktadır. Ayrıca, Çin ve Tayvan menşeli ihraç birim fiyatlarının 2020-2024 yılları boyunca dünya genel ihracat birim fiyatlarının altında seyrettiği görülmektedir.
Bu kapsamda, anılan ülkeden ihracat verileri ve özellikle Çin’den Ülkemize soruşturma dönemi boyunca 2024 yılı haricinde sürekli artış gösteren ithalat verileri göz önüne alındığında mevcut korunma önleminin uygulama süresi sonunda uzatılmaması durumunda Uzakdoğu ülkeleri menşeli ithalat başta olmak üzere ithalatın Ülkemize artan miktarlarda yöneleceği değerlendirilmektedir.
6.2 Yerli Üreticilerin Piyasa Koşullarına Uyumuna İlişkin Kanıtlar
Başvuru sahiplerinden X firması, korunma önleminin uygulanmaya başlamasıyla birlikte, şirketlerinin Ar-Ge ve iş geliştirme faaliyetleri, finansman yönetimi projeleri, pazarlama teknikleri iyileştirmelerine odaklanarak Ülkemizin naylon iplik, FDY ve POY ihtiyacının yerli üreticiler eliyle karşılanmasını ve Ülkemizin bu ürünlerdeki ihracatını arttırmayı hedeflemiştir.
Bu kapsamda, naylon iplik hammaddesi cips üretim faaliyetini sürdürmekte olan X firması mevcut cips üretiminin artırılmasına yönelik yeni bir hat alınması ve devreye sokulması yönünde çalışmalar yürütülmektedir. Böylece mevcut cips üretim kapasitesinin %100 oranında artırılması hedeflenmektedir. Global pazarda petrol fiyatlarındaki dalgalanmalar dolayısı ile söz konusu yatırım piyasa istikrarının sağlanması beklenerek ertelenmiş olup, 2026 yılında hayata geçirilmesi planlanmaktadır.
Ar-Ge merkezinin kurulumu için gerekli düzenlemeler yapılarak Aralık 2021 tarihinde firma tarafından T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına başvurulmuştur. Hâlihazırda devam eden sekiz adet projenin yıllık harcaması 150.000 Euro civarında hesaplanmıştır. Projelerin sunum aşamaları tamamlanmış olup görülen uygunsuzlukların giderilmesi üzerine ek süre alınmıştır. Firma Ar-Ge konusunda uluslararası bir şirket olan X ile gerekli düzenlemeler ve uygunsuzlukların giderilmesi hususunda danışmanlık anlaşması imzalamıştır. İlgili süreç devam etmektedir.
Öte yandan, yurt içi piyasalarda dijitalleşme ve sanal dünya ile uyumlu hale gelme hedefi doğrultusunda İtalya ve Portekiz’de ülkelerin önde gelen firmaları ile resmî ortaklık görüşmelerine başlanmıştır. Gerek Portekiz gerekse de İtalya da çok olumlu bir süreç yaşanmış ve ortak projeler yürütülmüş ve yürütülmektedir.
Ayrıca, yurt dışı piyasalara açılımın ivme kazanarak ihracat hacminin artırılmasına yönelik Avrupa Birliği bölgesinde iki ülkede depo ve benzeri işletmeler açılarak pazarlama faaliyetlerinin artırılmasına yönelik çalışma yapılmakta olup, İtalya’da depo kurulumu son aşamaya gelmiştir.
Enerji maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla grup şirketlerinden X, X bölgesinde 4 mw lık HES devreye alma işlemini başarıyla gerçekleştirmiştir. Ayrıca, fabrika çatısı GES kurulumu için gerekli fizibilite çalışmaları yapılmış ve teklifler toplanmış olup, sene içerisinde kurulumlar yapılarak ciddi bir enerji tasarrufu sağlanacaktır.
Sektörün öncü Masterbatch (granül) üreticilerinden X firması ile Ar-Ge noktasında beraber çalışma ve ortaklık için mutabakat sağlanmış olup, renk geliştirme ve boyalı iplik noktasında çeşitlilik ve kabiliyet olarak global ölçekte bir pozisyon alınmıştır.
X firmasınca, 2020 yılında 5 ton/gün olan üretim, 2023 yılına kadar yapılan makine yatırımları ile 8 ton/gün poy ve 8 ton/gün tekstüre iplik ilave üretim yapılmış, enerji maliyetlerinin düşürülmesi noktasında 2023 yılında planlanan GES yatırımı ve resmî süreçler Mayıs 2025’te tamamlanmış ve üretilen enerji sisteme verilmeye başlanmıştır.
İplik kalitesini arttırmak adına firma laboratuvarı için cihaz alımları gerçekleşmiştir. İlaveten, Haziran 2025 daha önce üretilemeyen bir iplik modeli olan hava tekstüre (ATY) ipliğin üretimine başlanacaktır. Günlük 15 ton/gün tekstüre iplik üretim kapasitesi ilk hedefler doğrultusunda 20 ton/gün’e çıkarılması planlanmaktadır. Bu doğrultuda, ilk etapta 2026 yılı içerisinde makine yatırımı planlanmaktadır.
Ürün geliştirme konusunda ise iplik filament ve renk seçeneklerini arttırarak ürün yelpazesi genişletilmeye devam edilmektedir. Bu kapsamda, mukavemetli makine ve mono filament iplik üretmek için makine araştırma süreci başlamış bulunmaktadır.
Diğer taraftan, önlem uygulanan dönemde üretim faaliyetine başlayan X firmasınca yıllık X bin ton civarındaki tekstüre iplik yatırımı 2025 yılı Şubat ayı itibarıyla devreye alınmış olup, 2025 son çeyrekte X bin ton civarında POY iplik yatırımı devreye alınacaktır. Ayrıca, söz konusu firma, bu yatırımlar kapsamında Naylon 6.6 ipliği üretebildiğini ifade etmiştir.
X firması tarafından, verimliliğin artırılması amacıyla üretim hatlarında bulunan makinelerin yenilenmesi amacıyla makine ve ekipman yatırımı yapılmıştır. Yine verimlilik artışı amacıyla üretim süreçleri sadeleştirilmiştir. Enerji maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla yeni yatırımlar değerlendirildiği belirtilmiştir.
Sonuç olarak, korunma önleminin yürürlüğe girmesi sonrasındaki süreçte yerli üreticilerin maliyet düşürmeye odaklanarak ara mal üretiminde kapasite artış yatırımları gerçekleştirdikleri, verimlilik artışına yönelik makine yenileme ve teknoloji yatırımı yaptıkları, rekabetçiliğin artırılmasına ve katma değeri yüksek ürün imalatına yönelik olarak Ar-Ge yatırımları gerçekleştirdikleri ve planlamalar yapmış oldukları, pazarlama faaliyetlerinin yeni teknolojiler çerçevesinde geliştirilmesine yönelik proje ve iş birlikleri başlattıkları belirlenmiştir. Bu çerçevede yerli üreticilerin piyasa koşullarına uyum sağlamakta olduğunu gösteren kanıtların mevcudiyeti tespit edilmiştir.
7. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
Naylon iplik ithalatı 2022 yılından itibaren azalmakla birlikte soruşturma döneminin sonunda dönemin başına kıyasla artış kaydetmiştir. Nispi ithalat soruşturma konusu dönem boyunca yerli üretimin iki katı gibi oldukça yüksek seviyelerde seyretmiş, ithalatın piyasa payı da soruşturma dönemi boyunca yüksek seviyesini korumuştur. Yerli üretim dalının üretim, yurt içi satışlar, dönem sonu stoklar ve verimlilik göstergelerinde son dönemli düzelmeler görülmekle birlikte üretimde 2022 ve 2023 yıllarında yaşanan düşüş sonrasında 2024 yılında yaşanan düzelme çok ılımlı seviyede kalmıştır. Ayrıca yerli üretimin KKO göstergesi 2020-2023 yılları arasında bozulmuş ve 2024’teki düzelme üretim artışındaki ılımlı seviye ile paralel olarak çok kısıtlı düzeyde kalmıştır. Yerli üretimin istihdam ve kârlılık göstergelerinde 2022 yılından itibaren bozulmalar meydana gelmiştir. Kârlılık göstergesi soruşturma döneminin başından itibaren hızla düşerek ilk kez 2024 yılında negatif seyre geçmiştir.
İthal birim fiyatlar nispi ithalatın arttığı 2023 yılından itibaren yerli üreticinin yurt içi satış fiyatlarını kırmış ve 2024 yılında ithal birim maliyetlerin yerli üretim dalının olması gereken satış fiyatı üzerinde fiyat baskısı oluşturduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, önemli tedarikçiler arasında Ülkemizin ciddi bir ihraç pazarı olduğu ve mevcut önlemin uygulama sonunda uzatılmaması durumunda özellikle Uzakdoğu ülkeli menşeli ithalat başta olmak üzere ithalatın Ülkemize artan miktarlarda yöneleceği değerlendirilmektedir.
Yerli üreticiler korunma önleminin uygulandığı dönemde rekabetçilik düzeylerini arttırmak için Ar-Ge ve iş geliştirme faaliyetleri, finansman yönetimi projeleri, dijitalleşme ve pazarlama teknikleri iyileştirmelerine odaklanmışlardır. Bu kapsamda, soruşturma konusu dönemde üretim kapasitesini artıran yerli üreticiler, kapasite artırımına yönelik yatırımlara devam etmiştir. Ayrıca, bu dönemde yeni bir üretici firma piyasaya girmiştir.
Bu kapsamda, yerli üreticilerin korunma önleminin uygulanmayacağı bir rekabet ortamına intibak yolunda soruşturma konusu ürünün üretim kapasitesini arttırma aşamasında olduğu, enerji verimliliğini sağlamaya yönelik çalışmalarla maliyetlerini azaltmaya yöneldiği ve ürün geliştirme faaliyetleri geliştirdiği tespit edilmiştir. Öte yandan, yerli üreticilerin rekabetçilik düzeylerini artırmak adına devam ettirdiği yatırım ve faaliyetlerin sonuç vermesi için zamana ihtiyaç olduğu anlaşılmaktadır. Bu kapsamda, mevcut önlemin devamının ciddi zararı önlemek için korunma önleminin gerekli olmaya devam ettiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, uygulanmakta olan korunma önleminin süresinin uzatılması için DTÖ Korunma Önlemleri Anlaşmasının 7.2 ve İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliğinin 11 inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen koşulların sağlandığı değerlendirilmektedir. Gerek yerli üretim dalının durumu gerekse ithalatın gelişimi dikkate alındığında, söz konusu önlemin üç yıl süreyle liberalize edilerek uzatılmasının ve aşağıdaki tabloda gösterilen miktarda uygulanmasının uygun olduğu değerlendirilmektedir.
| GTP | EK MALİ YÜKÜMLÜLÜK ($/Kg) | ||
| 1. Dönem
(21/11/2025-20/11/2026) |
2. Dönem
(21/11/2026-20/11/2027) |
3. Dönem
(21/11/2027-20/11/2028) |
|
| 5402.31 | 0,24 | 0,23 | 0,22 |
| 5402.32 | |||
| 5402.51 | |||
| 5402.61 | |||
| 5402.45 | 0,0475 | 0,0450 | 0,0425 |
EK-1/a İlgili Taraf Listesi
| S.NO | İLGİLİ TARAF TÜRÜ | ÜLKE | ÜNVAN |
| 1 | Yerli Üretici | Türkiye | Anadolu İplik ve Tekstil Fabrikaları San. A.Ş. |
| 2 | Yerli Üretici | Türkiye | Eurotex Tekstil San. ve Tic. A.Ş. |
| 3 | Yerli Üretici | Türkiye | Kutlucan Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. |
| 4 | Yerli Üretici | Türkiye | Oma İplik A.Ş. |
| 5 | Diğer | AB | AB’nin Türkiye Delegasyonu |
| 6 | Diğer | BAE/UAE | BAE |
| 7 | Diğer | Meksika | Meksika Büyükelçiliği |
| 8 | Diğer | Tayland | Tayland Büyükelçiliği |
| 9 | Diğer | Tayvan | Tayvan Ekonomik ve Kültürel Misyonu |
| 10 | Diğer | Türkiye | İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) |
| 11 | Diğer | Türkiye | İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) |
| 12 | Diğer | Türkiye | Akdeniz Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (ATHİB) |
| 13 | İthalatçı | Türkiye | Dost Cırtbant Dokuma Sanayii A.Ş. |
EK-1/b: Yerli Üretim Dalının Ekonomik Göstergeleri
| Yerli Üretim Dalının Ekonomik Göstergeleri | ||||||
| Gösterge | Birim | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
| Tüketim | Endeks | 100 | 123 | 137 | 133 | 128 |
| İthalat | Ton | 32.570 | 39.813 | 47.343 | 45.594 | 41.826 |
| İthalat Piyasa payı | Endeks | 100 | 99 | 106 | 105 | 100 |
| Üretim | Endeks | 100 | 126 | 115 | 105 | 106 |
| İthalatın Yerli Üretime Oranı | Endeks | 100 | 97 | 126 | 134 | 121 |
| Yurt içi satışlar | Endeks | 100 | 127 | 112 | 114 | 126 |
| Yurt dışı satışlar | Endeks | 100 | 156 | 91 | 92 | 94 |
| Kapasite | Endeks | 100 | 121 | 121 | 121 | 121 |
| KKO | Endeks | 100 | 104 | 95 | 87 | 88 |
| İstihdam | Endeks | 100 | 122 | 110 | 102 | 98 |
| Verimlilik | Endeks | 100 | 103 | 105 | 102 | 109 |
| Stoklar | Endeks | 100 | 108 | 443 | 540 | 394 |
| Kârlılık | Endeks | 100 | 120 | 77 | 50 | -3,9 |
EK-1/c Ürün Grubu Bazında İthalat
| GTP-Ürün Grubu | Toplam Net Ağırlık (Ton) | Toplam Dolar Değeri (1000 $) | Toplam BF ($/Kg) | ||||||||||||
| 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
| 5402.31 | 12.358 | 17.044 | 20.107 | 25.546 | 23.693 | 48.899 | 83.879 | 103.285 | 96.393 | 92.374 | 3,96 | 4,92 | 5,14 | 3,77 | 3,90 |
| 5402.32 | 834 | 1.487 | 1.318 | 466 | 391 | 2.385 | 4.264 | 4.625 | 1.936 | 1.534 | 2,86 | 2,87 | 3,51 | 4,16 | 3,92 |
| Tekstüre İplik | 13.192 | 18.532 | 21.425 | 26.011 | 24.084 | 51.284 | 88.143 | 107.910 | 98.329 | 93.908 | 3,89 | 4,76 | 5,04 | 3,78 | 3,90 |
| 5402.45-Poy ve FDY | 18.670 | 20.433 | 25.118 | 18.763 | 17.171 | 53.487 | 73.923 | 99.896 | 60.943 | 57.513 | 2,86 | 3,62 | 3,98 | 3,25 | 3,35 |
| 5402.51 | 350 | 414 | 526 | 547 | 446 | 1.347 | 1.811 | 2.454 | 2.071 | 2.362 | 3,85 | 4,38 | 4,67 | 3,78 | 5,30 |
| 5402.61 | 358 | 434 | 275 | 272 | 125 | 1.839 | 2.415 | 1.825 | 2.129 | 1.185 | 5,14 | 5,56 | 6,64 | 7,82 | 9,49 |
| Diğer İplikler | 708 | 848 | 800 | 820 | 571 | 3.186 | 4.226 | 4.279 | 4.199 | 3.547 | 4,50 | 4,99 | 5,35 | 5,12 | 6,21 |
| Genel Toplam | 32.570 | 39.813 | 47.343 | 45.594 | 41.826 | 107.957 | 166.292 | 212.085 | 163.472 | 154.969 | 3,31 | 4,18 | 4,48 | 3,59 | 3,71 |
EK-1/ç Ülke Bazında Ocak-Ağustos Dönemi İthalat İstatistikleri
| Ocak-Ağustos İthalat Verileri | ||||||||||||||||||
| ÜLKELER | Miktar (Ton) | Değer (1000 $) | BF ($/kg) | |||||||||||||||
| 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
| Çin | 8.114 | 12.428 | 22.017 | 25.508 | 23.368 | 19.023 | 21.592 | 42.753 | 87.563 | 76.358 | 75.913 | 55.238 | 2,66 | 3,44 | 3,98 | 2,99 | 3,25 | 2,9 |
| İtalya | 2.386 | 4.095 | 2.642 | 1.798 | 1.772 | 1.668 | 12.376 | 22.540 | 20.600 | 15.593 | 12.690 | 12.731 | 5,19 | 5,5 | 7,8 | 8,67 | 7,16 | 7,63 |
| Güney Kore | 1.831 | 2.065 | 1.911 | 550 | 781 | 857 | 5.201 | 6.743 | 7.755 | 2.005 | 2.558 | 2.657 | 2,84 | 3,27 | 4,06 | 3,64 | 3,28 | 3,1 |
| İsrail | 1.243 | 889 | 1.555 | 1.136 | 565 | – | 5.852 | 5.056 | 10.862 | 7.372 | 3.252 | – | 4,71 | 5,69 | 6,99 | 6,49 | 5,75 | |
| Slovenya | 421 | 910 | 643 | 241 | 406 | 173 | 2.141 | 4.903 | 4.361 | 2.270 | 2.440 | 1.475 | 5,08 | 5,39 | 6,78 | 9,43 | 6,02 | 8,51 |
| Hindistan | 434 | 584 | 821 | 495 | 290 | 487 | 1.123 | 1.875 | 3.331 | 1.490 | 973 | 1.851 | 2,59 | 3,21 | 4,06 | 3,01 | 3,36 | 3,8 |
| Tayvan | 3.744 | 1.070 | 562 | 657 | 214 | 204 | 8.691 | 3.430 | 2.261 | 2.430 | 794 | 758 | 2,32 | 3,21 | 4,03 | 3,7 | 3,7 | 3,71 |
| Vietnam | 716 | 180 | 235 | 403 | 180 | 340 | 1.957 | 592 | 1.069 | 1.162 | 582 | 1.064 | 2,73 | 3,29 | 4,54 | 2,88 | 3,23 | 3,13 |
| Hırvatistan | 276 | 264 | 345 | 171 | 148 | 101 | 1.529 | 1.750 | 2.662 | 1.388 | 1.032 | 759 | 5,54 | 6,63 | 7,72 | 8,12 | 6,98 | 7,48 |
| İspanya | 510 | 870 | 964 | 144 | 82 | 91 | 2.518 | 4.990 | 7.159 | 1.233 | 527 | 513 | 4,93 | 5,74 | 7,43 | 8,55 | 6,44 | 5,61 |
| Tayland | 70 | 25 | 0 | 170 | 67 | 57 | 259 | 167 | 3 | 898 | 369 | 315 | 3,71 | 6,59 | 14,29 | 5,29 | 5,51 | 5,57 |
| Mısır | 189 | 254 | – | 18 | 62 | 62 | 650 | 902 | – | 58 | 319 | 329 | 3,43 | 3,56 | 3,25 | 5,11 | 5,32 | |
| Endonezya | 567 | 260 | 245 | 201 | 53 | 5 | 1.967 | 944 | 1.169 | 860 | 231 | 30 | 3,47 | 3,63 | 4,77 | 4,28 | 4,31 | 5,58 |
| Polonya | 227 | 119 | 107 | 73 | 39 | 77 | 1.172 | 751 | 823 | 580 | 244 | 351 | 5,17 | 6,3 | 7,67 | 8 | 6,32 | 4,53 |
| Belarus | 153 | 374 | 103 | 52 | 26 | 0 | 411 | 1.027 | 355 | 157 | 67 | 1 | 2,68 | 2,75 | 3,46 | 3,02 | 2,57 | 7,88 |
| Çekya | 118 | 155 | 74 | 24 | 25 | 39 | 511 | 738 | 367 | 139 | 124 | 172 | 4,33 | 4,77 | 4,98 | 5,81 | 4,89 | 4,38 |
| Almanya | 62 | 75 | 10 | 23 | 25 | 20 | 574 | 804 | 90 | 238 | 118 | 271 | 9,25 | 10,74 | 9,49 | 10,15 | 4,72 | 13,37 |
| ABD | 125 | 28 | 104 | 23 | 16 | 18 | 413 | 165 | 402 | 221 | 470 | 353 | 3,32 | 5,85 | 3,88 | 9,68 | 28,74 | 19,4 |
| Rusya Federasyonu | 631 | 1.315 | 989 | 5 | – | 3 | 1.470 | 3.782 | 3.287 | 16 | – | 10 | 2,33 | 2,88 | 3,32 | 3,16 | 2,98 | |
| BAE | – | 132 | 335 | 79 | – | 242 | – | 232 | 775 | 123 | – | 364 | 1,76 | 2,31 | 1,55 | 1,5 | ||
| Genel Toplam | 22.119 | 26.297 | 33.799 | 31.889 | 28.204 | 23.533 | 72.121 | 105.533 | 156.140 | 115.714 | 103.457 | 79.844 | 3,26 | 4,01 | 4,62 | 3,63 | 3,67 | 3,39 |
Uzmanlarımız Tarafından Hazırlanan Bu Çalışmalarda Verilen Bilgilerden Dolayı Şirketimizin Yasal Sorumluluğu Bulunmamaktadır. Belirli Bir Konuya İlişkin Olarak İlgili Danışmana Başvurulması Tavsiye Edilmektedir.
