T.C.
BAŞBAKANLIK
Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü
Sayı: B.02.1.GÜM.0.06.00.07.212-108
GENELGE
(2005/17)
4458 sayılı Gümrük Kanununun 220 ve 221 inci maddeleri ile Gümrük Yönetmeliğinin 679 ve müteakip maddeleri çerçevesinde tahsil edilen fazla çalışma ücretleri ile ilgili olarak gümrük idarelerinde iş ve işlemlerin mevzuata uygun yürütülmesi, uygulamada birlikteliğin sağlanması amacıyla aşağıdaki şekilde işlem yapılması gerekmektedir.
1- Fazla çalışma ücretlerinin tahakkuk ve tahsilinde fazla çalışılan saat ile işin ve işlemin özelliğine, işin görüleceği mahallin gümrük idaresine olan uzaklığına göre tefrik edilen personel sayısı ve
Fazla çalışma saat ücreti esas alınacak, görevlendirilen personele, fiilen çalıştığı ve/veya çalışacağı saat kadar fazla çalışma ücreti tahakkuk ve tahsil edilecektir. (Örneğin özet beyan memuru, vezne görevlisi birer saat çalışıyor, muayene memuru ve kolcu beş saat çalışıyor ise, özet beyan ve vezne görevlisi için bir saat, muayene memuru ve kolcu için beş saat fazla çalışma ücreti tahakkuk ve tahsil edilecektir.)
Fazla çalışma ücreti tahakkuk ve tahsil edilirken, Kanunun 221 inci maddesi ve Yönetmeliğin 683 üncü maddesi hükümlerine göre, birim fazla çalışma ücreti/saat kıstasının dışında herhangi bir kıstas esas alınarak (beyanname adedi, konteynır adedi vb.) tahakkuk ve tahsilât yapılmayacaktır.
2- Fazla çalışmada, gereğinden fazla memur görevlendirilmeyecek, görevlendirilecek personel sayısının işin ve işlemin özelliğine göre rasyonel değerlere uygun olması hususunda idare amirleri azami dikkat ve özeni gösterecek,
Bu konuda yetki ve sorumluluk idare amirine ait olacaktır.(Örneğin, yükleme ve boşaltma işlemlerinden bağımsız olarak veya farklı zamanlarda sadece Bilge sisteminde onay işlemlerinin yapılması ve bu yönde fazla çalışma talebinde bulunan yükümlü sayısının bir veya iki olması halinde fazla çalışmada görevlendirilecek personel sayısı, işin gereği ikiden fazla olmayacaktır)
3- Yolcular ile yolcuların kişisel kullanımına mahsus taşıtlarından fazla mesai ücreti tahsil edilmeyecek, bu işlerle görevli memurların çalışma saatleri, aralarında nöbet esasına göre düzenlenecek, ancak, ticari taşımacılık yapan düzenli seferi olmayan taşıtlar fazla mesai uygulamasına tabi olacaktır.
4- Normal çalışma saatleri dışında veya tatil zamanlarında yapılan fazla çalışmalar için fazla çalışma ücreti tahakkuk ve tahsil edilecek, normal çalışma saatleri içerisinde yapılan iş ve işlemler için iş sahiplerinden fazla çalışma ücreti talep edilmeyecektir.
Çalışma saatleri içinde başlayan bir iş, yükümlüden kaynaklanmayan bir nedenle kesildiği ve buna çalışma saatleri dışında devam edildiği takdirde, ilk saat ücreti alınmayacaktır.
İş sahipleri, gümrük idarelerine yönelik fazla çalışma taleplerine ilişkin dilekçelerinde fazla çalışmanın başlangıç ve bitiş saatlerini ve yapılacak fazla çalışmanın kapsam ve niteliğini (özet beyan işlemleri, beyanname sayısı, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım türleri gibi) belirtecekler, gümrük idaresince, görevlendirilecek personel sayısı ve unvanlarla, fazla çalışma ücretinin tahakkukunda bu kriterlere dikkat edilecek, gümrük idaresinden kaynaklanmayan diğer bir ifadeyle mükellefinden kaynaklanan nedenlerle (aracın geç gelmesi, mükellefin kendi iradesiyle idareye geç intikal etmesi gibi) fazla çalışmanın bu saatlerin dışına taşması durumunda, bu aşılan kısımlar içinde ayrıca fazla çalışma ücreti tahakkuk ve tahsil edilecektir.
5- Hafta içi uygulanan fazla çalışma saat ücreti ile hafta sonu uygulanan fazla çalışma saat ücreti arasında herhangi bir farklılık yaratılmayacak, gerek hafta içi yapılan fazla çalışmalarda gerekse hafta sonları yapılan fazla çalışmalarda, görevlendirilen personel sayısı, fazla çalışma saat ücreti ve fazla çalışılan saat kriterleri dikkate alınarak toplam fazla çalışma ücreti tahakkuk ve tahsil edilecektir. (Örneğin hafta içi bir günde ve hafta sonu bir günde ithalat işlemlerinde, 4’er saat fazla çalışma yapılmış, bu çalışmaların her ikisinde de 5’er memur görevlendirilmiş ise, hafta içi bir gün ve hafta sonu bir gün için tahsil edilecek toplam fazla çalışma ücreti; personel sayısı (5) x fazla çalışma saati (4) x fazla çalışma saat ücreti (15.-YTL) = 300.-YTL olacaktır. )
6- İş sahipleri, hafta içi normal çalışma saatleri dışında veya resmi tatil günlerinde gümrük idarelerinden fazla çalışma taleplerini mesai saatleri içinde gümrük idare amirine yapacaklardır. Ancak, resmi tatil günlerinde ve idare amirlerinin takdir edeceği zorunlu hallerde yazılı olarak yapılacak çalışma saatleri dışında hizmet verilmesi talepleri, belirlenen ücretin tatilden sonra çalışmanın başladığı günde, yatırılacağına dair taahhütname verilmesi kaydıyla kabul edilecektir.
Gümrük Yönetmeliği’nin 681 inci maddesinde yer alan bu yükümlülükleri yerine getirmeyenlerin müteakip talepleri, bu yükümlülük yerine getirilinceye kadar karşılanmayacaktır.
7- Gümrük Yönetmeliğinin 681/2 inci maddesi, fazla çalışma talebine ilişkin başvuruların ilgili gümrüğün amirince inceleneceğini öngördüğünden iş sahiplerince, Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliğinin 20/1 inci maddesi hükmü saklı kalmak kaydıyla başka herhangi bir birimden (gümrük muhafaza idaresi, saymanlık, Tasiş gibi) fazla çalışma talebinde bulunulması söz konusu olmayacaktır.
8- Gümrük Yönetmeliğinin 683 üncü maddesi uyarınca Türk ve yabancı plakalı kamyonlardan tahsil edilen ücret esas olarak deniz ve kara sınır kapılarında uygulanacaktır. Transit geçiş yapan kamyonlar için, kamyon başına fazla mesai ücreti alınacak, bu işlemlerde saat başına fazla çalışma ücreti tahsil edilmeyecektir. Yükleme, boşaltma gibi diğer gümrük işlemleri yapan kamyonlar için kamyon başına fazla mesai ücreti alınmayacak, çalışılan saat esasına göre fazla çalışma ücreti tahakkuk ve tahsil edilecektir.
9- Gümrük Yönetmeliğinin 681/4 üncü maddesi çerçevesinde, yükümlülerin gümrük veznesine global olarak fazla çalışma ücreti yatırma talepleri kabul edilecek, bu şekilde global mesai tahsil edilmesi yükümlülerin her defasında fazla mesai dilekçesi verme zorunluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Bu durumda, ay sonlarında daha önce verilmiş fazla mesai dilekçelerindeki toplam fazla çalışma ücreti global miktardan mahsup edilmek suretiyle işlem tesis edilecektir.
10- Mesai saatleri boyunca fiilen gümrük personeli bulunan Geçici Depolama Yerleri ve Antrepolar ile Gümrük Hattı Dışı Eşya Satış Mağazalarında, gümrük veya gümrük muhafaza memurlarına ödenecek olan fazla çalışma ücretleri ve yollukları noktasında global fazla çalışma ücreti tahsilatı yapılabilecektir. Sürekli memur bulundurulmayan, arızi olarak memur görevlendirilen bu gibi yerlerde ancak mükellefin yazılı isteği ve idare amirince de uygun görülmesi halinde global fazla mesai tahsilatı söz konusu olabilecektir. Antrepolar için tahsil edilecek global fazla çalışma ücretinin belirlenmesinde, antreponun, mikro düzeyde bir aylık makro düzeyde bir önceki yıl işlem hacmi gibi kriterler dikkate alınacaktır.
11- Doğrudan doğruya belirli bir özel veya genel antrepo ile ilgili gümrük işlemlerini yerine getirmek üzere kurulan özel gümrüklerle ilgili olarak yapılan protokoller ilgili Başmüdürün onayı üzerine yürürlüğe girecek ve protokolün bir örneği bilgi mahiyetinde Gümrükler Genel Müdürlüğüne gönderilecektir.
4458 sayılı Gümrük Kanununun 219 uncu maddesinin (b) fıkrası uyarınca tahsil edilen maaş bütçeye aktarılacaktır.
Protokolde yer verilen tüm sosyal hakların tutarlarının belirlenmesinde yörenin sosyo ekonomik koşulları, gümrük idaresinin yerleşim merkezlerine olan mesafesi ve ulaşım imkanları dikkate alınacaktır.
Gümrük Yönetmeliği’nin 284 üncü maddesinin (b) ve (c) fıkralarında açıkça sayılan haller dışında, gümrük ve gümrük muhafaza memurlarının ihtiyaçlarına ilişkin olarak antrepo işleticilerinden herhangi bir gerekçe ile başka tahsilât kesinlikle yapılmayacaktır.
12- Fazla çalışma ücretleri haricinde, 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre, görevlendirilen personel için yolluk tahakkuk ve tahsili gerektiğinde bu yolluklar global olarak tahsil edilmeyecektir. Mükelleflerden bu yönde yapılacak tahsilâtlarda taşıt ve konaklama gibi ihtiyaçların iş sahiplerince karşılanması esas olmakla birlikte, bunun mümkün olmaması halinde bu tutarlar, Gümrük Veznesine ya da Saymanlık Hesabına yatırılacaktır.
13- Fazla mesai ücretleri doğrudan saymanlıklara veya gümrük vergilerinin tahsiline yetkili bankalardaki ilgili saymanlık hesabına yatırılacaktır.
14- Global olarak tahakkuk ettirilen ve tahsil edilen fazla çalışma ücretlerinin mahsup işlemleri bir sonraki ayın beşine kadar yapılacaktır.
15- Bu Genelgede bahsi geçen mesai saatinden, konuyla ilgili özel düzenleme ve talimatlar saklı kalmak kaydıyla Valiliklerce belirlenen mesai saatleri anlaşılacaktır.
16- Gümrük idarelerinde, farklı uygulamaların önüne geçilmesi için fazla çalışma ücretlerine ilişkin uygulamalar Başmüdürlerce takip edilecek, aynı işe aynı işlem ilkesinden hareketle, bağlantı idarelerinde aynı iş için aynı işlemin tesis edilmesi bağlamında gerekli koordinasyon sağlanacaktır.
17- 2004/22 sayılı 02.09.2004 tarihli Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgi ve gereğini rica ederim.
Cihat ANCIN
Müsteşar V.
DAĞITIM:
Merkez ve taşra teşkilatına.
Ticaret Bakanlığı için Tıklayınız.
Uzmanlarımız Tarafından Hazırlanan Bu Çalışmalarda Verilen Bilgilerden Dolayı Şirketimizin Yasal Sorumluluğu Bulunmamaktadır. Belirli Bir Konuya İlişkin Olarak İlgili Danışmana Başvurulması Tavsiye Edilmektedir.
