Gözetim Belgesinin Sunulması Hakkında – Danıştay Kararı

T.C.
DANIŞTAY
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2023/1839
Karar No : 2024/1454

DAVANIN ÖZETİ: Davacı şirket tarafından, adına tescilli IM091102 ve IM114524 sayılı

beyannameler muhteviyatında yer alan eşyalara ilişkin olarak adına düzenlenen 20.09.2023 tarih ve CK011140 sayılı ceza kararı ile 20.09.2023 tarih ve ET002158 sayılı ek tahakkuk kararına karşı yapılan itirazın reddine dair 01.10.2023 tarih ve IT003894 sayılı İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılan davada; şirket adına Ambarlı Gümrük Müdürlüğü tarafından tescilli; 213431001M091102 (6. Kalem) ve 213431001M114524 (4.kalem) sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri kapsamı eşyalar 3926.90.97.90.18 GTİP’de “deniz yatağı’ ticari tanımı ile beyan edilerek işlemleri tamamlandığı, daha sonra mezkur beyannameler için, İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü- Kontrol Şube Müdürlüğünce 26.05.2023 tarih ve 34RS2023-23703/77 sayılı İkinci Kontrol Raporu tanzim edildiği, söz konusu ikinci kontrol raporuna konu, ithalat beyannamesi kapsamı eşyalardan model kodu, 43300 ve 43103 olanlar eğlence amaçlı olmayan deniz yatakları olarak 3926.90.97.90.18 GTİP’de değerlendirildiği, ancak model kodu 43028 olanlar eğlence amaçlı olduğu varsayılarak 9503.00.95.00.00 GTİP’de olması gerektiği değerlendirildiği, Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2019/32 Sayılı Genelgesinin 4. maddesinde şişme yatakların genellikle yapıldığı maddeye göre sınıflandırılması gerektiğinin belirtildiği, Genelgede de ürünlerin yapıldığı madde plastik olduğundan dolayı 3926.90.97.90.18 GTİP’de sınıflandırılması konusunda şüpheye yer verilmeyecek şekilde belirlendiği, bu kapsamda idarece ürünlere ilişkin GTİP tespitinin doğru bir şekilde yapılmadığı, ceza kesilmesinin kamu amacı ile örtüşmediği ileri sürülmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Beyannameye konu eşyanın İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (No: 2019/6) gereğince gözetim uygulamasına tabi olması ve söz konusu eşyaların kıymetinin gözetim tebliğinde belirlenen kıymetin altında kalması sebebi ile Gözetim Belgesi ibrazı için yükümlüsüne süre verilerek bildirimde bulunulduğu, verilen süre içerisinde herhangi bir belge ibraz edilmediğinden Gümrük Kanunu’nun 235/1-c maddesi uyarınca düzenlenen ceza kararı alındığı, Gümrük Kanunu 235/1-c maddesinde …varsa eşyanın fark gümrük vergilerinin alınmasının … hükümlerinin yer aldığınden, beyan edilen Gtip ile tespit edilen Gtip arasındaki vergi farkı (%25-10 = %15 oranında İGV) olduğu, bu sebeple fark vergiler için ek tahakkuk kararı düzenlendiği, yapılan GTİP tespiti neticesinde davacı adına düzenlenen ek tahakkuk ve ceza kararlarının usul ve yasaya uygun olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren İstanbul 4. Vergi Mahkemesi Hakimliğince, dava dosyası incelenerek işin gereği düşünüldü:

Dava, davacı adına tescilli IM091102ve IM114524 sayılı beyannameler muhteviyatında yer alan eşyalara ilişkin olarak adına düzenlenen 20.09.2023 tarih ve CK011140 sayılı ceza kararı ile 20.09.2023

tarih ve ET002158 sayılı ek tahakkuk kararına karşı yapılan itirazın reddine dair 01.10.2023 tarih ve IT003894 sayılı İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü işleminin iptali istemine ilişkindir.

4458 sayılı Kanunun 15.maddesinin 1.fıkrasında, gümrük vergilerinin gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte yürürlükte olan gümrük tarifesine göre hesaplanacağı; 3.fıkrasının (c) bendinde, gümrük tarifesinin, Türk Gümrük Tarifesinin kapsadığı eşyaya uygulanacak gümrük vergi oranlarını; 6. fıkrasında da; eşyanın tarife pozisyonunun belirlenmesi deyiminden, yürürlükteki hükümlere uygun olarak söz konusu eşyanın girdiği Türk Gümrük Tarife Cetvelinin alt açılımlarının belirlenmesinin anlaşılacağı; 7.fıkrasında ise, Gümrük Tarife Cetveli, izahnamesi ve eşya fihristinin, idari ve kazai uygulamalarda esas tutulacağı hükme bağlanmıştır.

4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun “Vergi Kaybına Neden Olan İşlemlere Uygulanacak Cezalar” üst başlıklı 235. maddesinin 1. fıkrasının c bendi; “Serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda; c) Eşyanın ithali belli kuruluşların vereceği ve gümrük idaresine ibrazı veya beyanı zorunlu olan lisansa, izne, kısıntıya, uygunluk belgesine veya bu belgeler yerine geçen bilgiye bağlı olmasına rağmen, eşya belge veya bilgiye tabi değilmiş değilmiş ya da belge veya bilgi alınmış gibi beyanda bulunulduğunun tespit edilmesi halinde varsa eşyanın fark gümrük vergilerinin yanı sıra, eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir.” hükmünü, 235. maddesinin 4. fıkrasının c bendi; “Teslimden sonra kontrol sonucunda uygunsuzluğu tespit edilen ancak bulunamayan eşyanın gümrüklenmiş değerinin kamuya geçirilmesine karar verilir” hükmünü ihtiva etmektedir.

Aynı Kanunun “İtirazlar” başlıklı 242. maddesi; “1. Yükümlüler kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri, cezalar ve idari kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde bir üst makama, üst makam yoksa aynı makama verecekleri bir dilekçe ile itiraz edebilir. 2. İdareye intikal eden itirazlar otuz gün içinde karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğ edilir. 3. İtiraz dilekçelerinin süresi içinde yanlış makama verilmesi halinde, itiraz süresinde yapılmış sayılır ve idarece yetkili makama ulaştırılır. 4. İtirazın reddi kararlarına karşı işlemin yapıldığı yerdeki idari yargı mercilerine başvurulabilir.” hükmünü ihtiva etmektedir.

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2016/9 sayılı Genelgesinde; “… verilen süre içerisinde denetimin ve/veya kontrolün olumlu sonuçlandığına ilişkin bilgi ve belge ibraz edilememesi … halinde, Gümrük Kanunu 235 inci maddesinin 1 inci fıkrasının (c) bendi çerçevesinde işlem tesis edilir… Ancak, yukarıda bahsedilen denetimler ve/veya kontroller esnasında, yükümlü tarafından gerçeğe aykırı bilgi ve belge ibraz edilmesi veya eşyanın denetlendiğine dair belge veya referans numarası alınmadığı halde alınmış gibi gösterilmesi halinde … maddenin 4 üncü fıkrasına göre; eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir…” düzenlemesine yer verilmiştir.

Gümrük Yönetmeliği’nin 181. maddesinde; “… (10) İthalat ve ihracat kontrollerine konu eşya ile ilgili olarak;… ç)…. eşyanın ithali ve ihracı, belli kuruluşların vereceği ve gümrük idaresine ibrazı veya beyanı zorunlu olan lisans, izin, uygunluk belgesi veya bu belgeler yerine geçen bilgiye tabi olan eşyanın denetlendiğine dair lisans, izin, uygunluk belgesi … alınmadığı halde alınmış gibi gösterilmesi halinde Kanunun 235. maddesi hükümleri uygulanır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Gümrük Giriş Tarife Cetvelinin, Tarifenin Yorumu İle İlgili Genel Kurallar başlıklı bölümünde yer alan 3.maddenin (a) işaretli fıkrasında; eşyayı en özel şekilde tanımlayan pozisyonun daha genel şekilde tanımlayan pozisyona göre öncelik alacağı; 6.maddesinde ise, yasal amaçlar için eşyanın bir pozisyonunun alt pozisyonlarında sınıflandırılmasının, sadece aynı seviyedeki alt pozisyonların mukayese edilebilirliği dikkate alınarak, bu alt pozisyonlardaki şartlar ile bu pozisyonla ilgili alt pozisyon notlarına ve gerekli değişiklikler yapılmış olarak, tarifenin yorumu ile ilgili diğer kurallara göre saptanacağı belirtilmiştir. Buna göre tek, iki veya daha fazla sayıdaki (-, — vb. gibi) tirelerin sırasıyla esas alınması, bir eşyanın tarifedeki yerinin tespitinde aynı sayıdaki tireleri içeren alt açılımların birbiri il^ 2/4 mukayese edilmesi; eşyanın özellikleri dikkate alınarak tek tireli açılımdaki yeri tespit edildikten sonra, iki veya daha fazla tireli ayırımlara geçilmek suretiyle, 12 haneli istatistik pozisyonunun bulunması gerekmektedir.

İthalatta uygulanacak gözetim ve korunma önlemleri, Türk Mevzuatında, 29.01.1995 gün ve 22186 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 26.01.1995 gün ve 4067 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 25.02.1995 gün ve 22213 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 03.02.1995 gün ve 1995/6525 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasının ekinde yer alan ve bu anlaşmanın ayrılmaz parçasını teşkil eden Korunma Tedbirleri Anlaşması ile yerini almıştır.

4458 sayılı Gümrük Kanununun 24.maddesinde, ithal eşyasının kıymetinin, eşyanın satış bedeli olduğu; satış bedelinin, Türkiye’ye ihraç amacıyla yapılan satışta 27. ve 28.maddelere göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olduğu; 25’inci maddesinin l.fıkrasında, 24.madde hükümlerine göre belirlenemeyen gümrük kıymetinin, bu maddenin 2’nci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bendlerinin sıra halinde uygulanmasıyla belirleneceği; eşyanın gümrük kıymetinin bir üst bent hükümlerine göre belirlenebildiği sürece bir alt bent hükümlerinin uygulanmayacağı hükümlerine yer verilmiş; anılan Kanunun 26.maddesinde ise, 24. ve 25.madde hükümlerine göre belirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymetinin, 1994 Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VH’nci Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşmanın, 1994 Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VH’nci maddesinin ve bu bölüm hükümlerinin prensip ve genel hükümlerine uygun yöntemlerle ve Türkiye’de mevcut veriler esas alınarak belirlenebileceği öngörülmüş; GATT’ın VII. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşmanın 17.maddesinde de, bu Anlaşmada yer alan hiçbir hükmün, gümrük idaresinin, gümrük kıymetinin belirlenmesi ile ilgili olarak ibraz edilen tutanak, belge veya beyannamenin gerçeklik veya doğruluğunu araştırma hakkını sınırlamayacağı ve bu hakkı tartışma konusu haline getirecek şekilde yorumlanamayacağı hükme bağlanmıştır.

Dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirket adına tescilli IM091102 ve IM114524 sayılı beyannameler muhteviyatında yer alan eşyalara ilişkin olarak adına düzenlenen 20.09.2023 tarih ve CK011140 sayılı ceza kararı ile 20.09.2023 tarih ve ET002158 sayılı ek tahakkuk kararına karşı yapılan itirazın reddine dair 01.10.2023 tarih ve IT003894 sayılı İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Olayda; 34RS2023-23703/77 sayılı İkincil Kontrol Raporunda “…kullanım alanı fark etmeksizin plastikten şişirilebilir şilte, döşek, minder gibi şekillerdeki deniz yataklarının 3926 pozisyonunda şekil ve dizaynından eğlence amaçlı olduğu anlaşılan ve tipik yatak formunda olmayan ürünlerin 9503 pozisyonunda sınıflandırılması gerektiği” ayrıca tespit edilen GTİP’te 2019/6 sayılı İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ gereğince gözetime tabi olduğu” belirtilmişse de; Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğünün 05.08.2019 tarih ve 2019/32 sayılı Genelgesinde “9503 alt pozisyonu açıklama notlarında ” Bu pozisyon “, Farklı şekil ve büyüklükte, hayvan şekilleri, deniz simidi vb. gibi suda oynamak için tasarlanmış, dekore edilmiş veya edilmemiş, içinde veya üzerinde oturmak için dizayn edilmiş şişme eşyayı, 2. Çocukların içinde oynaması için dizayn edilmiş şişme botları kapsar. Bu pozisyon (a) Güvenlik veya kurtarma için yapılmamış kişiye su üzerinde durma özelliği sağlayan, başka bir deyişle örneğin yüzme öğrenirken kişiyi yüzer halde tutmaya yönelik şişme kol bantları, boyunluk, kemerler veya benzeri eşyayı (9506) pozisyonu, (b) şişme yatakları (genellikle yapıldığı maddeye göre) kapsamaz.” ifadesine yer verildiği, ancak ürünler üzerinde fiziki bir inceleme yapılmadığı internet üzerinden yapılan araştırma sonucunda idarece eşyaların farklı GTİP’te olduğu belirlemesinin yapıldığı, diğer taraftan eşyanın beyan edilenden farklı GTİP’te olduğu ve bu GTİP içinde gözetim belgesi gerektiğinden bahisle ceza kararları düzenlenmişse de gözetim belgesinin, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 235/1-c maddesinde düzenlenen “eşyanın ithali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesi” kapsamında aranacak belgelerden olmadığı, gözetim belgesi sunulmaması nedeniyle davacı adına tescilli serbest dolaşıma giriş beyannameleri içeriği eşyalara ilişkin olarak Gümrük Kanunu’nun 235/1-c maddesi uyarınca da ceza kararı düzenlenemeyeceği hususları bir bütün olarak değerlendirildiğinde dava konusu davacı adına düzenlenen 20.09.2023 tarih ve CK011140 sayılı ceza kararı ile 20.09.2023 tarih ve ET002158 sayılı ek tahakkuk kararına karşı yapılan itirazın reddine dair 01.10.2023 tarih ve IT003894 sayılı İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

l-)Davanın kabulüne,

2-)Dava konusu işlemin iptaline,

3-)Aşağıda dökümü yapılan 376,75-TL yargılama giderinin davalı tarafından davacıya ödenmesine,

4-)Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca belirlenen 10.500,00-TL avukatlık ücretinin davalı tarafından davacıya ödenmesine,

5-)Artan posta avansının istemi halinde derhal; istemde bulunulmaması halinde ise 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 333’üncü maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden sonra Mahkememizce re’sen davacıya iadesine,

6-)Kararın tebliğ tarihinden itibaren otuz (30) gün içerisinde İstanbul Bölge İdare Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere, 20/09/2024 tarihinde karar verildi.

Adalet Bakanlığı İçin Link’e Tıklayınız