Varış Öncesi Gümrük İşlemleri Hakkında

     Varış Öncesi Gümrük İşlemleri     

ÖZET

Varış Öncesi Gümrük İşlemleri; Serbest dolaşıma giriş ve dahilde işleme rejimi kapsamında denizyolu konteyner taşımacılığı ile Türkiye Gümrük Bölgesine gelen, yerli üretimde girdi olarak kullanılabilecek eşyanın ilgili rejime (Serbest dolaşım ve Dahilde işleme rejimine) giriş işlemlerinin Türkiye Gümrük Bölgesine gelişinden önce başlanabilmesine ilişkin usul ve esasları içermekte olup, sistemin işleyişi ile ilgili ayrıntılı usul ve esaslar 1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinde belirlenmiştir.

Başvuru Sahibine (Firmaya) İlişkin Koşullar:

Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine gelişinden önce ilgili rejime giriş işlemlerine başlanabilmesine izin verilebilmesi için başvuru sahibinin aşağıdaki koşulları sağlaması gereklidir. Bu koşullardan bazıları:

a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olması.

b) Usulsüzlük ve vergi cezaları ile ilgili olarak;

1) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son üç yıl içerisinde, on ikişer aylık üç dönem ayrı ayrı olmak üzere, işlem gören beyanname sayısının yüzde ikisini aşan sayıda vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle ceza uygulanmamış olması,

2) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son üç yıl içerisinde, on ikişer aylık üç dönem ayrı ayrı olmak üzere, işlem gören beyanname sayısının yüzde beşini aşan sayıda gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle usulsüzlük cezası uygulanmamış olması,

3) Gümrük ve vergi mevzuatları uyarınca ödenmemiş herhangi bir vergi, ceza ve fer’i amme borcu bulunmaması.

c) Başvuru yılından önceki son üç takvim yılı veya başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıl içerisinde, yılda asgari beş milyon FOB/ABD doları tutarında fiili ihracat gerçekleştirmiş olması,

ç) 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanunu hükümleri kapsamında sanayi sicil belgesini haiz olması ve/veya 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununa göre sanayici sayılması,

d) İzin kapsamında ithal edilen eşyanın üretim ve/veya imalatta kullanılacağına dair taahhüt verilmesi., …

Anahtar kelimeler: Varış öncesi gümrük işlemleri, Serbest dolaşıma giriş rejimi, Dahilde işleme rejimi. …

GİRİŞ

1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 4.maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve (d) bentleri çerçevesinde Varış Öncesi Gümrükleme İzni başvurularının değerlendirmesi aşamasında;

– Kesinleşmemiş vergi ve cezaların dikkate alınmaması,

– Aynı beyannameye kesilen birden fazla ceza kararı veya aynı gümrük idaresinde aynı tespite istinaden geriye dönük olarak yapılan tarama sonucunda aynı ihlale ilişkin olarak düzenlenen birden fazla ceza kararının bir ceza kararı olarak dikkate alınması,

– Başvurunun yapıldığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıldan daha önce işlenen fiiller nedeniyle düzenlenen ceza kararlarının dikkate alınmaması,

– Yalnızca ithalat ve ihracat beyannamelerine uygulanan ceza kararlarının dikkate alınması,

– Geriye dönük son üç yılda düzenlenen Yeminli Mali Müşavir Belgesinin/Raporunun kabul edilmesi,

– Varış Öncesi Gümrük İşlemleri İzin Süresi; Üç yılı aşkın bir süre olup, iznin verildiği yılı izleyen takvim yılını takip eden üçüncü yılın son günüdür.

– Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasının askıya alınması, geri alınması ve iptal edilmesi hallerinde, belgenin askıya alındığı, geri alındığı veya iptal edildiği tarih itibarıyla Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahipleri bu Tebliğ hükümlerinden faydalanamaz.

– Bu Tebliğ kapsamı eşyanın gümrük beyannamesine konu edilebilmesi için tescil edilmiş statüde bir özet beyanın bulunması gereklidir.

İzin kapsamında işlem görecek gümrük beyannamesinin “BS” kutusuna “BS-18” yazılır.

İzin kapsamında tescil edilecek gümrük beyannamesinin, özet beyanın ilgili satırında yer alan eşyanın, taşıma senedinin tamamını kapsaması gerekir.

– İzin kapsamında tescil edilecek gümrük beyannamesine konu eşyanın bulunduğu konteyner içerisinde sadece aynı alıcıya ait Tebliğ kapsamındaki eşya olmalı ve başka alıcılara ait eşya olmamalıdır.

I- VARIŞ ÖNCESİ GÜMRÜK İŞLEMLERİ İLİŞKİN MEVZUAT HÜKÜMLERİ

1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliği’nin Amacı: Serbest dolaşıma giriş ve dahilde işleme rejimi kapsamında denizyolu konteyner taşımacılığı ile Türkiye Gümrük Bölgesine gelen, yerli üretimde girdi olarak kullanılabilecek eşyanın ilgili rejime giriş işlemlerinin Türkiye Gümrük Bölgesine gelişinden önce başlanabilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 1.maddesi). 

1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliği’nin Dayanağı: Söz konusu Tebliğ, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 10’uncu, 40’ıncı, 74 ila 78.maddeleri ile Gümrük Yönetmeliğinin 74’üncü ve 75.maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 2.maddesi). 

İzin: 1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliği kapsamında verilen varış öncesi gümrükleme iznini,

İzin Başvurusu: 1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliği kapsamında yapılan başvuruyu,

Genel Müdürlük: Gümrükler Genel Müdürlüğünü,

İfade eder.  

Başvuru Sahibine (Firmaya) İlişkin Koşullar:

1) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine gelişinden önce ilgili rejime giriş işlemlerine başlanabilmesine izin verilebilmesi için başvuru sahibinin aşağıdaki koşulları sağlaması gereklidir:

a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olması.

b) Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının; Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, uluslararası suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, güveni kötüye kullanma, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli iflas, yalan tanıklık, suç uydurma ve iftira suçları ile ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından, mülga 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile mer-i 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa, Vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından, 213 sayılı Vergi Usul Kanununa, mülga 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanuna, mülga 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa, mer-i 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununa, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununa, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna, 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanuna, 3298 sayılı Uyuşturucu Maddelerle ilgili Kanuna muhalefetten ceza veya mahkumiyet kararı bulunmaması.

c) Varsa sürekli olarak yurt dışında ikamet eden yabancı uyruklu; Yönetim kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda sayılan uluslararası suçlar, devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, güveni kötüye kullanma, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli iflas, yalan tanıklık, suç uydurma ve iftira suçları ile ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından, gümrük kaçakçılığı veya gümrük kaçakçılığına teşebbüs suçlarından, petrol kaçakçılığı suçlarından, uyuşturucu kaçakçılığı suçlarından, haksız mal edinme suçlarından, Türkiye’nin veya diğer ülkelerin mevzuat hükümlerine muhalefetten ceza veya mahkûmiyet kararı bulunmaması.

ç) Usulsüzlük ve vergi cezaları ile ilgili olarak;

1) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son üç yıl içerisinde, on ikişer aylık üç dönem ayrı ayrı olmak üzere, işlem gören beyanname sayısının yüzde ikisini aşan sayıda vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle ceza uygulanmamış olması,

2) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son üç yıl içerisinde, on ikişer aylık üç dönem ayrı ayrı olmak üzere, işlem gören beyanname sayısının yüzde beşini aşan sayıda gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle usulsüzlük cezası uygulanmamış olması,

3) Gümrük ve vergi mevzuatları uyarınca ödenmemiş herhangi bir vergi, ceza ve fer’i amme borcu bulunmaması.

d) Yeminli mali müşavir tarafından aşağıdaki koşulların incelenerek, olumlu görüşle rapora bağlanmış olması;

1) Başvuru sahibinin ticari ve varsa taşımaya ilişkin kayıtlarını, gümrük idarelerince yapılan ve özellikle sonradan kontrol kapsamında yapılacak denetimlerin sağlıklı ve etkin bir şekilde yapılmasına olanak verecek, bilgi ve kayıtların gerçekliğini koruyan şekilde ve genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun olarak tutması,

2) Başvuru sahibinin iştigal ettiği iş alanının özellikleri, kapasite raporu ve mali bilançosu göz önüne alındığında, yeterli bir mali durumda bulunması ve hakkında iflas işlemleri başlatılmamış olması.

e) Başvuru yılından önceki son üç takvim yılı veya başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıl içerisinde, yılda (her yılda) asgari beş milyon FOB/ABD doları tutarında fiili ihracat gerçekleştirmiş olması,

f) 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanunu hükümleri kapsamında sanayi sicil belgesini haiz olması ve/veya 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununa göre sanayici sayılması,

g) İzin kapsamında ithal edilen eşyanın üretim ve/veya imalatta kullanılacağına dair taahhüt verilmesi.

2) Firmanın Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahibi olması halinde birinci fıkrada yer alan şartlar aranmaz.

3) Resmî daireler, sermayesinin tamamı devlete ait olan iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları ile sermayesinin tamamı bir iktisadi devlet teşekkülüne veya kamu iktisadi kuruluşuna ait bağlı müesseselerin yapacakları izin başvurularında birinci fıkrada sayılan koşullar aranmaz (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 4.maddesi). 

 – Gümrük Genel Tebliğin “Varış Öncesi Gümrük İşlemleri” (Seri No: 1)’in 4.maddesinin 1/e bendinde:  “Başvuru yılından önceki son üç takvim yılı veya başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıl içerisinde, yılda asgari beş milyon FOB/ABD doları tutarında fiili ihracat gerçekleştirmiş olması” olarak ifade edilmekte olup, mezkur hüküm her yıl ayrı ayrı olmak üzere beş milyon ABD doları ihracat şartını kapsamaktadır.

Bununla birlikte, mezkur Tebliğde grup ihracatçılarına/firmalarına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır (Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 21.05.2019 Tarih ve 44545050 Sayılı Tasarruflu Yazısı).

Eşyaya ve Rejime İlişkin Koşullar:

1) Bu Tebliğ hükümlerinden yararlanacak eşya Genel Müdürlükçe belirlenir ve Bakanlık internet sitesinde duyurulur ( Ek: 2 ).

2) Serbest dolaşıma giriş ve dahilde işleme rejimi kapsamında denizyolu konteyner taşımacılığı ile Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın bu Tebliğ hükümlerinden faydalanmasına izin verilir (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 5.maddesi). 

Eşyaya İlişkin Hususlar: Söz konusu Tebliğ hükümlerinden yararlanacak hammadde ve ara mamul niteliğindeki eşyaya ilişkin Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) listesi Bakanlık internet sitesinde duyurulur (Ek:2).

Söz konusu listedeki değişiklik veya güncellemeler Gümrükler Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilir (Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2019/12 Sayılı Genelgesi).

Başvuruya İlişkin Hususlar: Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü (YYS) sahipleri Tebliğ hükümlerinden doğrudan yararlanır. Varış Öncesi Gümrük İşlemlerinden faydalanmak isteyen YYS harici yükümlüler ise ekte yer alan başvuru formu ve diğer belgelerle birlikte Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne başvuracaktır (Ek:1).

Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerince, başvuru formu ve eki ibraz edilen belgeler incelenerek söz konusu Tebliğin 4.maddesi çerçevesinde gerekli şartların sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilir. Yapılan değerlendirme sonucu eksik bilgi ve belge bulunduğu tespit edilmesi halinde eksikliklerin tamamlanması için başvuru sahibine 30 günlük süre verilir. Söz konusu ek sürede de istenilen bilgi ve belgelerin tamamlanmaması halinde, başvuru yapılmamış sayılır ve başvurunun yeniden yapılması gerekir.

Bölge Müdürlüklerince başvuruları uygun görülen yükümlülere ait bilgiler (unvan, vergi kimlik numarası, adres, e-posta adresi) Gümrükler Genel Müdürlüğüne iletilir. Söz konusu yükümlülerin varış öncesi gümrük işlemlerinden faydalanmasına ilişkin BİLGE Sisteminde gerekli yetkilendirmeler Gümrükler Genel Müdürlüğünce yapılır.

BİLGE Sisteminde yetkilendirmenin yapılmasının akabinde Gümrükler Genel Müdürlüğünce İzin sahibi yükümlü ve ilgili Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne bilgi verilir (Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2019/12 Sayılı Genelgesi).

Başvuru:

1) Başvurular, başvuru sahibinin ticaret sicili kaydı, ekte yer alan başvuru formu ve diğer belgelerle birlikte bağlı bulunduğu ile en yakın Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğüne yapılır (Ek:1).

2) Başvuru formu ile başvuruda yer alması gereken bilgi ve belgeler Bakanlık internet sitesinde duyurulur.

3) Yetkilendirilmiş yükümlü statüsü sahiplerinden ayrıca başvuru alınmaz. Bu kişiler bu Tebliğ hükümlerinden doğrudan faydalandırılır (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 6.maddesi). 

Başvurunun Değerlendirilmesi:

1) Tebliğin 4.maddesinde yer alan şartları taşıyan başvuru sahibinin yetkilendirmesi yapılarak başvuru sahibine bildirilir.

2) Başvuruda eksik bilgi ve belge bulunması halinde eksikliklerin tamamlanması için başvuru sahibine 30 günlük süre verilir.

3) Başvurunun 4.maddede belirtilen sebeplerle uygun görülmemesi veya 30 günlük süre içerisinde eksik bilgi ve belgelerin tamamlanmaması halinde başvuru reddedilir ve red kararı gerekçesi ile birlikte başvuru sahibine bildirilir (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 7.maddesi). 

– Varış Öncesi Gümrükleme İznine İlişkin Başvuru Dosyalarının İncelenmesi: Gümrük Genel Tebliğinin (Varış Öncesi Gümrük İşlemleri) 4.maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve (d) bentleri çerçevesinde Varış Öncesi Gümrükleme İzni başvurularının değerlendirmesi aşamasında;

– Kesinleşmemiş vergi ve cezaların dikkate alınmaması,

– Aynı beyannameye kesilen birden fazla ceza kararı veya aynı gümrük idaresinde aynı tespite istinaden geriye dönük olarak yapılan tarama sonucunda aynı ihlale ilişkin olarak düzenlenen birden fazla ceza kararının bir ceza kararı olarak dikkate alınması,

– Başvurunun yapıldığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıldan daha önce işlenen fiiller nedeniyle düzenlenen ceza kararlarının dikkate alınmaması,

– Yalnızca ithalat ve ihracat beyannamelerine uygulanan ceza kararlarının dikkate alınması,

– Geriye dönük son üç yılda düzenlenen Yeminli Mali Müşavir Belgesinin kabul edilmesi,

Bununla birlikte, izin başvurusuna yönelik Bölge Müdürlüğünüzce tarafımıza iletilen belgeler içerisine; geriye dönük son üç yıl içerisinde izin başvurusunda bulunan firmaya ait beyanname sayısı ile ceza kararlarının, ayrıca başvuru yılından önceki son üç takvim yılı veya başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük üç yıl içerisinde tescil edilen ihracat beyannamelerine (yalnızca 1000, 3141 veya 3151 rejim kodlu beyannameler) ilişkin listenin de eklenmesi,

Konteyner İç Boşaltma: Varış Öncesi Gümrükleme kapsamında (BS-18) işlem gören gümrük beyannamesine bağlı konteynerlerde yer alan eşyanın liman sahası içerisinde boşaltılmasına izin verilmemesi,

Özet Beyan İle Gümrük Beyannamesi Arasındaki Bağlantı: Söz konusu uygulamada tescil edilmiş statüde olan özet beyanda bir değişiklik yapıldığında BS-18 ile tescil edilen gümrük beyannamesi ile özet beyan arasındaki bağlantı kurulamamaktadır. Bu durumda yükümlü tarafından beyannamede düzeltme talep edilir ve Gümrük idaresince (Muayene memurunca) beyannamede düzeltme yapılarak beyannamenin “Özet Beyan Açmalar” kısmında özet beyan numarasının yazılıp bağlantının tekrar kurulması,

Ancak, yeşil hatta işlem gören beyannamelerde düzeltme yapılmak istenmesi halinde idare tarafından muayene memuru ataması yapıldığında beyanname kırmızı hatta sevk edilmektedir. Bu durumda, ikinci bir talimata kadar beyannamede düzeltme yapıldığında “Kırmızı Hat Muayene Değişikliği” seçilerek bir muayene memurunun atanması ve düzeltme notu olarak “Varış Öncesi Gümrük İşlemleri kapsamında özet beyan açmalarda ilgili özet beyan numarasının eklenmesi amacıyla muayene memuru ataması yapılmıştır” İbaresinin girilmesi, başka bir gerekçe veya şüphe yoksa, fiziki muayene gerçekleştirilmeksizin beyanname işlemlerinin sonlandırılması,

Gerekmektedir (Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 05.08.2019 Tarih ve 46373109 Sayılı Tasarruflu Yazısı).

İzin Süre Sonu:

1) İzin süre sonu, iznin verildiği yılı izleyen takvim yılını takip eden üçüncü yılın son günüdür.

2) Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasının askıya alınması, geri alınması ve iptal edilmesi hallerinde, belgenin askıya alındığı, geri alındığı veya iptal edildiği tarih itibarıyla Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahipleri bu Tebliğ hükümlerinden faydalanamaz (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 8.maddesi). 

Beyanname İşlemleri:

1) Bu Tebliğ kapsamı eşyanın gümrük beyannamesine konu edilebilmesi için tescil edilmiş statüde bir özet beyanın bulunması gereklidir.

2) İzin kapsamında işlem görecek gümrük beyannamesinin “BS” kutusuna “BS-18” yazılır.

3) İzin kapsamında tescil edilecek gümrük beyannamesinin, özet beyanın ilgili satırında yer alan eşyanın tamamını kapsaması gerekir (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 9.maddesi). 

Beyannameye İlişkin Hususlar: Varış Öncesi Gümrükleme İzni kapsamında tescil edilecek gümrük beyannamesinin, özet beyanın ilgili satırında yer alan taşıma senedinin tamamını kapsaması gerekir.

İzin kapsamında tescil edilecek gümrük beyannamesine konu eşyanın bulunduğu konteyner içerisinde sadece aynı alıcıya ait Tebliğ kapsamındaki eşya olmalı ve bir başka alıcılara ait eşya olmamalıdır.

Gümrük Yönetmeliğinin 181.maddesinin dördüncü fıkrasına göre herhangi bir kontrole tabi olan eşyanın, kontrole ilişkin izin/uygunluk yazısının beyannameye kaydedilmesi halinde eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine varışından önce beyannamenin tescil edilmesine izin verilir.

İzin kapsamındaki eşyanın taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus geçici ithalat rejimine konu eşya için de Türkiye Gümrük Bölgesine varışından önce beyannamenin tescil edilmesine izin verilmekte olup bu eşyanın sadece ayniyet tespiti gerekçesiyle kırmızı hatta yönlendirilmemesi gerekmektedir (Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2019/12 Sayılı Genelgesi).

Risk Analizi ve Beyanın Kontrolü:

1) Bu Tebliğ kapsamında işlem gören gümrük beyannamelerinin beyanın kontrolü türü (hat bildirimi), varış bildirimi onayına kadar yükümlülere bildirilmez.

2) Bu Tebliğ kapsamında işlem gören gümrük beyannamelerine ilişkin beyanın kontrolü, eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğu ve birbiriyle uygunluğu itibarıyla veya belge kontrolüne tabi tutulmaksızın gerçekleştirilir.

3) Eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğu ve birbiriyle uygunluğu kontrol edilen veya belge kontrolüne tabi tutulmayan bu Tebliğ kapsamındaki gümrük beyannamelerinin, herhangi bir nedenle varış bildirimi onayına kadar fiziki muayeneye yönlendirilmesi mümkündür (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 10.maddesi). 

Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine Getirilmesi:

1) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın taşıttan boşaltılması gümrük gözetimi altında gerçekleştirilir.

2) Özet beyan eksiklik/fazlalık takibatı, Gümrük Yönetmeliğin 75.maddesi çerçevesinde gerçekleştirilir.

3) Varış bildirimi onayı ile kapanmış/kapatılabilir statüye gelen gümrük beyannamesinde belirtilen konteynerin boşaltma listesinde bulunmaması halinde söz konusu beyanname iptal edilir.

4) Üçüncü fıkra kapsamı eşyaya ilişkin ödenmiş bir vergi bulunması halinde Kanun ve Yönetmeliğin geri verme (4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 210, 211 ve 212.maddesi) hükümlerine göre işlem yapılır.

5) Gümrük beyannamesinin iptal edilmesi halinde iptale ilişkin bilgi yükümlüye; gümrük beyannamesinde belirtilen konteyner numaraları ise liman işletmesine sistem üzerinden bildirilir (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 11.maddesi).   

Özet Beyan Verisinin Değişmesi:

1) İzin kapsamında gümrük beyannamesine konu edilen özet beyanın ilgili satırında varış bildirimi verilinceye kadar değişiklik yapılması veya özet beyanın iptali halinde tescil edilmiş olan beyanname iptal edilir.

2) Birinci fıkra kapsamında yer alan gümrük beyannamesine ilişkin ödenmiş bir vergi bulunması halinde Kanun ve Yönetmeliğin geri verme (4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 212.maddesi) hükümlerine göre işlem yapılır.

3) Gümrük beyannamesinin iptal edildiği yükümlüye; iptal edilen beyannamede belirtilen konteyner numaraları ise liman işletmesine sistem üzerinden bildirilir (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 12.maddesi). 

Geçici Depolama Giriş-Çıkış İşlemleri:

1) Sarı ve yeşil hatta işlem gören gümrük beyannamesi kapsamı eşyanın geçici depolama giriş-çıkış kaydı yapılmaz.

2) 10.maddenin üçüncü fıkrası kapsamında kırmızı hatta sevki yapılan veya varış bildirimi onayı ile birlikte yükümlülerce beyanın kontrol türünün kırmızı hat olduğunun öğrenildiği gümrük beyannamesi kapsamı eşya izin kapsamında değerlendirilmez. Bu durumda, gümrük beyannamesinde düzeltme yapılarak “BS-18” basitleştirilmiş usul kodu iptal edilir. Ayrıca, izin kapsamında değerlendirilmeyen söz konusu eşyanın geçici depolama giriş kaydı yapılır (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 13.maddesi). 

Beyannamenin Statüsü: Beyanın kontrolü tamamlanan ve ilgili rejim uyarınca vergileri ödenen veya teminata bağlanan gümrük beyannamesi, varış bildirimi onayı ile birlikte serbest dolaşıma giriş rejiminde kapanmış, dahilde işleme rejiminde kapatılabilir statüye gelir (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 14.maddesi). 

Saha Çıkış İşlemleri:

1) 1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 13.maddesinin birinci fıkrası kapsamında işlem görerek serbest dolaşıma giriş rejiminde kapanmış, dahilde işleme rejiminde kapatılabilir statüye gelen beyanname kapsamı eşyanın bulunduğu konteynerlerin saha çıkışı yapılabilir.

2) Söz konusu konteynerler varış bildirimi onayıyla beraber tahliye planının yapılmasını teminen liman işletmesine bildirilir (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 15.maddesi). 

Sonradan Kontrol İşlemleri:

1) Bu Tebliğ kapsamında işlem gören eşyanın gümrük işlemlerine ve/veya sonraki ticari işlemlere ilişkin ticari belge ve veriler, Sonradan Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü Yönetmeliği uyarınca sonradan kontrol kapsamında denetlenir veya beyannamenin tescil edildiği gümrük müdürlüğünün bağlı bulunduğu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğünde yer alan Kontrol Şubelerince incelemeye tabi tutulur.

2) Yapılan kontrol işlemleri sırasında izin sahibinin izne ilişkin koşulları taşımaya devam edip etmediği de kontrol edilir (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 16.maddesi). 

İznin Geri Alınması: Tebliğ hükümlerinden yararlanan yükümlü, Tebliğin 4.maddesinde belirtilen şartları kaybetmesi halinde Varış Öncesi Gümrükleme İzni geri alınır.

İzni geri alınan yükümlünün Tebliğ hükümlerinden tekrar faydalanabilmesi için şartların sağlanması ve ilgili Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne yeniden izin başvurusunda bulunması gerekmektedir        (1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin 4.maddesi, Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2019/12 Sayılı Genelgesi). 

II- Varış Öncesi Gümrük İşlemleri İzninin Avantajları:

Varış Öncesi Gümrükleme İzni sahibi kişi ve firmalar ile Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) sahibi firmalar; 1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliği ve ilgili mevzuat kapsamında, bahse konu Tebliğ eki (Ek- 2)’de “Varış Öncesi Gümrük İşlemleri Tebliğinden Yararlanacak Eşya Listesinde” yer alan eşyaların, Serbest Dolaşıma Giriş ve Dahilde İşleme Rejimi kapsamında denizyolu ve konteyner taşımacılığı ile Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesi, yerli üretimde girdi olarak kullanılabilecek söz konusu eşyanın ilgili rejime (Serbest dolaşım ve Dahilde işleme rejimine) giriş işlemlerinin Türkiye Gümrük Bölgesine gelişinden önce başlanabilmesine imkân sağlamaktadır.

Bu şekilde firmalar; Zaman tasarrufu sağlamakta (Söz konusu eşya ve ilgili belgeleri ilgili Gümrük idaresine ibraz edildikten sonra fazla bekletilmemekte, normalden çok daha kısa süre içinde eşyayı gümrükten çekerek üretim bandına ve/veya deposuna, stok kayıtlarına sokabilmekte), Gümrükleme ve muayene masrafları, boşaltma, tahmil, tahliye, ardiye, depolama, demoraj, tahlil vb. giderlerini azaltmakta, ithal eşyasının Katma Değer Vergisini ve varsa ÖTV’yi daha az ödemekte. Daha az teminat ve teminat mektubu maliyetine katlanmaktadırlar.

– İzin kapsamındaki eşya ve bu eşyanın taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus geçici ithalat rejimine konu eşya için Türkiye Gümrük Bölgesine varışından önce ilgili beyannamenin tescil edilmesine izin verilmekte, bu eşya, sadece ayniyet tespiti gerekçesiyle kırmızı hatta yönlendirilmemektedir.

SONUÇ

Varış Öncesi Gümrükleme İzni kapsamında tescil edilecek gümrük beyannamesinin, özet beyanın ilgili satırında yer alan taşıma senedinin tamamını kapsaması gerekir. İzin kapsamında tescil edilecek gümrük beyannamesine konu eşyanın bulunduğu konteyner içerisinde sadece aynı alıcıya ait Tebliğ kapsamındaki eşya olmalı ve bir başka alıcılara ait eşya olmamalıdır.

Gümrük Yönetmeliğinin 181.maddesinin dördüncü fıkrasına göre herhangi bir kontrole tabi olan eşyanın, kontrole ilişkin izin/uygunluk yazısının beyannameye kaydedilmesi halinde eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine varışından önce beyannamenin tescil edilmesine izin verilir.

İzin kapsamındaki eşyanın taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus geçici ithalat rejimine konu eşya için de Türkiye Gümrük Bölgesine varışından önce beyannamenin tescil edilmesine izin verilmekte olup bu eşyanın sadece ayniyet tespiti gerekçesiyle kırmızı hatta yönlendirilmemesi gerekmektedir.

1) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın taşıttan boşaltılması gümrük gözetimi altında gerçekleştirilir.

2) Özet beyan eksiklik/fazlalık takibatı, Gümrük Yönetmeliğin 75.maddesi çerçevesinde gerçekleştirilir.

3) Varış bildirimi onayı ile kapanmış/kapatılabilir statüye gelen gümrük beyannamesinde belirtilen konteynerin boşaltma listesinde bulunmaması halinde söz konusu beyanname iptal edilir.

4) Üçüncü fıkra kapsamı eşyaya ilişkin ödenmiş bir vergi bulunması halinde Kanun ve Yönetmeliğin geri verme (4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 210, 211 ve 212.maddesi) hükümlerine göre işlem yapılır.

5) Gümrük beyannamesinin iptal edilmesi halinde iptale ilişkin bilgi yükümlüye; gümrük beyannamesinde belirtilen konteyner numaraları ise liman işletmesine sistem üzerinden bildirilir.   

– Beyanın kontrolü tamamlanan ve ilgili rejim uyarınca vergileri ödenen veya teminata bağlanan gümrük beyannamesi, varış bildirimi onayı ile birlikte serbest dolaşıma giriş rejiminde kapanmış, dahilde işleme rejiminde kapatılabilir statüye gelir.

– 1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliğinin hükümlerinden yararlanan yükümlü, Tebliğin 4.maddesinde belirtilen şartları kaybetmesi halinde Varış Öncesi Gümrükleme İzni geri alınır.   

Ek-1 Varış Öncesi Gümrükleme İzin Başvuru Formu

Ek-2 Varış Öncesi Gümrük İşlemleri Tebliğinden Yararlanacak Eşya Listesi 

Bu Yazı Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi Sayın Kerim ÇOBAN Tarafından Kaleme Alınmıştır.

KAYNAKÇA:

• 4458 sayılı Gümrük Kanunu.
• Gümrük Yönetmeliği.
• 1 Sayılı Varış Öncesi Gümrük İşlemlerine İlişkin Gümrükler Genel Tebliği.
• Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2019/12 Sayılı Genelgesi.
• Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün Çeşitli Tasarruflu Yazıları.